Του Κωνσταντίνου Λίκα,
Η Μεγάλη Βρετανία εξήλθε της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ άλλων λόγων, επειδή δεν επιθυμούσε να ζει «με τα δεσμά» των Βρυξελλών. Ήθελε να χαράξει τη δικιά της εξωτερική πολιτική και εν γένει δε, από στρατιωτική και εμπορική σκοπιά.
Το δόγμα της «Παγκόσμιας Βρετανίας» στηρίζεται κυρίως όχι απαραίτητα στα δύο αεροπλανοφόρα της κλάσεως Queen Elizabeth II, μοίρες F-35, πυρηνικά υποβρύχια τύπου Trident (με πυρηνικό οπλισμό επίσης) και νέα άρματα μάχης και ΤΟΜΑ.
Αν μη τι άλλο, η Βρετανία υπερηφανεύεται για την ελευθερία που έχει να διαπραγματεύεται ελεύθερα –ήτοι, χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση– εμπορικές συμφωνίες με άλλα κράτη. Πράγματι, η Βρετανία ήρθε σε συμφωνία με την Ιαπωνία για μία εμπορική συμφωνία αμέσως μετά την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε.. Ωστόσο, ακόμα και με φιλικά κράτη, όπως η Αυστραλία, υπάρχουν δυσκολίες.
Από τη στιγμή που η Βρετανία εξήλθε της Ε.Ε., υπήρξαν συνομιλίες με την Αυστραλία για συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, τις οποίες στην αρχή στήριζε ο Πρωθυπουργός Boris Johnson και φυσικά η Υπουργός Εμπορίου, Liz Truss. Οι διαπραγματεύσεις γίνονταν πάντοτε σε θετικό κλίμα και ήδη υπάρχει συμφωνία για τη γενική γραμμή της συμφωνίας, με τα επίμαχα σημεία να πρόκειται να συζητηθούν τον Ιούνιο.
Η Βρετανία και η Αυστραλία είναι δύο χώρες με πολύ στενές σχέσεις. Η μεν τελευταία δημιουργήθηκε από την πρώτη και μέχρι σήμερα διατηρούν στενούς πολιτικούς, οικονομικούς, στρατιωτικούς αλλά και θεσμικούς δεσμούς, όχι μόνο στα πλαίσια της Κοινοπολιτείας αλλά και θεσμικά, καθώς η Βασίλισσα Ελισάβετ Β’ είναι αρχηγός του κράτους και στην Αυστραλία (όπως και στον Καναδά και την Νέα Ζηλανδία).
Ωστόσο, η εμπορική συμφωνία μεταξύ των δύο κρατών δεν είναι αυτονοήτη, τουλάχιστον όσο θα υπαινισσόταν κανείς.
Εντός της Κυβέρνησης, υφίσταται «άγρια διαμάχη» περί της συμφωνίας. Η Liz Truss προφανώς και στηρίζει τη συμφωνία που η ίδια εισηγείται. Ο Υπουργός Brexit, Lord David Frost, επίσης στηρίζει την συμφωνία. Αφετέρου, υπουργοί, πρωτίστως ο George Eustice, Υπουργός Περιβάλλοντος, και ο Γενικός Υπουργός του Υπουργικού Συμβουλίου, Michael Gove, τίθενται κατά λόγω φόβων δημοσίας διαταραχής και αντιδράσεων από τον πρωτογενή τομέα της Βρετανίας.
Οι αντιδράσεις δεν είναι ήπιες. Στον τύπο, η Minette Batters, από την National Farmers’ Union (NFU), εξέφρασε την σημασία της εγχώριας αγοράς για τους παραγωγούς και την ανησυχία της ότι, «εάν κάνουμε κάτι λάθος», θα προκύψουν «ανεπανόρθωτες βλάβες». Η Αυστραλία είναι ισχυρός εξαγωγέας πρώτων υλών (όπως άνθρακα και χάλυβα) και πρωτογενών προϊόντων, όπως γαλακτοκομικά και κρεατικά προϊόντα. Επομένως οι παραγωγοί της Βρετανίας βλέπουν σκεπτικά την συμφωνία με την Αυστραλία, πράγμα το οποίο Βρετανοί πολιτικοί απαιτούν να γίνει σεβαστό.
Αφετέρου δε, παρότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζουν και βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη, τίθεται το ερώτημα: εάν δεν μπορέσει η Βρετανία να κάνει ελεύθερο εμπόριο με την Αυστραλία, ουσιαστικά ένα αδερφό κράτος με παρεμφερές πολίτευμα, ήθη, έθιμα και νομικό σύστημα, με ποιόν ακριβώς θα κάνει εμπόριο η Βρετανία; Ήδη συμβιεί δύσκολα με την Ε.Ε. σχετικά με θαλάσσια δικαιώματα αλιείας και οι Ηνωμένες Πολιτείες ασκούν ακόμα μεγαλύτερη πίεση στη Βρετανία για ελεύθερο εμπόριο. Παράλληλα οι σχέσεις Βρετανίας-Κίνας βρίσκονται σε ρήξη.
Παρόλο επομένως που η Βρετανία δεν δεσμεύεται πλέον από την Ε.Ε. για συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, παραμένει δέσμια των εγχωρίων της συμφερόντων. Το Brexit δεν έλυσε όλα τα προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας. Απλώς έδωσε στην Βρετανία περισσότερες επιλογές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Johanna Partridge, The Guardian, Farmers warn post-Brexit trade deal with Australia could hit UK agriculture. Διαθέσιμο εδώ.
- Peter Foster, George Parker, Financial Times, UK government split over Australia trade deal. Διαθέσιμο εδώ.
- Ashley Cowburn, The Independent, Brexit: Ministers in ‘ferocious row’ over terms of UK-Australia deal as farming industry warns of ‘complete betrayal’. Διαθέσιμο εδώ.
