Της Πωλίνας Παλλιεράκη,
Πριν λίγο καιρό, μία πλατφόρμα έκανε την εμφάνισή της στη ζωή μας. Η εν λόγω σελίδα, γνωστή ως chatpic.org, αποτελούσε ένα forum ελεύθερης διάδοσης εικόνων, η οποία ήταν άσυλο για υλικό πορνογραφικού περιεχομένου, σαφέστατα δίχως τη συγκατάθεση του ατόμου που απεικονιζόταν. Όσοι αναρτούσαν τις φωτογραφίες από τη δική τους προσωπική συλλογή, προστατεύονταν από την ανωνυμία, που ο συγκεκριμένος ιστότοπος τούς προσέφερε, φτάνοντας, μάλιστα, και σε σημείο να «παραγγέλνουν» φωτογραφίες γνωστών τους προσώπων. Δεν είναι σπάνιες και οι περιπτώσεις, που οι φωτογραφίες κοριτσιών συνοδεύτηκαν και από τα προσωπικά τους στοιχεία, όπως τα ονόματά τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά ακόμη και διευθύνσεις. Στο στόχαστρο αυτών των ευτελών ανθρώπων βρέθηκαν ακόμα και ανήλικα παιδιά, μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, ενώ, σύμφωνα με καταγγελίες, έχουν αναρτηθεί και φωτογραφίες της αδικοχαμένης Ελένης Τοπαλούδη.
Η αδικαιολόγητη αμέλεια της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, να παρέμβει ταχύτατα, προκάλεσε κύμα οργής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με το hastag #cancelchatpic να ανεβαίνει στις τάσεις του ελληνικού twitter και instagram. Σαν από μηχανής θεός, λοιπόν, ήρθε ένα bot από τον προγραμματιστή Θεόδωρο Βαρύλλα, το οποίο αυτόματα αναρτούσε φωτογραφίες ζώων -προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης-, προκειμένου να αποκρύψει τις φωτογραφίες των εκτεθειμένων γυναικών, αποτελώντας με τον τρόπο αυτό έναν καλά οργανωμένο αμυντικό στρατό. Επρόκειτο, λοιπόν, για μία φευγαλέα διευθέτηση στην απουσία ανθρώπινης συνείδησης των χρηστών της σελίδας. Εν τέλει, η σελίδα έκλεισε. Τα τραύματα, όμως, αυτών των κοριτσιών, που διασύρθηκαν ανεπανόρθωτα, θα επουλωθούν ποτέ;
Η συγκεκριμένη σελίδα φαίνεται πως δεν εισήγαγε κάποιο νέο φαινόμενο στην παγκόσμια κοινότητα, ωστόσο αποτέλεσε μία επιπλέον πτυχή μίας χρόνιας μάστιγας, αυτής του εκδικητικού πορνό, γνωστό και διεθνώς ως “revenge porn”. Είναι πολλές οι περιπτώσεις ατόμων, που είδαν ξαφνικά φωτογραφίες και βίντεο από προσωπικές τους στιγμές να κάνουν τον γύρο του διαδικτύου, δίχως τη συναίνεσή τους.
Η θλιβερή πραγματικότητα, όμως, είναι ότι ο ψηφιακός αυτός βιασμός έχει νομιμοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια στην κατανόηση της παγκόσμιας κοινότητας. Ευρέως γνωστές σελίδες πορνογραφικού περιεχομένου δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες όχι μόνο να παρακολουθούν, αλλά και να αναρτούν προσωπικές τους στιγμές μέσω οπτικοακουστικών μηχανισμών, άλλοτε με τη συναίνεσή τους και άλλοτε όχι. Ωστόσο, το πρόβλημα ανακύπτει, όταν αγνοούν ότι υπάρχει μία κάμερα, η οποία καταγράφει τις προσωπικές τους στιγμές, με στόχο να αποτελούν «λεία» στα ηδονοβλεπτικά μάτια του κόσμου. Κι όμως, εφόσον η παρακολούθησή τους από τον μέσο άνθρωπο θεωρείται κάτι το φυσιολογικό σήμερα και δεν αντιμετωπίζεται με τον σωστό τρόπο, οι βιομηχανίες παραγωγής αυτών των ιστοσελίδων ενθαρρύνονται ολοένα και περισσότερο, παραβιάζοντας με τον τρόπο αυτό τον προσωπικό χώρο πολλών ζευγαριών, προκειμένου να δουν το δικό τους βίντεο να ανεβαίνει στις τάσεις της εκάστοτε ιστοσελίδας.
Φυσικά, δεν αποσκοπούμε στο να δαιμονοποιήσουμε το πορνό, μιας και πολλοί είναι αυτοί που επιλέγουν συνειδητά να ασχοληθούν και να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά σε αυτόν τον χώρο. Το γεγονός, όμως, ότι οι περισσότερες σελίδες δεν ελέγχουν το περιεχόμενο, που αναρτάται από ιδιώτες, αθωώνει με εχεμύθεια την πρακτική του εκδικητικού πορνό. Οι χρήστες, επομένως, οφείλουν να είναι περισσότερο συνειδητοποιημένοι ως προς τα βίντεο, που επιλέγουν να δουν, όπως, για παράδειγμα, να μην αυξάνουν τις προβολές σε ερασιτεχνικά βίντεο, που φαίνεται ότι κάποιος αγνοεί ότι καταγράφεται και επίσης να μην στηρίζουν εταιρείες που εκμεταλλεύονται και παραπλανούν τους εργαζομένους τους.
Δυστυχώς, είναι φανερό, ότι το εκδικητικό πορνό βρίσκεται παντού, στα άδυτα των ομαδικών συνομιλιών, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που εύκολα διανέμεται από τη μία συσκευή στην άλλη. Και εν τέλει, ποιο φύλο είναι αυτό που πλήττεται περισσότερο; Φυσικά, οι γυναίκες. Γυναίκες που δεν γνωρίζουν ότι καταγράφονται, γυναίκες που έστειλαν φωτογραφίες στον σύντροφό τους, το άτομο που κατ’ εξοχήν εμπιστεύονται. Πόσες γυναίκες εκτέθηκαν στην τοπική τους κοινωνία; Πόσες αυτοκτόνησαν μην μπορώντας να διαχειριστούν το αναίμακτο bullying που δέχτηκαν στη συνέχεια; Πόσες έχασαν τη δουλειά τους λόγω αυτών των εικόνων; Και ο λόγος; «Εμπιστεύτηκαν το λάθος άτομο». Ακόμα και αν η κοινωνία δεν επιπλήξει άμεσα τα θύματα του εκδικητικού πορνό, τα ωθεί στο να ενοχοποιήσουν τον εαυτό τους.
Υπάρχουν ποικίλα παραδείγματα τέτοιου είδους περιστατικών, όπως αυτό της Katie Hill, η οποία, στις 31 Οκτωβρίου 2019, θα μιλήσει ανοιχτά στον Λευκό Οίκο για τις προσωπικές τις φωτογραφίες, που αναπαράχθηκαν και δημοσιεύτηκαν από τα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά site σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, φυσικά, εν αγνοία της. Όπως και η ίδια αποκάλυψε, πολλές ήταν οι φορές που σκέφτηκε να δώσει ένα τέλος στη ζωή της και μάλιστα πως ακόμα παλεύει να νικήσει την κατάθλιψη.
Όμως και εμείς γινόμαστε συνένοχοι σε αυτό το έγκλημα, όταν επικροτούμε αυτές τις ειδήσεις και όταν δεχόμαστε να μας αποκαλύψουν φωτογραφίες γνωστών μας προσώπων. Σαφέστατα, λοιπόν, εκεί που θέλουμε να καταλήξουμε είναι το γεγονός, ότι όσοι είδαν τις φωτογραφίες και τα βίντεό τους να «φιγουράρουν» στο διαδίκτυο, είναι σίγουρο πως δεν φταίνε. Δεν φταίνε αυτοί που η θέα του γυμνού τους σώματος έγινε τροφή για όσους επιζητούν απεγνωσμένα έναν σκοπό στη ζωή τους, για να αισθανθούν δημοφιλείς μέσα σε μία παρέα. Δεν φταίνε εκείνοι και δεν είναι μόνοι και γι’ αυτό ακριβώς είναι ανάγκη να μιλάνε, προκειμένου να γνωστοποιούνται τέτοιου είδους γεγονότα. Αλλά και οι αποδέκτες δεν είναι ανάγκη να αποτελούν οι ίδιοι τον εκφοβιστή ή τον στόχο του. Εάν δουν ή γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει και δεν κάνουν τίποτα, με τη σιωπή τους δίνουν την άδεια στον θύτη να ενεργεί κατά αυτόν τον τρόπο..
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- State Revenge Porn Laws, findlaw.com, διαθέσιμο εδώ
- Opinion | Katie Hill: It’s Not Over After All, nytimes.com, διαθέσιμο εδώ
- Victims’ Stories | Cyber Civil Rights Initiative, cybercivilrights.org, διαθέσιμο εδώ
