Της Ανθής Ντόλα,
Σε κλίμα έντασης βρίσκονται οι διπλωματικές σχέσεις της Ισπανίας με το Μαρόκο. Τα δύο κράτη βρίσκονται σε μία πολιτική διένεξη εδώ και λίγο καιρό. Η διένεξη αυτή ξεκίνησε με αφορμή την «φιλοξενία» στην Ισπανία του Μπραχίμ Γάλι, ηγέτη του Μετώπου Πολισάριο, που επιδιώκει την απόσχιση της Δυτικής Σαχάρας από το Μαρόκο. Το ζήτημα πήρε μεγαλύτερη έκταση, καθώς συνδέεται άμεσα με τις εισροές προσφύγων στα σύνορα της Ισπανίας, ενώ, παράλληλα, οι δηλώσεις που δημοσιεύτηκαν εκατέρωθεν μεγεθύνουν το χάσμα μεταξύ των δύο κρατών.
Ο Μπραχίμ Γάλι κατέφυγε στην Ισπανία με ψεύτικη ταυτότητα, καθώς μπήκε στη χώρα με αλγερινό διαβατήριο. Νοσηλεύεται στο νοσοκομείο της πόλης Λογκρόνιο, στη Βόρεια Ισπανία, και η ισπανική κυβέρνηση επικαλούμενη «ανθρωπιστικούς λόγους», καθώς ισχυρίζεται πως πάσχει από COVID-19, του παρέχει την «φιλοξενία» της. Ο εξόριστος στην Αλγερία ηγέτης του Πολισάριο και άλλοι ηγέτες του κινήματος κατηγορούνται από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανθρώπους στη Δυτική Σαχάρα για γενοκτονία, φόνο, τρομοκρατία, βασανιστήρια και εξαφανίσεις, αναφέρει ένα δικαστικό έγγραφο. Ωστόσο, ο Μπραχίμ Γάλι αρνήθηκε κατηγορηματικά τις εις βάρος του κατηγορίες στην κατάθεσή του στο δικαστήριο, που εκδίκασε την υπόθεσή του μέσω τηλεδιάσκεψης κατά την 1η Ιουνίου. Το Μαρόκο έχει αποσύρει τον πρεσβευτή του από τη Μαδρίτη και ξεκαθάρισε πως οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δεν θα αποκατασταθούν, αν ο Γάλι δεν φύγει από την Ισπανία μέσα σε ένα κλίμα μυστικότητας, παραπλήσιο με εκείνο που έφτασε σε αυτή.
Λίγες εβδομάδες νωρίτερα από την εκδίκαση της υπόθεσης, οι μαροκινές αρχές αντιδρώντας στη στάση της Ισπανίας χαλάρωσαν την αστυνομική παρουσία γύρω από τον ισπανικό θύλακα της Θεούτα, στη βόρεια Αφρική. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να φτάσουν στις ισπανικές ακτές πλήθη μεταναστών, οι οποίοι επιθυμούσαν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη. Αν και η πλειονότητα αυτών επαναπροωθήθηκαν προς το Μαρόκο, τα ασυνόδευτα ανήλικα εξαιρέθηκαν, καθώς η ισπανική νομοθεσία δεν επιτρέπει την απέλασή τους. Η στάση των μαροκινών αρχών σχολιάστηκε από τον Iσπανό Πρωθυπουργό, Πέδρο Σάντσεθ. Την χαρακτήρισε «επίθεση στα εθνικά σύνορα» αλλά και ως μία «απαράδεκτη» ενέργεια. «Δεν είναι αποδεκτό μια κυβέρνηση να επιτίθεται στα σύνορα λόγω μιας διαφωνίας στην εξωτερική πολιτική», είπε ο Σάντσεθ στους δημοσιογράφους σχολιάζοντας την ανακοίνωση που εξέδωσε νωρίτερα το υπουργείο Εξωτερικών του Μαρόκου, στην οποία συνέδεε τη μεταναστευτική κρίση με το ζήτημα της Δυτικής Σαχάρας.
Ως απάντηση, στις 31 Μαΐου, το ΥΠΕΞ του Μαρόκου ανέφερε πως η κρίση που δημιουργήθηκε, η οποία προκλήθηκε από την παρουσία του ηγέτη του Μετώπου Πολισάριο στην Ισπανία, αποτελεί μία μορφή «τεστ αξιοπιστίας» για τη διμερή σχέση μεταξύ των δύο κρατών επιμένοντας, παράλληλα, πως η Μαδρίτη πρέπει να δώσει «διευκρινίσεις χωρίς αμφισημίες». «Η κρίση δε συνδέεται με την περίπτωση ενός ατόμου. Είναι πρώτα απ’ όλα μια ιστορία ρήξης της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και του σεβασμού μεταξύ του Μαρόκου και της Ισπανίας. Είναι ένα τεστ για την αξιοπιστία της διμερούς εταιρικής σχέσης», επισημαίνεται στο κείμενο αυτό, που είχε δημοσιοποιηθεί την παραμονή της κατάθεσης, που θα έδινε στην ισπανική δικαιοσύνη ο Μπραχίμ Γάλι. Οι δηλώσεις της μαροκινής κυβέρνησης έκαναν σαφή την επιθυμία της Ραμπάτ, δηλαδή η Ισπανία «να ξεκαθαρίσει χωρίς αμφισημίες τις επιλογές, τις αποφάσεις και τις θέσεις της».
Έτσι, την 1η Ιουνίου το δικαστήριο της Ισπανίας απέρριψε ένα αίτημα της εισαγγελίας, να συλληφθεί ο Μπραχίμ Γάλι, λέγοντας πως οι ενάγοντες σε μια υπόθεση για εγκλήματα πολέμου δεν παρείχαν αποδεικτικά στοιχεία ότι διέπραξε κάποιο έγκλημα. Λίγο μετά την απόφαση του δικαστηρίου, ο εκπρόσωπος της ισπανικής κυβέρνησης, Μαρία Χεσούς Μοντέρο, δήλωσε ότι αναμένει πως οι διπλωματικές σχέσεις με το Μαρόκο θα επιστρέψουν στα κανονικά επίπεδα τις επόμενες ημέρες. Αυτή η δήλωση δεν σχολιάστηκε από την μαροκινή κυβέρνηση, η οποία μία μέρα πριν την απόφαση του δικαστηρίου τόνισε πως η διαμάχη της με το ισπανικό κράτος δεν είναι μόνο για τον Γάλι αλλά περιλαμβάνει και το ζήτημα της ισπανικής ασέβειας απέναντι στο θέμα της Δυτικής Σαχάρας.
Η Ισπανία θα πρέπει να δώσει μία ξεκάθαρη απάντηση και να κρατήσει μία στάση αποστασιοποίησης απέναντι σε ένα εσωτερικό ζήτημα του Μαρόκου. Όπως και αυτή, στην περίπτωση των Καταλανών, ζήτησε την άρση της βουλευτικής τους ασυλίας και την εκδίκαση της υπόθεσής τους σε Ισπανικά δικαστήρια έτσι και στην περίπτωση του Μαρόκου το ζήτημα της διαχείρισης του ηγέτη ενός εθνικού επαναστατικού απελευθερωτικού κινήματος, ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με βαριές κατηγορίες, αποτελεί εσωτερικό ζήτημα του κράτους. Μπορεί να κατέφυγε σε ισπανικό έδαφος ο Μπραχίμ Γάλι αλλά ορθό είναι να διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο επετεύχθη αυτό αλλά και το πέπλο μυστικότητας από το οποίο καλύπτεται. Η Ισπανία καλείται να αποφασίσει τι είδους γείτονας θέλει να είναι και η δική της στάση είναι αυτή που θα καθορίσει την πορεία των διπλωματικών σχέσεων με το Μαρόκο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ισπανία: Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα για σύλληψη του ηγέτη του Μετώπου Πολισάριο, Capital.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ένταση Ισπανίας – Μαρόκου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, διαθέσιμο εδώ
- Η Διαφιλονικούμενη Περιοχή Της Δυτικής Σαχάρας: Μια Ατέρμονη Διαμάχη, Power Politics, διαθέσιμο εδώ
