Της Μαρίας Τζανοπούλου,
«Κυβέρνηση με σήμα το κουταλοπίρουνο
και ένα φλώρο ξαφνικά έχεις για τύραννο»
Έτσι ξεκινά το νέο τραγούδι του Μιθριδάτη με τίτλο: «Για να μην τα χρωστάω», που κάνει τον γύρο του διαδικτύου τα τελευταία 24ωρα και μέσω του οποίου περνά από «γενεές δεκατέσσερις» την κυβέρνηση. Με τα λόγια του καυτηριάζει τις κυβερνητικές πολιτικές, ενώ περίοπτη θέση στην πολιτική παρέμβαση του καλλιτέχνη κατέχει η πανδημία. Οι στίχοι του αποτελούν «γροθιά στο στομάχι» πολλών. Με πάνω από 1.000.000 προβολές, το βίντεο περιγράφει όλα όσα συμβαίνουν στην χώρα το τελευταίο διάστημα. Ο Μιθριδάτης διάλεξε, έτσι, να ασκήσει ένα δριμύ κατηγορώ στην κυβέρνηση Μητσοτάκη και να αφυπνίσει όσους περισσότερους ανθρώπους μπορεί. Η αποθέωση του καλλιτέχνη σε μία εποχή που ο κλάδος της τέχνης έχει παραγκωνιστεί ,λόγω πανδημίας, αναδεικνύει την σχέση πολιτικής και τέχνης.
Στο σημείο αυτό υπενθυμίζεται πως οι χειρισμοί στην υπόθεση Λιγνάδη και η απουσία στήριξης στον καλλιτεχνικό κλάδο οδήγησαν στην δημιουργία του κινήματος “Support Art Workers”, το οποίο συνιστά την μαζική αντίδραση του καλλιτεχνικού κόσμου. Πέραν τούτου, όμως, και άλλοι καλλιτέχνες, όπως ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο Γιάννης Αγγελάκας άσκησαν εξαρχής κυβερνητική κριτική, ενώ ο γνωστός ράπερ Θύτης κυκλοφόρησε και εκείνος μουσικό βίντεο πολιτικού περιεχομένου. Ωστόσο, το βίντεο Μιθριδάτη, ίσως και λόγο της διάρκειάς του, έγινε άμεσα και μαζικά γνωστό στο ευρύ κοινό και τους ιθύνοντες του τόπου.
Γενικότερα, ήδη από την αρχαία Ελλάδα, η τέχνη ήταν πολιτική. Ήταν τρόπος συμμετοχής στα κοινά, στοχασμοί και ερωτήσεις για την πραγματικότητα που βίωναν, για τον πόλεμο, την ειρήνη, το δίκαιο, την εξουσία. Αυτού του είδους η αντίληψη έδωσε τα μεγάλα έργα που ακόμα και σήμερα συγκινούν, εκπλήσσουν με τους συνειρμούς στους οποίους μας οδηγούν για το πώς «απαντούν» και σε σύγχρονα υπαρξιακά, κοινωνικά και πολιτικά θέματα. Η ενασχόληση με την τέχνη ήταν δείκτης ανάπτυξης της δημοκρατίας και χαρακτηριστικό του ελεύθερου πολίτη, τα έργα που σφράγισαν την ιστορία ήταν πάντα δείκτης πολιτικής στάσης. Στο πέρας των χρόνων, η πολιτική αποτελούσε σημαντική πηγή έμπνευσης αλλά και διέξοδο εκτόνωσης και έκφρασης για πολλούς καλλιτέχνες όλων των κλάδων, εξάλλου κανείς δεν μπορεί να μείνει απαθής μπροστά στα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα.
Εν προκειμένω, λοιπόν, στους περισσότερους ο Μιθριδάτης είναι γνωστός από το συγκρότημα «Ημισκούμπρια», το όνομά του είναι Μιθριδάτης Χατζόγλου και ήδη από την συμμετοχή του στα Ημισκούμπρια αναφερόταν με σατιρικό τρόπο στην κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας, όπως και τα λοιπά μέλη. Άλλωστε, το χιπ χοπ και οι ρίμες είχαν ανέκαθεν κοινωνικοπολιτικό ύφος και βιωματικές καταβολές. Ένα αντιεμπορικό βίντεο με πολιτικό στίχο από έναν άνθρωπο που αντικειμενικά απευθύνεται σε ένα κοινό μεγαλύτερο ηλικιακά από εκείνο που κυριαρχεί στο YouTube. Από τη στιγμή που αναρτήθηκε αποτέλεσε αφορμή για έναν έντονο πολιτικό διάλογο, ο οποίος έφτασε μάλιστα μέχρι τα έδρανα της βουλής. Αυτό ήταν ταυτόχρονα το μεγάλο επίτευγμα, αλλά και πρόβλημά του.
Το μουσικό κομμάτι χωρίζεται σε έξι μέρη και κεντρικά θέματα του σχολιασμού του είναι η διαχείριση της πανδημίας στη χώρα μας, τα φαινόμενα αστυνομικής βίας, καθώς και το νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση για αλλαγές στα εργασιακά. Πρόκειται για ένα τραγούδι που κάθε του στίχος έχει κάτι να σου πει, έχει κάτι να χαράξει στη συνείδησή και τη μνήμη σου. Λόγια οργής, λόγια σοβαρά και σταράτα. Μεταξύ των στίχων του αναφέρεται στον Πρωθυπουργό ως: «ο Λουδοβίκος μας, ο άρχοντας, ο άναξ, αν ο κόσμος δεν κατάπινε όλη μέρα ζάναξ».
«Για κάθε σου απορία έχουν μια διμοιρία ένας λαός σε μία δυστοπία και ομηρία…στα περιπολικά το κράτος είναι μερακλής…πάνω στους φοιτητές ξυλοδαρμό και χημικό»
Σε αυτή τη φάση του τραγουδιού αναφέρεται στην αστυνομική βία που απασχόλησε και ανησύχησε ιδιαιτέρως την κοινή γνώμη την επαύριον των διαδηλώσεων και των επεισοδίων βίας, καθώς επίσης και στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία. Κάποιοι ακόμα χαρακτηριστικοί στίχοι ανά το κάθε σκέλος του βίντεο είναι:
«Οκτάωρη εργασία είναι μπαναλιτέ και κάθε υπερωρία θα είναι απληρωτέ»
«Μηχανορραφία η δημοσιογραφία, του καθεστώτος φτιάχνεται η αγιογραφία»
«Σπάσε καραντίνα μισθουλίνι πρόστιμο με ωμό αυταρχισμό, εκφοβισμό και σαδισμό»
Το γεγονός ότι μιλάμε για ένα αντικυβερνητικό τραγούδι είναι το πλέον καθοριστικό. Ο Μιθριδάτης πέτυχε περίπου για τους ίδιους λόγους που πέτυχαν και οι Ράδιο Αρβύλα. Επειδή λειτουργούν ως μοχλοί αποσυμπίεσης, ενώ παράλληλα η ανάγκη αντιπολιτευτικού λόγου αυξάνεται.
Μπορεί ένα τραγούδι να προκαλέσει κρίση σε μία κυβέρνηση; Σαφέστατα και όχι. Αυτό, όμως, που φοβούνται στο κυβερνητικό επιτελείο είναι μήπως η επιτυχία του τραγουδιού και η αποδοχή του από το ευρύ κοινό αποτελέσει πρότυπο πάνω στο οποίο θα κινηθούν κι άλλοι καλλιτέχνες, ειδικά αυτοί που ασκούν επιρροή στους νέους ψηφοφόρους, των οποίων το κομματικό πρόσημο είναι ακόμα ακαθόριστο.
Σε συνέντευξή του ο Μιθριδάτης μίλησε για όλα. Μεταξύ άλλων είπε: «Δεν θα έλεγα ότι είναι ακριβώς τραγούδι. Θα μπορούσε να ήταν θεατρικό μονόπρακτο, ένα δοκίμιο. Εγώ το προσέγγισα μουσικά…Δεν εξυπηρετεί τον σκοπό των τραγουδιών, την ψυχαγωγία…Έχει γίνει viral για άλλους λόγους», ενώ συμπλήρωσε ότι «αυτό το έργο είναι ένα όχημα να μεταφερθούν κάποιες απόψεις, ιδέες, σκέψεις, εμπειρίες». Έναν μήνα του πήρε για να γράψει τους στίχους, αναφέροντας πως: «μάζεψα πολλή σαπίλα όλο αυτό το χρονικό διάστημα που βιώνουμε την πανδημική συνθήκη υπό τέτοιου είδους κυβερνητικής διαχείρισης». «Δεν είναι τα 2 χρόνια σε 12 λεπτά, όπως λένε πολλοί, καθώς υπάρχουν ενότητες που είναι τα 40 χρόνια σε 12 λεπτά». Στο τέλος της συνέντευξής του ανέφερε πως η δουλειά του χιπ χοπ είναι να προκαλεί: «Γενικεύοντας, αυτή είναι η δουλειά της μουσικής, αυτή είναι η δουλειά του καλλιτέχνη. Είναι υποχρέωση του καλλιτέχνη».
Σίγουρα η απήχηση που έχει η ραπ είναι το ένα κομμάτι που την καθιστά τόσο ζωντανή. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι στις διάφορες εκδοχές της μπορεί να δημιουργήσει συγκρούσεις, να εκφράσει κοινωνικές ομάδες και κυρίως να ενοχλήσει. Ο Μιθριδάτης κατάφερε κάτι πολύ σημαντικό, κατάφερε να δημιουργήσει αντιπαραθέσεις, να εκφράσει απόψεις πολλών, να οξύνει κριτικές σκέψεις άλλων και να αφυπνίσει συνειδήσεις. Ωστόσο, παρά τον μεγάλο αριθμό των προβολών και την μεγάλη απήχηση που είχε το τραγούδι μέσα σε ελάχιστες μέρες, δεν κατάφερε να μπει στις τάσεις του ελληνικού Υoutube, ενώ η συνέντευξη του μπήκε. Κάποιος κακοπροαίρετος θα έλεγε ότι πρόκειται για λογοκρισία και προσπάθεια αποσιώπησης της μουσικής διαμαρτυρίας του Μιθριδάτη, αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση. Θα ολοκληρώσω, λοιπόν, με τα λόγια του ίδιου του μουσικού: «Όλοι πρέπει να πράξουμε το σωστό» και ο καθένας ας σκεφτεί και πράξει αντιστοίχως!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Για να μην τα χρωστάω, Μιθριδάτης, youtube.com, διαθέσιμο εδώ
- Η τέχνη και η πολιτική, prin.gr, διαθέσιμο εδώ
- Mιθριδάτης για το viral τραγούδι: Τι λέει για τις επικρίσεις και τον αλγόριθμο του Youtube, in.gr, διαθέσιμο εδώ
