Της Κατερίνας Φιλακούρη,
Αφορμή αυτού του άρθρου αποτέλεσε ο θρίαμβος του Sir Philip Anthony Hopkins στα βραβεία της Ακαδημίας. Σε ηλικία ογδόντα τριών ετών, αποτελεί τον γηραιότερο ηθοποιό που κερδίζει το Όσκαρ Καλύτερου Ηθοποιού και μια πολύ καλή ευκαιρία για την γράφουσα να ξεκινήσει μια νέα σειρά αφιερωμάτων. Ο Άντονι Χόπκινς είναι Ουαλός και γεννήθηκε λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχει τη σοφία που θα περίμενε κανείς από εκείνον που διανύει την όγδοη δεκαετία της ζωής του και την σπιρτάδα της γενιάς του. Η πορεία του στον χώρο του θεάματος δεν ήταν πάντοτε ανοδική, παρόλα αυτά πρόκειται για έναν εδραιωμένο ηθοποιό με την στόφα «θρύλου». Άλλωστε, μην ξεχνάμε πως η Βασίλισσα Ελισάβετ τον έχρισε Ιππότη για την συνεισφορά του στις Τέχνες.
Τρεις περίπου δεκαετίες χωρίζουν τα δύο Όσκαρ του. Το πρώτο για την ερμηνεία του στην ταινία “The Silence Of The Lambs” (1991) και το δεύτερο για την τελευταία του ταινία “The Father”, πλάι στην Olivia Colman. Δεκαέξι μόλις λεπτά ως “Hannibal Lecter” ήταν ικανά να του χαρίσουν το πολυπόθητο χρυσό αγαλματίδιο –και ομολογουμένως, όχι αδίκως. Στο σημείο αυτό να εξομολογηθώ πως δεν έχει περάσει ούτε ένας μήνας απ’ όταν είδα την ταινία (!). Για καιρό βρίσκονταν στη λίστα μου, καθώς πρόκειται για το πρώτο ψυχολογικό θρίλερ μετά τη “Rebecca” του Hitchock, που μονοπώλησε το ενδιαφέρον της Ακαδημίας και μια από τις τρεις ταινίες που κέρδισε και στις πέντε μεγάλες κατηγορίες (Καλύτερης Ταινίας, Α’ Ανδρικού Ρόλου, Α’ Γυναικείου Ρόλου, Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου).
Για την ιστορία, ένα από τα μυστικά της επιτυχίας της ταινίας είναι ότι γνωρίζουμε τον κανίβαλο Dr. Lecter μέσα από τα μάτια της νεαρής πράκτορα του FBI Clarice Starling, ενώ ο ίδιος βρίσκεται σε κελί υψίστης ασφαλείας. Η τελευταία έχει λάβει εντολή να πάρει συνέντευξη από τον Hannibal, με τον οποίο αναπτύσσει μια περίεργη σχέση. Αυτός χαρακτηριστικά της επισημαίνει σε μια σκηνή της ταινίας: “People will say we ‘re in love”. Ο Hopkins είναι καθηλωτικός, μοιάζει με κέρινο ομοίωμα του εαυτού του και έχει μάτια που σε διαπερνούν, διάφανα, που άλλοτε αντικατοπτρίζουν μια εσωτερική κενότητα και άλλοτε σε διαβάζουν δίχως να μπορείς να αντισταθείς. Ρόλος εμβληματικός, καθώς ενσαρκώνει τον ίδιο τον τρόμο, ένα συναίσθημα αρχέγονο και αέναο.
Έκτοτε, ακολούθησαν άλλες υπέροχες ερμηνείες μεταξύ των οποίων -για μένα ξεχώρισαν- ο σκληρός πατέρας στο “Legends of the Fall”, ο αντιμέτωπος με τον θάνατο άνδρας στο “Meet Joe Black” και ο Πάπας Βενεδίκτος στο “The Two Popes”, για να έρθουμε σήμερα στο δεύτερο χρυσό αγαλματίδιο και την απροσδόκητη –κατά πολλούς, μεταξύ αυτών και του Hopkins– νίκη του στο “The Father”.
Μάλλον δεν υπάρχουν πολλές ταινίες αφιερωμένες στην γεροντική άνοια, εν αντιθέσει με το Alzhaimer (βλ. “Still Alice”) κάτι που δεν είχα συνειδητοποιήσει, πριν δω την ταινία. Ένα φαινόμενο εξίσου τρομακτικό, το οποίο αποτελεί την σκληρή καθημερινότητα πολλών οικογενειών. Και ο Hopkins είναι για ακόμη μια φορά τετραπέρατος. Έχει την ικανότητα να αγγίζει την πιο ευαίσθητη χορδή του πιο αναίσθητου θεατή. Η ταινία ξεκινάει με έναν δυναμικό ογδοντάρη, για τον οποίον σύντομα καταλαβαίνουμε ότι τα πρόσωπα, ο χώρος και ο χρόνος είναι πολύ ρευστά. Όλο κάτι γλιστράει. Ποια από τις δύο γυναίκες (Colman ή Williams) είναι η κόρη του; Είναι παντρεμένη ή χωρισμένη; Ποιος είναι ο άνδρας της; Θα πάει στο Παρίσι ή το μετάνιωσε; Ποιο είναι το σωστό διαμέρισμα; Είναι ο ιδιοκτήτης ή ο επισκέπτης;
Κι όταν συνειδητοποιεί τι του συμβαίνει ή τουλάχιστον διαισθάνεται ότι η πραγματικότητα έχει ξεφύγει του ελέγχου του, σαστίζει, αγχώνεται και τελικά θυμώνει. Δεν θέλει να είναι βάρος, αλλά αισθάνεται ανασφαλής χωρίς την κόρη του, Anne. Είναι σε μια άρνηση κι αυτό αναδεικνύεται πανηγυρικά στην γνωριμία του με την νέα του «φροντίστρια» (caregiver). Πώς από γοητευτικός Anthony μετατρέπεται σε ένα χειριστικό, άκαρδο πλάσμα; Άλλη μια τρανή απόδειξη του υποκριτικού του ταλέντου είναι αυτή η αδιόρατη αλλαγή «προσωπικοτήτων». Δεν ήταν ποτέ ηθοποιός των μεταμφιέσεων. Όλη η δουλειά γίνεται από τους ώμους και πάνω! Αλλάζει η όψη του ανάλογα με την περίσταση και την απαίτηση του σεναρίου και του σκηνοθέτη.
Κι έρχομαι να διερωτηθώ, πώς γίνεται να το κάνει να φαίνεται τόσο εύκολο; Μοιάζει σαν να γνωρίζει μια πανανθρώπινη αλήθεια που οι υπόλοιποι αγνοούμε, σαν να γνωρίζει την απάντηση στο ερώτημα. Παίζει με την ευκολία που αναπνέει. Ανεπιτήδευτα, ανήλεα και τελικά ακαταμάχητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Anthony Hopkins, Britannica.com, διαθέσιμο εδώ.
- The Silence of the Lambs (1991), rogerebert.com, διαθέσιμο εδώ.
- The Father, Review, nytimes.com, διαθέσιμο εδώ.
