Της Σοφίας Πεχλιβανίδου,
Ανέκαθεν θεωρούσα την ιατρική ένα από τα μεγαλύτερα -αν όχι το μεγαλύτερο- επιτεύγματα της ανθρώπινης διάνοιας. Η ικανότητα του να σώζεις ζωές, να διαγιγνώσκεις σωστά, μελετώντας την κλινική εικόνα του ασθενούς και φυσικά το να επεξεργάζεσαι στο μυαλό σου ένα σωρό πληροφορίες ταυτόχρονα, προσπαθώντας να καταλάβεις τι πάει στραβά σε έναν οργανισμό που σου ζητά βοήθεια για να επιβιώσει, ήταν -και είναι- για εμένα από τα σπουδαιότερα πράγματα που έχουμε επιτύχει ως είδος. Είναι, άλλωστε, και ο λόγος, για τον οποίο έχουμε αυξήσει το προσδόκιμο ζωής μας στον πλανήτη, πράγμα που ενδεχομένως 100 χρόνια πριν να φάνταζε αδιανόητο. Τι συμβαίνει, όμως, όταν καλείται ένας γιατρός να μοιραστεί την επιστημοσύνη του, να την επικοινωνήσει στους συναδέλφους του ή στους ασθενείς του, να εφαρμόσει πρωτόκολλα που δεν ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία του, να τηρήσει κανόνες που δεν του αρέσουν ή δεν συνάδουν με τον αντισυμβατικό του χαρακτήρα;
Σύμφωνα με τον David Shore, δημιουργό και παραγωγό της σειράς, συμβαίνει ο πρώτος κύκλος της σειράς Dr. House MD, η οποία συνεχίστηκε για 8 σεζόν, από τις 16 Νοεμβρίου 2004 μέχρι τις 21 Μαΐου 2012, που προβλήθηκε το τελευταίο επεισόδιο της επιτυχημένης σειράς, όπου είδαμε τις «ιατρικές υποθέσεις» (όπως μεταφράστηκε η σειρά στην ελληνική τηλεόραση) του αντικοινωνικού, αντισυμβατικού, ανυπάκουου, αλλά συγχρόνως γοητευτικά πανέξυπνου και ετοιμόλογου Dr. Gregory House, που τον ενσάρκωσε μοναδικά ο Hugh Laurie. Για οκτώ σεζόν και συνολικά 177 επεισόδια είχαμε την ευκαιρία να εισέλθουμε στον κόσμο της ιατρικής με έναν τρόπο αρκετά πρωτότυπο, ενδεχομένως και παράδοξο ορισμένες φορές, βλέποντας τον Dr. House με την ομάδα του να μελετούν τις πιο δύσκολες και περίπλοκες ιατρικές υποθέσεις, βρίσκοντας τη θεραπεία συνήθως στην πιο κρίσιμη στιγμή και μάλιστα μέσα από τις πιο απροσδόκητες σκέψεις ή στα πιο απροσδόκητα μέρη.
Η σειρά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έως και «αστυνομικού» περιεχομένου, δεδομένου ότι κάθε περιστατικό αντιμετωπιζόταν ως υπόθεση προς επίλυση, για την οποία συνέλεγαν στοιχεία, μιλούσαν με κάθε πιθανό «ύποπτο» που θα μπορούσε να δώσει στη διάγνωση στοιχεία, ώστε να γίνει πληρέστερη και να φτάσει τελικά η στιγμή της λύτρωσης τόσο για τον ασθενή όσο και για τους θεράποντες γιατρούς και για τον ίδιο τον Dr. House. Έχουν γραφτεί, κατά καιρούς, πολλές απόψεις σχετικά με τη μέθοδο που χρησιμοποιούσε ο House στη συγκεκριμένη σειρά στις σκηνές που συνομιλούσε με τους συνεργάτες του, ώστε να φτάσουν σε κάποιο πόρισμα για το τι μπορεί να συμβαίνει στον ασθενή, τι θεραπεία να εφαρμόσουν, τι εξετάσεις να κάνουν και συνηθέστερα παρομοιάζεται η μέθοδός του με την σωκρατική μαιευτική, κατά την οποία ο φιλόσοφος οδηγούσε τον συνομιλητή του στην αλήθεια, καθοδηγώντας τον με ερωτήσεις και σχόλια, που του επέτρεπαν να φτάσει ο ίδιος σε ασφαλές συμπέρασμα. Με παρόμοιο τρόπο ίσως σκεφτόταν και ο House, ο οποίος συνθέτοντας και ανασυνθέτοντας τις πληροφορίες, κάνοντας ερωτήσεις και σημειώνοντας κάθε στοιχείο σημαντικό ή ασήμαντο έφερνε τους συνεργάτες του στο σημείο να συμπεράνουν την σωστή λύση στο εκάστοτε ιατρικό πρόβλημα και να θεραπεύσουν τελικά τον ασθενή.
Αυτό ήταν και το στοιχείο που με εντυπωσίασε περισσότερο στη σειρά και αποτέλεσε και λόγο για να την δω και να την ξαναδώ με την ίδια ζέση και ανακαλύπτοντας, ακόμη περισσότερα στοιχεία από φορά σε φορά για την περσόνα του Dr. House που στα μάτια μου φάνταζε τόσο ευφυής. Ένας άνθρωπος αντισυμβατικός, αντιδραστικός σχεδόν πάντα, συχνά ειρωνικός, εριστικός, εύκολα αντιπαθής σε προϊσταμένους, γιατρούς και ασθενείς ή συγγενείς αυτών και ταυτόχρονα υπέρμαχος της επιστήμης και της λογικής, έναντι οποιασδήποτε αντιεπιστημονικής βλακείας έγινε για μένα -και για πολλούς ακόμη fans της σειράς- ένα πρότυπο για το πώς λειτουργεί η ιατρική που θέτει ως προτεραιότητα την θεραπεία του ασθενούς πάση θυσία.
Φυσικά, και στην περίπτωση του επιστήμονα Dr. House υπήρχε μια άλλη πλευρά, εκείνη της παραβίασης ιατρικών κανόνων, της χρήσης οπιούχων παυσίπονων σε μόνιμη βάση, που συχνά αποτελούσαν λόγο μη καθαρής σκέψης και κρίσης για όσα συνέβαιναν, της αντικοινωνικότητας, της ελλιπούς συναισθηματικής νοημοσύνης και της αδυναμίας προσαρμογής στην εναλλαγή συνθηκών στη ζωή του ή στις ζωές των προσώπων, με τα οποία συνδιαλεγόταν. Αυτή η πλευρά, ωστόσο, ήταν εκείνη που με -και μας- έκανε να τον αγαπήσω ακόμη περισσότερο ως χαρακτήρα, γιατί μου έμαθε πώς είναι να ζεις μόνιμα σε πόνο και παρόλα αυτά να είσαι σαρκαστικός και να επιτελείς το λειτούργημα που έχεις επιλέξει, να έχεις ελάχιστους φίλους, για τους οποίους φαινομενικά δεν νοιάζεσαι, γιατί δεν ξέρεις πώς να δείξεις ότι νοιάζεσαι πολύ, να μην εμπιστεύεσαι όσους βροντοφωνάζουν την αλήθεια, διότι τελικά «όλοι λένε ψέματα» και φυσικά, πέρα και πάνω απ’ όλα μου έδειξε έναν τρόπο σκέψης πολυπαραγοντικό, έναν τρόπο σκέψης που συνδυάζει στοιχεία που εκπλήσσουν ώστε να οδηγηθεί ο εμπλεκόμενος στην αλήθεια. Σε ένα τόσο «παράξενο» ήρωα εγώ εντόπισα χαρακτηριστικά που θα ήθελα να υπάρχουν στους ανθρώπους γύρω μου με κυριότερα την οξυδέρκεια και την ετοιμότητα να πάρεις το ρίσκο για να σώσεις κάποιον.
Με λίγα λόγια, ο Dr. House έγινε ο αγαπημένος γιατρός πολλών για όλα τα θετικά και για όλα τα αρνητικά του στοιχεία, μια ενδεχομένως ταραγμένη ψυχή που, όμως, συνδυαζόταν με μια ασύλληπτη διαύγεια πνεύματος και εξυπνάδα που έσωζε ζωές, κυριολεκτικά. Συχνά σκέφτομαι πώς θα εξελισσόταν η επιστήμη, αν υπήρχαν στην πραγματικότητα περισσότεροι άνθρωποι σαν τον House και διαχειρίζονταν με την ίδια αντισυμβατικότητα υγειονομικές κρίσεις σαν αυτή που περνάει ο πλανήτης τον τελευταίο χρόνο θέτοντας την επιστήμη και την εφαρμογή των επιστημονικών αρχών στο προσκήνιο αποκολλημένοι από τα στεγανά των κοινωνικών προλήψεων και προκαταλήψεων, από πολιτικά και οικονομικά παιχνίδια. Πόσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά θα μπορούσε να εφαρμοστεί με προσήλωση στην αξία της ανθρώπινης ζωής το σχέδιο δράσης για την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών, όπως αυτή του κορωνοϊού, και πόσο διαφορετικά θα σκεφτόμασταν όλοι, εάν η παρεχόμενη παιδεία μας μάθαινε να σκεφτόμαστε επιστημονικά και να έχουμε ανοιχτούς ορίζοντες όσον αφορά την πρωτοπορία των σκέψεων και των εφευρέσεων, ώστε να γίνει η ζωή μας καλύτερη; Θα μου πείτε… ο Dr. House είχε αυτά, αλλά είχε και πόσα ακόμη αρνητικά στοιχεία! Όντως, τα είχε όλα! Αλλά στη σκέψη μου παραμένει επιστήμονας που πάσχιζε να βρει τρόπο να καλυτερεύει τον κόσμο κι ας μην κατάφερνε να καλυτερεύσει πολλές φορές τον προσωπικό του μικρόκοσμο. Και αυτό είναι, αν μη τι άλλο, κοινωνικά αξιοθαύμαστο!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- House MD, imdb.com, διαθέσιμο εδώ.
