Του Δημήτρη Τόλια,
Ένα αρκετά ζεστό καλοκαίρι προμηνύει ο Μάϊος. Δεν αναφέρομαι, φυσικά, στον καιρό, αυτό μάλλον λίγο πολύ το έχουμε καταλάβει, αλλά στον πολιτικό ανταγωνισμό. Η σταδιακή χαλάρωση των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού, εσωκομματικές έριδες, εγχώρια γεγονότα, περιφερειακές εκλογές που έγιναν και βουλευτικές εκλογές που έρχονται ανεβάζουν, ασυνήθιστα για την εποχή, στα ύψη το θερμόμετρο του ανταγωνισμού εν όψει των καλοκαιρινών μηνών. Στο πέμπτο κείμενο της στήλης Voter’s Opinion θα εξετάσουμε πέραν των βασικών έξι χωρών και τις περιπτώσεις της Πολωνίας, της Κύπρου, της Σουηδίας και της Βουλγαρίας.
Βέβαια, από τον παραπάνω πρόλογο θα πρέπει οπωσδήποτε να εξαιρεθεί το Ηνωμένο Βασίλειο. Εκεί, τόσο η διαφορά μεταξύ Συντηρητικών και Εργατικών όσο και τα ποσοστά τους παραμένουν λίγο πολύ παγιωμένα. Βρισκόμαστε σε ένα σημείο του εκλογικού κύκλου κατά το οποίο τα δύο μεγάλα κόμματα υφίστανται μια καθίζηση με την ατζέντα να τίθεται από τα ίδια τα γεγονότα της καθημερινότητας και την πόλωση να είναι χαμηλή. Σύμφωνα με δημοσκόπηση στις 17 Μαΐου, οι Συντηρητικοί συγκεντρώνουν 42% (-2% από την καταγραφή μας τον Απρίλιο), ενώ οι Εργατικοί 33% (-1%) με την διαφορά μεταξύ τους να διαμορφώνεται στις 9 μονάδες.
Σταθερή κατάσταση
Στην Γαλλία, η κατάσταση παραμένει ως έχει. Από την αρχή του χρόνου, η M. Le Pen προηγείται σταθερά με δύο μονάδες του E. Macron, με τα ποσοστά τους να παρουσιάζουν μικρές διακυμάνσεις. Σε δημοσκόπηση στις 17 Μαΐου, η M. Le Pen συγκεντρώνει 27%, ενώ ο E. Macron 25% στο σενάριο του πρώτου γύρου. Στην Ιταλία, από την ημέρα που ανέλαβε η κυβέρνηση Draghi, οι τάσεις των κομμάτων παρουσιάζονται παγιωμένες. Η ευρεία κομματική υποστήριξη των κοινοβουλευτικών κομμάτων στην κυβέρνηση δημιουργεί ένα ήπιο κλίμα ανταγωνισμού. Από την άλλη, το Fratelli d’Italia, ως το μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό κόμμα που δεν στηρίζει την κυβέρνηση, δεν φαίνεται να ενισχύεται περισσότερο.
Σε δημοσκόπηση στις 13 Μαΐου, πρώτο κόμμα αναδεικνύεται η Λέγκα του Σαλβίνι με 23,1% (+0,3% από την προηγούμενή μας καταγραφή) και δεύτερο κόμμα είναι το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο σημειώνει πτώση κατά 0,3% (19,4%). Τρίτο αναδεικνύεται το Fratelli d’Italia, το οποίο σημειώνει πτώση κατά 0,3% και μετριέται στο 18,7%, κάτι που μέχρι στιγμής δείχνει πως το ταβάνι του είναι το 19-20%. Τέλος, ελάχιστη άνοδο κατά 0,1% σημειώνει το Κίνημα των Πέντε αστέρων που μετριέται στο 16%.
Στην Ελλάδα, σε δημοσκόπηση στις 7 Μαΐου, η Νέα Δημοκρατία σημειώνει άνοδο κατά μια μονάδα (36,9%), παραμένοντας μακριά από τον ΣΥΡΙΖΑ που σημειώνει πτώση κατά 0,3% και μετριέται στο 23,2%, όντας 13,7 μονάδες μακριά από το κυβερνητικό κόμμα. Η χαλάρωση των περιορισμών φαίνεται να εκτόνωσε την έντονη πόλωση του Μαρτίου, με το κλίμα να παρουσιάζεται πιο ήπιο.
Στην Σουηδία, η κατάσταση σχετικά με την πανδημία δεν είναι η καλύτερη, καθώς οι αριθμοί κρουσμάτων και θανάτων φέρνουν την Σκανδιναβική χώρα μεταξύ των πρώτων θέσεων στους σχετικούς πανευρωπαϊκούς πίνακες. Παρόλα αυτά, το κυβερνόν Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα δεν φαίνεται να σημειώνει μέχρι στιγμής απώλειες, παγιώνοντας μια εκλογική βάση που κυμαίνεται μεταξύ 25 και 27%, ενώ γίνεται μάχη για την δεύτερη θέση μεταξύ του φιλελεύθερου Moderate Party και του δεξιού εθνικιστικού Swedish Democrats, με τους πρώτους να προηγούνται, όχι ιδιαίτερα μακριά από τους Σοσιαλδημοκράτες. Δημοσκόπηση στις 14 Μαΐου παρουσιάζει το ΣΔ κόμμα να προηγείται με 26,9%, το Moderate Party να συγκεντρώνει 21,7% και οι Swedish Democrats 18,8%.
Αλλαγή τάσης
Στην Ισπανία, έχουμε ανατροπή, καθώς το αντίκτυπο των περιφερειακών εκλογών της Μαδρίτης ήταν αναμφισβήτητα μεγάλο. Η νίκη της υποψήφιας του Λαϊκού Κόμματος και η συντριβή του Σοσιαλιστικού Κόμματος, προκάλεσε μια μεγάλη δημοσκοπική ανατροπή στις τάσεις της συνολικής επικράτειας. Για πρώτη φορά μετά τον Οκτώβριο του 2018, δημοσκόπηση στις 16 Μαΐου 2021, παρουσιάζει το Λαϊκό Κόμμα στην πρώτη θέση με 0,5%. Το συντηρητικό κόμμα συγκεντρώνει ποσοστό 26,9% έναντι 26,4% των σοσιαλδημοκρατών που βρίσκονται στην κυβέρνηση. Αντίθετα, πτώση 1,6 μονάδων παρουσιάζει το ακροδεξιό Vox, ενώ οι Podemos χάνουν 0,2% ύστερα από την αποχώρηση του P. Iglesias από την πολιτική.
Στην Γερμανία, το Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα μπορεί να διατηρεί ακόμη την πρωτοπορία, ωστόσο η τάση έχει αντιστραφεί σε σχέση με ό,τι συνέβαινε έναν χρόνο πριν. Σε δημοσκόπηση στις 17 Μαΐου, το CDU/CSU συγκεντρώνει ποσοστό 25,5%, χάνοντας άλλες 2 μονάδες από την καταγραφή του Απριλίου και συνολικά 5 μονάδες από την καταγραφή του Μαρτίου. Αντίθετα, οι Πράσινοι συγκεντρώνουν 23% (+1 μονάδα από τον Απρίλιο και +6 από τον Μάρτιο). Σταθερά καθηλωμένο στο 16% παραμένει το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα.
Στην Πολωνία, ενώ το κυβερνητικό κόμμα παραμένει σταθερά πρώτο, στην αντιπολίτευση παρουσιάζεται μια σημαντική αντιστροφή. Το φιλοευρωπαϊκό κόμμα Civic Coalition, ένας συνασπισμός φιλελεύθερων, Πράσινων και προοδευτικών, που μεταξύ άλλων εμπεριέχει το κόμμα Civic Platform του πρώην Πρωθυπουργού της Πολωνίας, D. Tusk, βρίσκεται σε κρίση με αφορμή την ψήφιση του Προγράμματος σταθερότητας και ανάκαμψης από την ΕΕ. Η στήριξη του προγράμματος από ένα κόμμα της αριστεράς που συμμετείχε στον συνασπισμό αυτό θεωρήθηκε ως ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Morawiecki. Η κίνηση αυτή προκάλεσε σημαντικές αναταράξεις στον συνασπισμό, με στελέχη και βουλευτές να τον εγκαταλείπουν και να μετακομίζουν σε ένα νέο κεντροδεξιό, επίσης, φιλοευρωπαϊκό κόμμα, το «Πολωνία 2050». Το κόμμα αυτό ιδρύθηκε από τον τηλεπαρουσιαστή και δημοσιογράφο S. Hołownia και επιθυμεί να εμφανιστεί ως ένας φρέσκος αντιπολιτευόμενος πόλος, που μάλιστα δεν είναι στιγματισμένος με τις «αμαρτίες» προηγουμένων κυβερνήσεων.
Το κόμμα αυτό ιδιαίτερα από τον Ιανουάριο του 2021 έφτασε να διεκδικεί την δεύτερη θέση, ανεβάζοντας τα ποσοστά του από το 12 στο 19%. Με τις εξελίξεις να είναι ραγδαίες και την αντιπολίτευση να τείνει πλέον προς το Poland 2050, η πολιτική σκηνή της Πολωνίας θα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα τους επόμενους μήνες. Σε δημοσκόπηση στις 20 Μαΐου, το κυβερνόν κόμμα «Ενωμένη δεξιά» συγκεντρώνει 38,1%, το «Πολωνία 2050» έρχεται δεύτερο με 20,5% ενώ το «Civic Coalition» έρχεται 3ο με 19,2% με τις εξελίξεις για αυτό να αναμένονται δυσοίωνες.
Έρχονται εκλογές
Στην Κύπρο στις 30 Μαΐου έρχονται εκλογές. Παρότι οι δημοσκοπήσεις του προηγούμενου μήνα έδειχναν ντέρμπι και μια ανοδική τάση του ΑΚΕΛ, δημοσκόπηση στις 13 Μαΐου δείχνει ένα σταθεροποιημένο προβάδισμα 1,4 μονάδων του ΔΗΣΥ (26,1% έναντι 24,7%). Η εκτίμηση ψήφου δείχνει πως το προβάδισμα του ΔΗΣΥ θα κυμανθεί μεταξύ 1,5 και 2 μονάδων, αλλά τα ποσοστά του δικομματισμού ενδέχεται να είναι υψηλότερα. Στην δημοσκόπηση του Απριλίου, που δείξαμε, τα δύο πρώτα κόμματα συγκέντρωναν μαζί 33,9%, ενώ στου Μαΐου συγκεντρώνουν 50,8%.
Στην Βουλγαρία, όπως σωστά είχαμε εκτιμήσει στο 3ο κείμενο του Voters Opinion, το κόμμα VMRO που συγκυβερνούσε με το GERB, δεν κατάφερε να μπει στην Βουλή, ενώ το GERB ήταν αρκετά μακριά από το όριο αυτοδυναμίας. Έτσι, η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης φέρνει νέες εκλογές στις 11 Ιουλίου. Σε δημοσκόπηση στις 14 Μαΐου, το GERB συγκεντρώνει 22,8% (έναντι 25,8% που σημείωσε στις εκλογές), ενώ το VMRO σημειώνει 3,1% (3,6% στις εκλογές). Δεύτερο με 20,1% έρχεται το κόμμα ΙΤΝ (There Is Such A People), που έκανε την έκπληξη στις εκλογές του Απριλίου κατατασσόμενο δεύτερο (17,4%), προσπερνώντας το Σοσιαλιστικό κόμμα (14,8%), το οποίο στη δημοσκόπηση συγκεντρώνει 16,1%. Με αυτά τα ποσοστά ο B. Borisov θα πρέπει να αναζητήσει νέους συμμάχους, προκειμένου να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.
