Της Ιωάννας Μπινιάρη,
Πριν λίγες μέρες, οι θεατές είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν μέσω της πλατφόρμας on demand στην ιστοσελίδα του θεάτρου Πορεία τη συγκλονιστική παράσταση για το αριστούργημα του Αντόν Τσέχωφ «Οι τρεις αδελφές» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Ανάμεσα στους θεατές που αποφάσισαν να παρακολουθήσουν την παράσταση υπήρξα και εγώ, και πραγματικά δεν μετάνιωσα στιγμή για την επιλογή μου.
Αρχικά, όσον αφορά το έργο, να πούμε ότι πρόκειται για ένα τετράπρακτο θεατρικό δράμα, που διαδραματίζεται σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας και επικεντρώνεται στη σφοδρή επιθυμία των τριών αδερφών Πραζόρωφ να επιστρέψουν στη Μόσχα, ένα χρόνο μετά το θάνατο του πατέρα τους. Οι πρωταγωνίστριες είναι η Όλγα, την οποία υποδύεται η ταλαντούχα Αλεξάνδρα Αϊδίνη, η Μάσα (Μαρία), την οποία υποδύεται η εξαιρετική Ιωάννα Παππά, και η Ειρήνη, την οποία υποδύεται η συγκινητική Λένα Παπαληγούρα. Οι τρεις κοπέλες καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου επιθυμούν διακαώς να επιστρέψουν στη γενέτειρά τους, τη Μόσχα, καθώς στη συγκεκριμένη πόλη που διαμένουν δεν υπάρχει κοσμική και πνευματική ζωή, δεν έχουν ενδιαφέροντα ούτε τρόπους ψυχαγωγίας, ενώ συναναστρέφονται τους παλιούς φίλους του πατέρα τους, τους αξιωματικούς της Φρουράς της πόλης.
Όταν φτάνει στην πόλη ο αντισυνταγματάρχης Βερσίνιν, η ήδη παντρεμένη με τον καθηγητή του τοπικού Γυμνασίου Μάσα αφήνεται σε μια ερωτική σχέση μαζί του, καθώς γοητεύεται από τη ρητορική του δεινότητα, αλλά θέλει και να ξεφύγει από την ανιαρή και ψυχρή σχέση που έχει με τον άντρα της. Η Όλγα εργάζεται και εκείνη ως καθηγήτρια στο τοπικό Γυμνάσιο, είναι πάντα συγκρατημένη και ψύχραιμη και αν και δεν παρασύρεται από την ψευδαίσθηση του έρωτα, θεωρεί ότι την πραγματική ευτυχία θα τη βρει μόνο στη Μόσχα. Η μικρή Ειρήνη, ενώ την βλέπουμε στην αρχή του έργου ενθουσιασμένη, εύθραυστη και με «όρεξη» να βρει δουλειά, μετέπειτα τη βλέπουμε να χάνει τη ζωντάνια και τη φλόγα της νιότης της, καθώς βρίσκει τρομερά μονότονη την εργασία της και έτσι συμβιβάζεται με το ενδεχόμενο γάμου της με τον κατά πολύ μεγαλύτερό της υπολοχαγό Τούζενμπαχ, ως μια διαφυγή από τη μονότονη ζωή της.
Οι ηρωίδες μας, όμως, έχουν και έναν αδερφό, τον Αντρέι Πραζόρωφ, ο οποίος ποθεί να πραγματοποιήσει ακαδημαϊκή καριέρα ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας, αλλά αντ΄αυτού παντρεύεται την αγαπημένη του Νατάσσα, η οποία εξελίσσεται σε έναν επιπόλαιο και επιφανειακό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σε έναν άβουλο και υποδουλωμένο σύζυγο και να μην έχει έναν ευτυχισμένο γάμο. Τελικά, ο υπολοχαγός Τούζενμπαχ χάνει τη ζωή του έπειτα από μια μονομαχία με τον ερωτικό του αντίζηλο για την καρδιά της Ιρίνας, λοχαγό Σαλιόνιν, ο Βερσίνιν εγκαταλείπει την πόλη λόγω μετάθεσης, και έτσι οι τρεις αδερφές παραμένουν εγκλωβισμένες στην πόλη που βρίσκονται, ανίκανες να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους.
Και το έργο τελειώνει με τις τρεις αδερφές-πρωταγωνίστριες αγκαλιασμένες να παραχωρούν ρεσιτάλ ερμηνείας στον θεατή, με τις τελευταίες τους φράσεις: «Η μουσική παίζει τόσο εύθυμα, τόσο χαρούμενα και φαίνεται πως λίγο ακόμα και θα ξέρουμε γιατί ζούμε, γιατί υποφέρουμε… Έστω να μάθουμε μόνο αυτό. Γιατί υποφέρουμε; Μόνο αυτό!». Κάθε φορά που η μια αδερφή αναρωτιέται με σπαρακτικό τόνο «Γιατί υποφέρουμε;», δάκρυα συγκίνησης και θλίψης κυλούν από τα μάτια μου και θέλω να σηκωθώ να τις χειροκροτήσω για τη συναισθηματική φόρτιση που μου προσέφεραν, αλλά πώς να το κάνω αυτό πίσω από μία οθόνη; Και στο σημείο αυτό συνειδητοποιώ πόσο νοσταλγώ το θέατρο εν καιρώ πανδημίας, την άμεση επαφή με τους ηθοποιούς και το συναίσθημα του να γίνεσαι «κομμάτι» της πλοκής. Ειδικά, στη συγκεκριμένη παράσταση, όταν βλέπεις την ασύλληπτη Λένα Παπαληγούρα να ξεσπάει και να βροντοφωνάζει: «Αρκεί να πάμε στη Μόσχα, στη Μόσχα, στη Μόσχα» δεν γίνεται να μην θαυμάσεις τον δυναμισμό και τον σπαραγμό στη φωνή της και να μην νιώσεις και εσύ ως θεατής ότι η Μόσχα είναι η μοναδική σανίδα σωτηρίας τους για μια νέα ευτυχισμένη ζωή. Για αυτό το λόγο, όταν στο τέλος διαψεύδονται οι ελπίδες και οι επιθυμίες των ηρωίδων από τη «στεγνή» καθημερινότητα, νιώθεις και εσύ την ίδια απογοήτευση και ενδεχομένως «προδοσία» από τη ζωή, που δεν ικανοποίησε τον πραγματικό, αγνό και ευσεβή πόθο σου.
Κλείνοντας, αυτό το έργο εν γένει και συνακόλουθα η θεατρική παράσταση, τόσο άψογα σκηνοθετημένη και ερμηνευμένη από το επιτελείο των ηθοποιών που τη συναπαρτίζουν, αποτελεί έναν ύμνο, μια ωδή στις ακατανίκητες επιθυμίες του ανθρώπου και στον ιερό-μοναδικό δεσμό της οικογένειας. Κυλάει τόσο όμορφα και σαγηνευτικά, χωρίς να κουράζει τον θεατή, που στο τέλος δεν γίνεται να μην αποκαλυφθεί η «Μόσχα» του καθενός από εμάς, η ελπίδα, η αγωνία και τελικά, η μάταιη ωμή πραγματικότητα.
«Μαραμένα τα γιούλια και οι βιόλες, μαραμένα και τα γιασεμιά, μαραμένες οι ελπίδες μας όλες…Αλλά μήπως έχει καμιά σημασία; Τίποτα δεν έχει σημασία πια!»
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Η παράσταση δεν είναι πλέον διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του θεάτρου Πορεία, όμως το έργο είναι διαθέσιμο προς ανάγνωση, για όποιον το επιθυμεί, εδώ.
