Του Νικόλαου Τσελέντη,
Σκάνδαλο. Μία λέξη που έχει συνδεθεί άρρηκτα με το πολιτικό γίγνεσθαι και υποδηλώνει ένα λανθάνον μυστικό, το οποίο εν ευθέτω χρόνω έρχεται στην επιφάνεια, αναταράσσοντας τις υφιστάμενες ισορροπίες. Στην προκειμένη περίπτωση, η Αυστρία ταλανίζεται χρόνια από τέτοιου είδους γεγονότα, μην προκαλώντας πλέον έκπληξη στο λαό της χώρας και κατ’ επέκταση στην κοινή γνώμη. Άλλωστε, προ διετίας, η αυστριακή κυβέρνηση συνασπισμού, αποτελούμενη από το Λαϊκό Κόμμα (Österreichische Volkspartei–ÖVP) υπό τον Sebastian Kurz και το Κόμμα Ελευθερίας (Freiheitliche Partei Österreichs-FPÖ) του Heinz-Christian Strache, υπέστη τεράστιο πλήγμα όταν διέρρευσε ένα βίντεο που στιγμάτιζε τη φερεγγυότητα του ακροδεξιού FPÖ, καθώς ο αρχηγός του εμπλεκόταν στο επονομαζόμενο σκάνδαλο “Ibiza”.
Τι είναι, όμως, η υπόθεση “Ibiza”;
Τον Μάιο του 2019 δημοσιεύθηκε από τη γερμανική εφημερίδα “Süddeutsche Zeitung” και το γερμανικό περιοδικό “Der Spiegel” ένα βίντεο στο οποίο καταγράφονται ο Stache με τον τότε επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος των Ελευθέρων, Johann Gudenus, να συζητούν σε ένα σπίτι στην Ibiza. Αντικείμενο της συζήτησής τους ήταν η παραχώρηση δημοσίων συμβάσεων στην οικοδέσποινα του σπιτιού, που πίστευαν πως αποτελεί μία πλούσια ανιψιά ενός Ρώσου ολιγάρχη. Ως αντάλλαγμα, θα εξασφάλιζαν την προεκλογική στήριξη στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2017, μέσω του επηρεασμού σημαντικών κοινωνικών μέσων. Φυσικά, η συμφωνία επεκτεινόταν και στις επενδυτικές δυνατότητες των Ρώσων στην Αυστρία, με διόλου νόμιμες οδούς.
Τη στιγμή της αποκάλυψης του εν λόγω σκανδάλου, ο καγκελάριος Kurz έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι το κόμμα του δε συμμετείχε σε τέτοιου είδους ενέργειες, προβαίνοντας και στη διάλυση της κυβερνήσεως του συνασπισμού. Οι Stache και Gudenus, παρόλο που προσπάθησαν να αποδείξουν πως οι προθέσεις του δεν παρέβησαν κάποιο νόμο, στοχοποιήθηκαν από την αυστριακή και μη κοινότητα, αναγκάζοντάς τους να δηλώσουν την αποχώρησή τους τόσο από το κόμμα της Ελευθερίας όσο και από τα κοινά εν συνόλω. Λέγεται δε, πως η εξέλιξη αυτή εξυπηρέτησε τα συμφέροντα του Kurz, διότι θα μπορούσε να αποκτήσει την εύνοια των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων των Ελευθέρων στις επόμενες εκλογές, στηρίζοντας το συντηρητικό, αλλά σίγουρα πιο μετριοπαθές, Λαϊκό Κόμμα. Όπερ και εγένετο.
Τον Ιανουάριο του περασμένου έτους, κατόπιν διεξαγωγής εκλογών, το επικρατούν Λαϊκό Κόμμα προχώρησε σε μία ιστορική σύμπραξη με το Κόμμα των Πρασίνων του Werner Kogler. Ο Kurz παρέμεινε με τον τρόπο αυτό στην καγκελαρία, ενώ οι Πράσινοι κατόρθωσαν να αναδυθούν ως η δεύτερη μεγαλύτερη δύναμη της χώρας τους και αποφάσισαν να ενωθούν με το κόμμα της δεξιάς, προκειμένου να προταθούν πολιτικές για την καταπολέμηση της φτώχειας, την προστασία του περιβάλλοντος, την κυβερνητική διαφάνεια. Φαίνεται, όμως, πως τα πράγματα πήραν διαφορετική τροπή από εκείνη που υπολόγιζαν τα στελέχη των Πρασίνων.
Ύστερα από την υπόθεση “Ibiza”, συστάθηκε στην Αυστρία μία κοινοβουλευτική επιτροπή, αρμόδια για τη διερεύνηση κατηγοριών περί διαφθοράς. Προ ολίγων ημερών, ο καγκελάριος Kurz κλήθηκε να καταθέσει ενώπιον της επιτροπής αυτής, αφού εμφανίστηκαν στοιχεία που συνηγορούν στο ότι ο ίδιος είχε καταθέσει ψευδώς για την “Ibiza”. Σύμφωνα με αρκετές φημολογίες, η άγνοια του Kurz για τις παραβατικές ενέργειες των μελών του κόμματος της Ελευθερίας θεωρείται αβάσιμη επειδή η βιντεοσκόπηση μαρτυρά μία οργανωμένη συνομωσία κατά των ακροδεξιών πολιτικών. Αν αναλογιστεί κανείς και τα μετέπειτα οφέλη που αποκόμισε ο Kurz, τότε εύλογα τεκμαίρεται η σύνδεσή του με την περίπλοκη αυτή ιστορία.
Επιπλέον, η ποινική έρευνα γύρω από το πρόσωπο του Αυστριακού καγκελάριου αφορά και ένα ύποπτο σύστημα προστασίας και χρηματοοικονομικών ροών στα οποία μετέχουν έμπιστοι συνεργάτες του. Πιο αναλυτικά, ένα έγγραφο 58 σελίδων δημοσιεύθηκε την Τετάρτη 12 Μαΐου στα μέσα ενημέρωσης και αναφέρεται στην προσπάθεια της κυβέρνησης του Kurz να διορίσει έναν στενό του σύμμαχο στο πόστο της διοίκησης κρατικής εταιρείας χαρτοφυλακίου της Αυστρίας, ονόματι ÖBAG. Σε αυτήν, έχουν μεταφερθεί μερίδια κρατικής αξίας ύψους 28 δισεκατομμυρίων ευρώ από πληθώρα επιχειρήσεων της χώρας. Μάλιστα, παρά την άρνηση του Kurz για οποιαδήποτε ανάμειξή του, εντούτοις ανέκυψαν αρχεία κλήσεων που αποδεικνύουν την άμεση εμπλοκή του και σε ένα οικονομικής φύσεως σκάνδαλο.
Μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό, ο Kurz έχει αναπόφευκτα στρέψει όλα τα βλέμματα πάνω του. Επ’ αφορμή των κατηγοριών που βαραίνουν τον καγκελάριο, τα αυστριακά ΜΜΕ εξέφρασαν με τη σειρά τους την έντονη δυσανασχέτησή τους για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση προασπίζει θεμελιώδη δικαιώματα, όπως αυτό της ελευθερίας του λόγου. Αναλυτικότερα, τα μέσα ισχυρίζονται πως εργάζονται υπό ένα καθεστώς εκφοβισμού και αυστηρού ελέγχου στην πρόσβαση των πληροφοριών, μη μπορώντας να λειτουργήσουν αποτελεσματικά, ελέω ισχυρών οικονομικών κυρώσεων. Ο συνδυασμός των ανωτέρω αποτυπώνεται ξεκάθαρα στην ετήσια αξιολόγηση της ελευθερίας των μέσων, που διεξάγεται από τους “Reporters Without Borders”, καθώς η Αυστρία για πρώτη φορά κατέγραψε τόσο χαμηλή θέση.
Στον αντίποδα, ο νέος Αυστριακός καγκελάριος, όντας μόλις 34 ετών, διαθέτει μία πλήρως οργανωμένη ομάδα, περί τα 80 άτομα, η οποία ασχολείται πολύ προσεκτικά με τη δημόσια εικόνα του. Δηλαδή, ο Kurz δίνει τη δέουσα προσοχή του στη δυναμική των ΜΜΕ, αλλά μόνον σε εκείνα που μπορεί να εξαγοράσει και να χρησιμοποιήσει προς ίδιον όφελος. Χαρακτηριστικά, έχουν δαπανηθεί μέχρι στιγμής 47 εκατομμύρια ευρώ για τις διαφημίσεις της κυβέρνησης, ποσό τριπλάσιο από αυτό που δαπανούσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, και μέχρι το 2024 προβλέπεται να έχει χορηγήσει 120 εκατομμύρια ευρώ σε διάφορα μέσα της αρεσκείας του. Τουναντίον, ο Kurz ασκεί τεράστιες πιέσεις σε εφημερίδες με ανεξάρτητους συντάκτες, με την “Wiener Zeitung” να αποτελεί μία εξ αυτών, ισχυριζόμενος πως η χρηματοδότηση μίας εφημερίδας δεν είναι ευθύνη της δημοκρατίας.
Συνοψίζοντας, η κατάσταση στην Αυστρία παραμένει τεταμένη ωσότου διαλευκανθεί η υπόθεση που εκκρεμεί εις βάρος του Kurz. Ανεξαρτήτου απόφασης της κοινοβουλευτικής επιτροπής, ο Αυστριακός καγκελάριος αποτελεί μία διχαστική προσωπικότητα της εποχής, με μία μεγάλη μερίδα πολιτών να πλέκει το εγκώμιό του, θεωρώντας τον το «αστέρι» του ευρωπαϊκού συντηρητισμού, ενώ από την άλλη η διαρκής αποσιώπηση των επικριτών του έχει οδηγήσει στη γέννηση άσπονδων εχθρών. Με ή χωρίς τον Kurz, λόγω της πιθανής φυλάκισής του σε περίπτωση ενοχής, η χώρα θα πρέπει να αποκαταστήσει άμεσα τους δημοκρατικούς θεσμούς που σήπονται. Ειδάλλως, τίποτα δεν την εμποδίζει από το να ακολουθήσει την πορεία που χάραξαν κράτη όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Sebastian Kurz’s political future in doubt amid perjury probe, Politico, διαθέσιμο εδώ
- Austrian leader Sebastian Kurz investigated by corruption inquiry, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Austrian chancellor’s future in doubt over ‘Ibizagate’ lying claim, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
