Της Μαρίας Λεβέντη,
Η πρόσφατη ταινία The Hater (2020), πολωνικής παραγωγής, με ξενόγλωσσο τίτλο “Sala samobójców. Hejter”, σε σκηνοθεσία του Jan Komasa, αποτελεί μια επιτυχημένη προσπάθεια ανάδειξης της σκοτεινής πλευράς του Διαδικτύου. Μιας πλευράς που πολλές φορές αγνοούμε, καθώς μας συνεπαίρνει η μαγεία που αυτό το μέσο απλόχερα προσφέρει.
Ένας χαμηλών τόνων αλλά φιλόδοξος νέος, ο Τόμεκ, σπουδάζει νομικά, ενώ παράλληλα ήδη από τις πρώτες σκηνές γίνεται ευδιάκριτος ο εμμονικός του χαρακτήρας, καθώς επιθυμεί σύναψη ερωτικής σχέσης με την κόρη μιας οικονομικά ευκατάστατης οικογένειας, ενώ τα αισθήματα ανάμεσα τους δεν είναι αμοιβαία. Η αποβολή του από την νομική σχολή λόγω λογοκλοπής, η ανακάλυψη του (αφού είχε τοποθετήσει κοριό στο σπίτι της) πως είναι αντικείμενο εμπαιγμού της οικογένειας της κοπέλας που επιθυμούσε, προηγούνται της πρόσληψης του σε μια εκστρατεία δυσφήμισης ενός πολιτικού προσώπου. Οι «κατά συρροήν» αποτυχίες συνυφαίνονται στην προσπάθεια νοηματοδότησης της ζωής του, ακολουθώντας ένα μονοπάτι που η κατάληξη του είναι αδιέξοδο.
Ένα από τα συγκλονιστικότερα νοήματα που μεταδίδονται στην συγκεκριμένη ταινία είναι οι δυνατότητες που παρέχει το διαδίκτυο, ώστε να επιτευχθεί η υλοποίηση των σχεδίων ενός εμμονικού ανθρώπου. Η ευρεία χρήση των μέσων μαζικής δικτύωσης σε κάθε έκφανση κοινωνικής ζωής επιφέρει την εξοικείωση του παγκοσμίου πληθυσμού με κάθε τι που σχετίζεται με τον κόσμο της πληροφορικής. Παράλληλα, ο τελευταίος όντας ένας ταχεία αναπτυσσόμενος επιστημονικός τομέας υποθάλπει την διάπραξη εγκλημάτων κάθε είδους. Εν προκειμένω, ο πρωταγωνιστής προβαίνει αφενός στην δυσφήμιση ενός πολιτικού προσώπου (επί πληρωμή) και αφετέρου στην εκμετάλλευση ενός ανθρώπου (με άγνοια κίνδυνου και ανάγκη αποδοχής) προς δικό του όφελος. Ειδικότερα, ο Τόμεκ γίνεται ηθικός αυτουργός ενός μακελειού με παράπλευρες απώλειες.
Η ντροπαλή φυσιογνωμία του πρωταγωνιστή, αλλά συγχρόνως η αυτοπεποίθηση με την οποία ενεργεί πίσω από την οθόνη του υπολογιστή, θέτει το ζήτημα της -εκ του ασφαλώς- διατύπωσης ορισμένων απόψεων, κοινώς την ομάδα ατόμων γνωστή ως «αγωνιστές του πληκτρολογίου».
Δυστυχώς, το ενδιαφέρον για την καλλιέργεια των κοινωνικών δεξιοτήτων στην εικονική πραγματικότητα έχει οδηγήσει σε παραγκωνισμό της ουσιώδους επικοινωνίας, που πραγματοποιείται στην «πραγματική» ζωή. Η ανωνυμία που προσφέρει το διαδίκτυο σε συνδυασμό με την δυνατότητα απάντησης σε μια συζήτηση ή ένα σχόλιο εκπρόθεσμα είναι τα συστατικά στοιχεία που πυροδοτούν την θρασυδειλία. Είναι εντελώς διαφορετικό να υπάρχει μια λογομαχία δια ζώσης, που εκ των πραγμάτων δεν υπάρχει άπλετος χρόνος για σκέψη και ο συνδιαλεγόμενος βρίσκεται διπλά σου. Η πυγμή και το μίσος που διέπουν ορισμένα σχόλια σε άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες θέτουν το ερώτημα εάν τα συγκεκριμένα ερωτήματα θα διατυπώνονταν με τον ίδιο καυστικό τρόπο και «από κοντά».
Με μια πιο προσεκτική ματιά διαπιστώνει κανείς πως η επιλογή του συγκεκριμένου ηρώα με την συγκεκριμένη ψυχοσύνθεση έχει ως στόχο την μετάδοση ενός ακόμα πολύ σημαντικού νοήματος, που δυστυχώς μαστίζει την κοινωνία μας. Την έλλειψη ταύτισης του «είναι» με το «φαίνεσθαι». Ο υπεράνω πάσης υποψίας Τόμεκ κατείχε ένα ύπουλο τρόπο σκέψης και κατ’ επέκτασιν εγκληματικό μιας και προκάλεσε τον τραυματισμό και θάνατο ανυποψίαστων πολιτών χωρίς να λερώσει τα χέρια του. Επιπλέον, βάσει των προαναφερθέντων συμπεραίνει κανείς πως η τέλεση εγκλημάτων εξελίσσεται καθώς προσαρμόζεται στα δεδομένα της εκάστοτε εποχής.
Αναμφίβολα, το έργο στο σύνολο του αποτελεί μια πολύ ποιοτική προσπάθεια. Ωστόσο, εκτός από την ορθή κινηματογραφική του αισθητική, το νόημα του είναι πολύ σημαντικό και ταυτόχρονα επίκαιρο, καθώς επισημαίνονται οι κίνδυνοι που ελλοχεύει η εσφαλμένη χρήση του Διαδικτύου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- The Hater (2020), IMDb.com, διαθέσιμο εδώ.
