Της Μαρίας Μπότη,
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού που γιορτάστηκε στις 21 Μαΐου, η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Αποστολή» μαζί με την εταιρεία παραγωγής Aikor Productions και σε σκηνοθεσία του Γιάννη Αϊβάζη, ανέλαβε μία αξιοσημείωτη πρωτοβουλία με σλόγκαν “SET ME FREE CAMPAIGN” που τονίζει την ανάγκη της επιστροφής των σπουδαίων γλυπτών και μαρμάρων της Ελλάδας, τα οποία βρίσκονται «διασκορπισμένα» σε χώρες του εξωτερικού.
Η συγκεκριμένη δράση, ορμώμενη από την μεγάλη και σπουδαία ιστορία, αλλά και την αξία της Ελληνικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, υψώνει την «φωνή» της, για να υπενθυμίσει ότι τα γλυπτά δεν είναι απλά ένα κομμάτι μάρμαρο, αλλά κάτι πολύ πιο βαθύ και ουσιαστικό. Είναι, δηλαδή, ο πολιτισμός μας, η ζωή μας, η ιστορία μας. Ήρθε η ώρα να επιστραφούν στην πατρίδα τους, στο τόπο όπου εμπνεύστηκαν και δημιουργήθηκαν. Όπως, άλλωστε, επισημαίνεται και στην καμπάνια, ο σκοπός της είναι: «να αφυπνίσει, να συγκινήσει και κατά κύριο λόγο να ενημερώσει, όχι μόνο το λαό της Ελλάδος αλλά και λοιπά κράτη-έθνη, ότι η σπουδαιότητα και η ταυτότητα κάθε χώρας βρίσκεται στο σύνολο των πνευματικών αξιών, των καλλιτεχνικών επιδόσεων και επιτευγμάτων του ανθρώπου στις τέχνες, στη θρησκεία, στους θεσμούς, στα έθιμα και στη ΨΥΧΗ».
Μέσα σε ένα βίντεο διάρκειας περίπου τριών λεπτών ξεδιπλώνεται ένας σημαντικό μέρος της αξίας του πολιτισμού μας και «ξεφυλλίζονται» μερικές από τις πιο αξιομνημόνευτες σελίδες που συνθέτουν την ιστορία μας. Για την υλοποίηση της συγκεκριμένης ενέργειας, γνωστοί ηθοποιοί μεταμφιέζονται σε «αληθινά» αγάλματα και ζωντανεύουν ξανά χαρακτηριστικά καλλιτεχνήματα του ελληνικού πολιτισμού, που έχουν αποκοπεί από τις ρίζες τους. Το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό, καθώς δύσκολα καταλαβαίνει κανείς ότι πίσω από την μεταμφίεση κρύβεται ένας άνθρωπος και όχι κάποιο άγαλμα, λαξευμένο σε πέτρα. Συμμετείχαν και στήριξαν αυτή την πρωτοβουλία: ο Γιάννης Αϊβάζης ως η Προτομή Δία του Ορτίκολι (Μουσείο Βατικανού), η Στεφανία Γουλιώτη ως Καρυάτιδα Ερεχθείου (Βρετανικό Μουσείο η μία), η Ζέτα Δούκα ως Καρυάτιδα, η Νόνη Δούνια ως Καρυάτιδα, ο Λεωνίδας Κακούρης ως Προτομή του Περικλή (Μουσείο Βρετανίας), η Κόρα Καρβούνη ως Καρυάτιδα, η Μαρία Κορινθίου ως Καρυάτιδα, η Αντιγόνη Κουλουκάκου ως Καρυάτιδα, η Νεφέλη Κουρή ως Νίκη της Σαμοθράκης (Μουσείο Λούβρου), η Μαρία Ναυπλιώτου ως Αθηνά Παρθένος (Χρυσελεφάντινο άγαλμα, που δεν βρέθηκε ποτέ), η Μαρία Παπαφωτίου ως Αφροδίτη της Μήλου (Μουσείο Λούβρου), ο Τάσος Νούσιας ως Άτλας των Φαρνέζε (Μουσείο Νάπολης) και ο Ρένος Ρώτας ως Δισκοβόλος του Μύρωνα (Βρετανικό Μουσείο).
Οι παραπάνω ηθοποιοί ένωσαν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν μία «σιωπηλή» διαμαρτυρία, δηλώνοντας την επιθυμία και την ανάγκη της επιστροφής των σπουδαίων γλυπτών και μαρμάρων στην Ελλάδα. Την αφήγηση πραγματοποιεί η Κόρα Καρβούνη, ενσαρκώνοντας μία από τις Καρυάτιδες του Ερεχθείου, η οποία αποσπάστηκε βίαια το 1804 από τον Thomas Bruce, λόρδο του Elgin. Η πράξη του θα θυμίζει πάντοτε την επαίσχυντη πράξη ιεροσυλίας που διέπραξε εις βάρος της ιστορίας και της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία ανέκαθεν αποτελούσε πηγή δέους και θαυμασμού. Με φωνή συγκινητική και γεμάτη λαχτάρα για επιστροφή στην πατρίδα, απαριθμεί τις σημαντικότερες αξίες που γεννήθηκαν στην χώρα μας: την οικογένεια, τη φιλία, το νόστο, την απώλεια, το σύμβολο, την αδελφικότητα, την ταυτότητα, το στήριγμα και το θεμέλιο. Νιώθει φυλακισμένη μακριά από τις αδερφές, την πατρίδα και τους προγόνους της και παλεύει για να εισακουστεί.
Ωστόσο, οι συνεχείς προσπάθειες της Ελλάδας για επαναπατρισμό των γλυπτών του Παρθενώνα έχουν αποβεί άκαρπες τόσα χρόνια, με το Βρετανικό Μουσείο να δηλώνει διατεθειμένο να δανείσει τα γλυπτά του Παρθενώνα υπό τον όρο ότι θα του αναγνωριστεί η κυριότητά τους. Πως είναι δυνατόν; Τα γλυπτά και τα αγάλματα δεν είναι μερικά κομμάτια μάρμαρο, είναι η απεικόνιση του πολιτισμού, της τέχνης, της ιστορίας των Ελλήνων. Κανείς δεν μπορεί να υποκλέψει την ιστορία ενός λαού και να οικειοποιηθεί τον πολιτισμό του. Το αίτημα της Ελλάδας για την αποκατάσταση ενός μνημείου οικουμενικής σημασίας και επιστροφής των γλυπτών παγιώνει το ηθικό δικαίωμα για απόλαυση του κάλλους και της αισθητικής αρτιότητας των μνημείων, καθώς επίσης και τη νοερή επανασύνδεση με τους προγόνους μέσα από ένα ταξίδι στο χρόνο που προκαλεί ομόθυμα συναισθήματα.
Συγκίνηση, δέος, θαυμασμό και ταυτόχρονα λύπη και αθυμία είναι τα συναισθήματα που προκαλεί η καμπάνια “SET ME FREE”, καθώς μας υπενθυμίζει πως η Ελλάδα ως λίκνο και κοιτίδα πολιτισμού ανά τους αιώνες, αντικατοπτρίζει τη σπουδαιότητα και το μεγαλείο της ιστορίας, του λαού και του πολιτισμού, που ενέπνευσε και συνεχίζει να εμπνέει κάθε γωνιά του κόσμου. Η τέχνη αποτελεί ένα μέρος αναδίφησης στο ιστορικό παρελθόν, έναν διάλογο με τους προγόνους και μία υπενθύμιση της ταυτότητάς μας. Οι σημαντικές ανθρωπιστικές αξίες και το ιδανικό της Αθηναϊκής Δημοκρατίας που πηγάζουν από αυτά τα σημαντικά δημιουργήματα, τα καθιστούν αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού πολιτισμού. Η έκθεσή τους σε άλλη χώρα, μακριά από την πατρίδα και τους φυσικούς κληρονόμους αναιρεί όλον αυτό τον ιδιαίτερο συμβολισμό αξιών που γεννήθηκαν σε αυτό τον τόπο. Η «φωνή» είναι δύναμη και ο νόστος είναι γαλήνη και ευτυχία. Τα γλυπτά «φωνάζουν» ότι θέλουν να επιστέψουν εκεί που «γεννήθηκαν», στην Ελλάδα, στο «σπίτι» τους. Ελευθερώστε τα…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΑΠΟΣΤΟΛΗ – #SetMeFreeCampaign για την Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού, youtube.com, Διαθέσιμο εδώ
- ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ, theacropolismuseum.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Τα αγάλματα φωνάζουν ”Setmefree”..Εμείς?? goniaxalarosis.gr, Διαθέσιμο εδώ
