Του Παναγιώτη Παναγιωτακόπουλου,
Τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας πολλά και, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, γνωστά σε όσους ασχολούνται με τον κλάδο. Υψηλά επίπεδα ανεργίας, χρέους και κόκκινων δανείων, αδιάφορη επενδυτική θέση και ΑΕΠ που δεν «διατίθεται» να προσφέρει βελτιώσεις σε κάποιο επίπεδο. Πέντε πυλώνες, ή μάλλον πέντε αγκάθια που πιέζουν τις πληγές της εγχώριας οικονομίας αρκετά χρόνια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συστήνει υπομονή και επιμονή, θέλοντας και αυτή με τον τρόπο της να εφιστήσει την προσοχή και να τονίσει την σημαντικότητα των ζητημάτων αυτών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συχνά αναφερόμενη ως Commission, στην προσπάθειά της να αναδείξει τα μακροχρόνια διαρθρωτικά προβλήματα κάθε χώρας, προχώρησε στην «έκδοση» της έκθεσης «δημοσιονομικών ανισορροπιών», πέραν την έκθεσης που αφορούσε την δέκατη κατά σειρά αξιολόγηση. Προκειμένου η εν λόγω έκθεση να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για τα ευρωπαϊκά κράτη, δόθηκε έμφαση, αποκλειστικά, στα έργα και τις μεταρρυθμίσεις των οποίων η χρηματοδότηση θα προέλθει από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Τα πέντε προβλήματα σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λοιπόν, είναι:
- Το υψηλό ποσοστό χρέους ως προς το ΑΕΠ. Κατά την διάρκεια της πανδημίας, που ταλαιπώρησε και συνεχίζει να ταλαιπωρεί πολλές, αν όχι όλες, χώρες του κόσμου, η υγειονομική κρίση δημιούργησε επιπλέον ανάγκες. Για την κάλυψη αυτών απαιτούνταν επιπλέον πόροι και κάπως έτσι η αύξηση του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης κατά 25% φαντάζει αναπόφευκτο. Στο τέλος του 2020, μάλιστα, έφτασε να είναι το 205.6% του συνολικού ΑΕΠ. Παρά τα ακραία αυτά νούμερα, τονίζεται από την Commission πως δεν τίθεται θέμα βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα και πως η Ελλάδα είναι σχετικά ευνοημένη, αφού το 55% του χρέους διακρατάται από τον «επίσημο τομέα», ενώ την ίδια ώρα τα ταμειακά διαθέσιμα του δημοσίου βρίσκονται σε πολύ καλά επίπεδα.
- Το δεύτερο πρόβλημα είναι, επίσης, ευρέως διαδεδομένο και δεν είναι άλλο από το υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων, ή, στην τραπεζική “argot”, κόκκινων δανείων. Και πάλι, η πανδημία έχει παίξει τον ρόλο της, καθώς μετά τις μειώσεις για το 2020, σε 21.1 δις από 47.5 δις που ήταν στην λήξη του 2019, το υπόλοιπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων αναμένεται να αυξηθεί. Ο νέος πτωχευτικός κώδικας, τα επιδοτούμενα στεγαστικά (Γέφυρα Ι) και εξυπηρετούμενα μη επιχειρηματικά (Γέφυρα ΙΙ) δάνεια και η παράταση του προγράμματος «Ηρακλής» είναι όλα μέτρα προς την σωστή κατεύθυνση και αν λειτουργήσουν φυσιολογικά θα περιορίσουν σε μεγάλο βαθμό τα νέα κόκκινα δάνεια.
- Το τρίτο πρόβλημα, όπως επιγραμματικά αναφέρθηκε παραπάνω, αφορά την σχετικά χαμηλή σε διεθνές επίπεδο επενδυτική θέση της χώρας μας. Η διεθνής επενδυτική θέση της Ελλάδας για το 2020 επιδεινώθηκε λόγω της πανδημίας, φυσικά, κατά 18% του ΑΕΠ, φτάνοντας το 176,2% του ΑΕΠ. Για το τυπικό της υπόθεσης, οι υποχρεώσεις προς το εξωτερικό ως προς τις απαιτήσεις από το εξωτερικό σε όρους άμεσων επενδύσεων είναι αυτές που «δίνουν» την επενδυτική θέση. Για την ανατροπή της τρέχουσας κατάστασης κρίνεται απαραίτητη η ύπαρξη πλεονάσματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για κάποια έτη. Δυστυχώς όμως, η χώρα παρουσιάζει έλλειμμα της τάξης του 7.6% επί του ΑΕΠ για φέτος και περίπου 5.3% για το 2022. Για την πλήρη ανάκαμψη, σύμφωνα και με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χρειάζεται πλεόνασμα 1.5% ως το 2030 και αυτή τη στιγμή ο μόνος δρόμος που φαίνεται να οδηγεί προς την σωστή κατεύθυνση είναι η στροφή των επιχειρήσεων προς τις εξαγωγές, κάτι που μόνο μέσα από την ανάπτυξη σε επίπεδο έρευνας και τεχνολογίας μπορεί να επιτευχθεί.
Πηγή: pixabay.com - Το τέταρτο μεγάλο πρόβλημα είναι η δυνητική ανάπτυξη, δηλαδή το ΑΕΠ που μπορεί να παράγει το τρέχον αλλά και τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα, χωρίς την ίδια ώρα να δημιουργήσει πληθωρισμό. Από το 2010 (!) και έπειτα, ναι για παραπάνω από μία δεκαετία, ο δείκτης αυτός παραμένει αρνητικός για την χώρα μας. Η πληθώρα των ελληνικών επιχειρήσεων χαρακτηρίζονται μικρές, χωρίς σύγχρονο προφίλ ψηφιακής πραγματικότητας και δίχως εξαγωγικές βλέψεις, γεγονός που σίγουρα δεν βοηθά στην βελτίωση της τρέχουσας κατάστασης. Βέβαια, οι ελληνικές αρχές έχουν παρουσιάσει μια σειρά από προγράμματα που αποσκοπούν στην βελτίωση των προβλημάτων αυτών στο άμεσο μέλλον.
- Το πέμπτο, και τελευταίο, μεγάλο πρόβλημα είναι η υψηλή ανεργία που διαχρονικά απασχολεί την ελληνική πραγματικότητα. Η χώρα μας βρίσκεται στην δυσάρεστη θέση να απολαμβάνει την πρωτιά στην λίστα της ανεργίας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά την μείωση της στο 16.3% από το 2018. Ανησυχητικό το γεγονός πως σε επίπεδο νέων το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται σε 35%, έναντι του 16.8% των υπόλοπων κρατών της Γηραιάς Ηπείρου. Ελπίδα και ευχή όλων, το νέο εργγασιακό νομοσχέδιο, που τίθεται για ψηφοφορία να καταφέρει να φέρει βελτίωση στον τομέα αυτό.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κομισιόν: Τα πέντε μεγάλα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, Capital. Διαθέσιμο εδώ.
- Πράσινο φως από Κομισιόν για τη δόση από τα κέρδη ομολόγων – Προβλέπει ισχυρή ανάκαμψη μέσω Ταμείου Ανάκαμψης και Τουρισμού, Capital. Διαθέσιμο εδώ.
- “Πράσινο φως” για χρέη το 2022 από την Κομισιόν, Capital. Διαθέσιμο εδώ.
