Της Κωνσταντίνας Οικονόμου,
Μαροκινοί μετανάστες, χρησιμοποιώντας φουσκωτές βάρκες και αυτοσχέδια σωσίβια, άρχισαν να καταφθάνουν στην Ceuta της Ισπανίας τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας, 17 Μαΐου. Σύμφωνα με τις ισπανικές αρχές, περίπου 8.000 άτομα πέρασαν τα σύνορα, ενώ ανάμεσά τους βρίσκονταν περίπου 2.000 ασυνόδευτα παιδιά. Τουλάχιστον ένας άνθρωπος έχασε τη ζωή του στην προσπάθεια αυτή.
Ντοκουμέντα της μαροκινής τηλεόρασης δείχνουν τις ισπανικές αρχές να στήνουν φράγματα το απόγευμα της Τρίτης, προκειμένου να εμποδίσουν τη λαοθάλασσα Μαροκινών μεταναστών να περάσει στην επαρχία της Ceuta. Στον αντίποδα, τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης απεικονίζουν έναν Μαροκινό στρατιώτη να οδηγεί εκατοντάδες μετανάστες, που τρέχουν μέσα από μία πύλη των συνόρων, προς τη θάλασσα, χωρίς κανέναν έλεγχο.
Την Τρίτη, η Ισπανία έστειλε στρατεύματα προς βοήθεια της συνοριακής πολιτοφυλακής της Ceuta. Δραματικές σκηνές καταγράφηκαν, καθώς ολόκληρες οικογένειες κατέφθαναν μέσα από το νερό και Ισπανοί αξιωματικοί έσπευδαν στη θάλασσα για να διασώσουν μικρά παιδιά. Μέχρι το απόγευμα της Τρίτης, ο αριθμός των ανθρώπων, που προσπαθούσαν να εισέλθουν στη χώρα μέσω της θάλασσας, μειώθηκε. Μερικοί από τους μετανάστες επέστρεφαν οικειοθελώς στο Μαρόκο, ενώ άλλοι μεταφέρονταν βίαια από τους στρατιώτες. Η Ισπανία υποστηρίζει ότι 4.000 άτομα κατά προσέγγιση έχουν σταλεί πίσω στο Μαρόκο, περιμένοντας την επανεισδοχή τους. Δεν έχει δείξει, όμως, την πρόθεση να απελάσει προς το παρόν ανήλικα παιδιά και άτομα ευπαθών ομάδων.
Οι ισπανικές αρχές κατηγορούν τους Μαροκινούς συνοριοφύλακες ότι έμειναν προκλητικά άπραγοι και παρακολουθούσαν τους μετανάστες να μπαίνουν στη θάλασσα προς την ισπανική επαρχία. Η Υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Arancha González Laya παραδέχτηκε ότι δεν υποψιαζόταν ότι το Μαρόκο χρησιμοποιούσε το ζήτημα των συνόρων για να εκφράσει πολιτική πίεση. Ωστόσο, η σύνδεση μεταξύ των γεγονότων της Δευτέρας και της απάθειας των μαροκινών αρχών ήταν για πολλούς ένδειξη αντιποίνων.
Την Τρίτη το απόγευμα, ο Μαροκινός Υπουργός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Mustapha Ramid, δήλωσε ότι η χώρα του είχε δικαιολογημένα χαλαρώσει τους συνοριακούς ελέγχους, αφού η Ισπανία είχε δεχθεί να περιθάλψει τον αρχηγό του Αλγερινού Polisario, Brahim Ghali. Πράγματι, τον Απρίλιο η Ισπανία επέτρεψε στον κύριο Ghali να δεχθεί ιατρική φροντίδα για τον Covid-19 σε νοσοκομείο του Logrono. Ο κύριος Ghali ηγείται του μετώπου Polisario, που μάχεται για την κυριαρχία του κράτους της δυτικής Σαχάρα εναντίον των διεκδικήσεων του Μαρόκο. Η επικράτεια αυτή ανήκε στην Ισπανία μέχρι το 1975, όταν το Μαρόκο την προσάρτησε βίαια. Έκτοτε, συνεχίζεται η διαμάχη μεταξύ των γηγενών κατοίκων της δυτικής Σαχάρα και το Μαρόκο, στην οποία πρωτοστατεί το μέτωπο Polisario.
Η μαροκινή κυβέρνηση ανταποκρίθηκε με θυμό και προειδοποίησε την Ισπανία ότι υποθάλποντας τον κύριο Ghali θα επέρχονταν «επιπτώσεις». Η Μαδρίτη πάντως υποστηρίζει ότι έδρασε με αποκλειστικά ανθρωπιστικό γνώμονα. Καθώς ο τελευταίος βρίσκεται ακόμη στην ανάρρωση, αντιμετωπίζει επίσης δικαστικές αγωγές στη χώρα. Την Τρίτη, το εθνικό δικαστήριο της Ισπανίας ανακοίνωσε ότι θα επαναφέρει την υπόθεση του κυρίου Ghali για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αλγερία.
Από την πλευρά του, το ευρωπαϊκό μέτωπο τάσσεται υπέρ της ανταπόκρισης της Ισπανίας, με τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά, να μιλά στο ισπανικό ραδιόφωνο, δηλώνοντας ότι η Ευρώπη «δεν πρόκειται να δεχθεί εκφοβισμό από κανέναν», στο ζήτημα της μετανάστευσης.
Η ομάδα της Διεθνούς Αμνηστίας υποστήριξε ότι οι ισπανικές αρχές έκαναν εκτεταμένη χρήση βίας κατά των μεταναστών. Παράλληλα, κατηγόρησε το Μαρόκο για την εκμετάλλευση των μεταναστών ως «πιόνια» στη διαμάχη του με την Ισπανία.
Το ευρωπαϊκό σώμα φύλαξης των συνόρων, η Frontex, ανακοίνωσε ότι η παράνομη μετανάστευση στα Κανάρια νησιά της Ισπανίας, έξω από τις ακτές του Μαρόκο, έχει αυξηθεί μαζικά το τελευταίο έτος. Ταυτόχρονα, αυτού του είδους οι υπερπληθείς απελάσεις εξανεμίζουν κάθε πιθανότητα αίτησης ασύλου ή παραμονής στην Ισπανία για τους μετανάστες. Παραδόξως, ο συνολικός αριθμός των μεταναστών, χωρίς τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγγραφα, που καταφθάνει στην Ευρώπη, δεν έχει ξεπεράσει ακόμη για φέτος τα δεδομένα που είχαν καταγραφεί την περίοδο 2015-2016.
Καταλήγοντας, για πολλοστή φορά αντικρίζουμε την ανθρώπινη εκμετάλλευση να χρησιμοποιείται ως μέσο πολιτικής επιρροής, αδιαφορώντας πλήρως για την κατάληξη αυτών των ταλαιπωρημένων ψυχών. Σε κάθε περίπτωση, οι ευθύνες πρέπει να αποδοθούν ένθεν και ένθεν, ψάχνοντας συγχρόνως μία λύση, μόνιμου χαρακτήρα. Ειδάλλως, το μεταναστευτικό θα μας απασχολήσει δεόντως το προσεχές διάστημα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Migrants reach Spain’s Ceuta enclave in record numbers, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Migrants push for Spain’s Ceuta again after border security tightened, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Spain Sends Troops to African Enclave After Migrant Crossings Jump, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
