Της Σοφίας Χρηστακίδου,
Όπως είχαμε αναφέρει στο προηγούμενο μέρος (διαθέσιμο εδώ), η Κίνα αποτελεί μία από τις χώρες που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή στα διεθνή τεκταινόμενα. Οι πολίτες της, ωστόσο, δεν απολαμβάνουν έναν μεγάλο βαθμό ευημερίας και αυτό διότι το κατά Κεφαλήν Εισόδημα παραμένει σχετικά χαμηλό σε σχέση με τις ανεπτυγμένες χώρες και επιπλέον οι πολιτικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατώνται συστηματικά.
Από την άλλη, βλέπουμε όμως και πολλά θετικά στοιχεία. Για παράδειγμα, η Κίνα είναι μία από τις χώρες με τις μεγαλύτερες επιστημονικές καινοτομίες παγκοσμίως. Οι καινοτομίες αυτές αφορούν ένα πλήθος τομέων, όπως η ιατρική, η διαστημική, οι τηλεπικοινωνίες και πολλοί άλλοι επιστημονικοί κλάδοι. Επομένως, η Κίνα είναι μία ιδιάζουσα περίπτωση, καθώς μεγάλο μέρος των πολιτών της ζει σε άσχημες συνθήκες, από την άλλη, όμως, οι ίδιοι άνθρωποι είναι αυτοί που συμβάλλουν στην εξέλιξη των επιστημών και της τεχνολογίας.
Προκειμένου να μπορέσει κάνεις να συνεισφέρει στην επιστημονική κοινότητα θα πρέπει να έχει εξασφαλίσει κάποιες από τις βασικές του ανάγκες και να ζει σε μία χώρα, που το εκπαιδευτικό σύστημα τού παρέχει επαρκείς γνώσεις. Για τον λόγο αυτό, λοιπόν, στο δεύτερο μέρος θα εξετάσουμε το εκπαιδευτικό σύστημα της Κίνας, καθώς και το σύστημα υγείας της.
Η χώρα έχει ένα από τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα παγκοσμίως, με τους μαθητές και τους φοιτητές της να δέχονται πλήθος διεθνών διακρίσεων. Αρκετά από τα κινεζικά πανεπιστήμια κατατάσσονται στα 200 καλύτερα του κόσμου. Γενικά, η ακαδημαϊκή επίδοση των πολιτών έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ας δούμε, όμως, τα πράγματα πιο αναλυτικά.
Από το 1986 και έπειτα, η βασική εκπαίδευση στην Κίνα είναι υποχρεωτική και διαρκεί 9 έτη. Τα κινεζικά σχολεία, αν και έχουν λάβει πολλές διακρίσεις, όπως τα πανεπιστήμια, δεν λειτουργούν 100% χωρίς προβλήματα. Οι αστικές περιοχές λαμβάνουν σημαντικά μικρότερο μέρος του κρατικού προϋπολογισμού για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επίσης, η μετανάστευση των κατοίκων από τις αγροτικές περιοχές προς τις αστικές δημιουργεί ένα επιπλέον πρόβλημα: το λεγόμενο “brain drain”. Ως αποτέλεσμα της ροής εργατικού δυναμικού προς τις αστικές περιοχές, τα αγροτικά μέρη μένουν χωρίς ικανούς εκπαιδευτικούς. Επομένως, εκτός από τη διαφορά στον προϋπολογισμό, υπάρχει και σημαντική διαφορά στην ποιότητα του διδακτικού προσωπικού.
Ένα ακόμη αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι η Κίνα έχει καταφέρει να εξαλείψει σχεδόν εξ ολοκλήρου τα ποσοστά αναλφαβητισμού. Κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν αναλογιστούμε ότι το εισόδημά της ανήκει στη μεσαία κατηγορία (με βάση το κατά Κεφαλήν ΑΕΠ) και ότι πρόκειται για την πιο πολυπληθή χώρα στον κόσμο. Και πάλι, όμως, σε κάποιες συγκεκριμένες περιοχές, όπως είναι π.χ. το Θιβέτ, το ποσοστό των ανθρώπων που γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή αγγίζει το 60%, ποσοστό που θυμίζει αναπτυσσόμενη χώρα. Βέβαια, οι περιοχές αυτές είναι λίγες και κατά πλειοψηφία οι Κινέζοι γνωρίζουν να γράφουν και να διαβάζουν.
Όσον αφορά τις δαπάνες για την εκπαίδευση, η Κίνα επενδύει ένα τεράστιο, θα λέγαμε, ποσοστό του ΑΕΠ της για το εκπαιδευτικό της σύστημα. Κατά μέσο όρο, η χώρα ξοδεύει το 15% του εισοδήματός της στην εκπαίδευση. Το ποσοστό αυτό έχει φτάσει μέχρι και το 20%! Ενδεικτικά, η Ελλάδα επενδύει περίπου το 7% του εισοδήματός της για την εκπαίδευση.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που η Κίνα είναι μία από τις πιο προηγμένες τεχνολογικά χώρες. Η κουλτούρα των Κινέζων τοποθετεί την εκπαίδευση πολύ ψηλά στο σύστημα αξιών και οι άνθρωποι εκεί θεωρούν ότι η μόρφωση είναι ο μόνος δρόμος για ένα άτομο, προκειμένου αυτό να μπορέσει να προοδεύσει, να ανελιχθεί επαγγελματικά. Ενδεικτικό γεγονός όλων αυτών αποτελεί η προσεδάφιση του κινεζικού rover στον πλανήτη Άρη προσφάτως.
Όσον αφορά τον τομέα της υγείας, η κεντρική κυβέρνηση της Κίνας έχει την ευθύνη για τη διοίκησή του. Υπάρχουν περίπου 8 επιτροπές και διοικητικά όργανα, τα οποία λαμβάνουν τις αποφάσεις για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Οι τοπικές κυβερνήσεις -επαρχίες, νομοί, πόλεις, κομητείες και κωμοπόλεις- είναι υπεύθυνες για την οργάνωση και την παροχή των υπηρεσιών, για τις οποίες αποφασίζει η κυβέρνηση ότι πρέπει να παρασχεθούν στους πολίτες.
Η Κίνα επιτυγχάνει σχεδόν καθολική κάλυψη μέσω της παροχής βασικής ιατρικής ασφάλισης που χρηματοδοτείται από το κοινό. Δηλαδή, το κοινό χρηματοδοτεί ουσιαστικά το σύστημα υγείας και σχεδόν όλοι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε αυτό. Όσοι απασχολούνται υποχρεούνται να εγγραφούν σε ένα πρόγραμμα ασφάλισης, το οποίο βασίζεται στην είσπραξη φόρων μισθοδοσίας εργοδότη και εργαζομένων. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Όσοι το επιθυμούν μπορούν να εγγραφούν εθελοντικά σε ένα μητρώο ασφάλισης, το οποίο τους παρέχει βασική κάλυψη και απευθύνεται σε κατοίκους αγροτικών περιοχών. Το πρόγραμμα αυτό χρηματοδοτείται κυρίως από κεντρικές και τοπικές κυβερνήσεις μέσω επιμέρους ασφαλίστρων. Οι τοπικές επιτροπές υγείας οργανώνουν δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς υγειονομικής περίθαλψης για την παροχή υπηρεσιών. Η συμπληρωματική ιδιωτική ασφάλιση υγείας συμβάλλει στην κάλυψη της κατανομής κόστους και των κενών κάλυψης.
Το σύστημα υγείας της χώρας δέχτηκε πλήθος μεταρρυθμίσεων από το 2009 και έπειτα, προκειμένου να συμπεριληφθούν όλοι οι πολίτες στο σύστημα βασικής ασφάλισης. Κατά τη διάρκεια αυτών των αλλαγών, οι δαπάνες που αφορούν την υγεία τριπλασιάστηκαν. Ωστόσο, οι δαπάνες αυτές ως ποσοστό του ΑΕΠ παραμένουν αρκετά χαμηλά σε σχέση με τις ανεπτυγμένες χώρες. Από την άλλη, βέβαια, τα ποσοστά θνησιμότητας των βρεφών βρίσκονται σε σχεδόν μηδενικά ποσοστά, πέφτοντας δραματικά από το 1950 και έπειτα. Επίσης, το προσδόκιμο ζωής της χώρας είναι περίπου τα 76 έτη, ένας αριθμός ο οποίος συναντάται στις ανεπτυγμένες χώρες. Θα μπορούσαμε, λοιπόν, να πούμε, ότι, αν και οι δαπάνες για την υγεία δεν είναι μεγάλες, είναι, ωστόσο, αποτελεσματικές. Αυτό έχει ως συνέπεια η Κίνα να έχει ένα πολύ καλό σύστημα υγείας με μικρό προϋπολογισμό.
Συμπερασματικά, λοιπόν, μπορούμε να πούμε, ότι η προτεραιότητα της κινεζικής κυβέρνησης είναι η εκπαίδευση. Μάλιστα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις φυσικές επιστήμες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Κίνα να είναι μία από τις πιο ανεπτυγμένες τεχνολογικά χώρες. Επίσης, το σύστημα υγείας της είναι σχετικά αποδοτικό, παρόλο που το ποσοστό του ΑΕΠ που καταλαμβάνουν οι δαπάνες για την υγεία είναι σχετικά χαμηλό. Για όλους αυτούς τους λόγους, λοιπόν, η Κίνα αποτελεί μία ιδιαίτερη περίπτωση και οι ειδικοί δεν συμφωνούν εξ ολοκλήρου για τον αν πρόκειται για μία ανεπτυγμένη ή μία αναπτυσσόμενη χώρα. Σίγουρα, η πρόοδός της είναι πολύ μεγάλη από τη δεκαετία του 1960 και έπειτα, σήμερα, όμως, τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατώνται πολλές φορές και πολλοί Κινέζοι ζουν στη φτώχεια, παρόλο που μπορεί να έχουν μεγάλο βαθμό μόρφωσης και επαγγελματικής κατάρτισης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- How Does Education in China Compare with Other Countries?, China Power Retrieved from here
- China’s Education System, Encyclopedia Britannica, Retrieved from here
- China’s Mars rover returns first images — scientists say the view is promising, Nature Magazine, Retrieved from here
- Health financing in China, World Health Organization, Retrieved from here
- China Health System, CommonWealth Fund, Retrieved from here
