Της Τζένης Βέργη,
Μία εκ των πρώτων χωρών που γνώρισε το ναζιστικό καθεστώς ήταν η Ολλανδία. Ήδη από το 1939 είχε βιώσει τις φρικαλεότητες του Γ΄ Ράιχ, όταν ο Χίτλερ διέταξε την οργάνωση και πραγματοποίηση επιθετικών δράσεων κατά του κράτους. Στο πλαίσιο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Γερμανοί με σκοπό να τερματίσουν την αντίσταση της Ολλανδίας και να την αναγκάσουν να παραδοθεί, προέβησαν σε οργανωμένη επίθεση εναντίον της, με αποτέλεσμα τον βομβαρδισμό του Ρότερνταμ, τέσσερις μόλις μέρες μετά την αρχή της εισβολή τους.
Όσον αφορά το Ρότερνταμ, επρόκειτο για ένα ειρηνικό μέρος, όπου εικόνες σαν κι αυτές του πολέμου μόνο φρίκη προξενούσαν στους ανθρώπους. Αυτή η κατάσταση αποτέλεσε και ένα πλεονέκτημα μείζονος σημασίας για τη Ναζιστική Καγκελαρία. Ενώ οι εισβολείς ήταν προ των πυλών, οι Ολλανδοί είχαν την πεποίθηση πως τα αεροπλάνα κατευθύνονταν προς την Αγγλία, μιας και η Γερμανία βρισκόταν σε πόλεμο με το Ηνωμένο Βασίλειο ήδη από το 1939. Παρόλο που η απειλή του πολέμου άρχισε να γίνεται ολοένα και περισσότερο αισθητή, δε στάθηκε αρκετή για να επηρεάσει τη στάση των Κάτω Χωρών και να οδηγήσει στη μεταβολή της. Οι Κάτω Χώρες συνέχισαν να τάσσονται υπέρ της ουδετερότητας, όπως είχαν πράξει και στον Α΄ Παγκόσμιο. Το Ολλανδικό κράτος, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, δεν είχε βιώσει στο παρελθόν ποτέ ξανά αντίστοιχες συνθήκες, συνεπώς βρέθηκε απροετοίμαστο και ανίκανο να αντιδράσει στην επίθεση των Γερμανών.
Ήδη από τις 10 Μαΐου, το Γ΄ Ράιχ κατέκτησε τη στρατιωτική αεροπορική βάση Waalhaven επιτυγχάνοντας κατά αυτόν τον τρόπο, την προσγείωση των αεροπλάνων τους κοντά στο Maasbruggen. Από εκείνη τη στιγμή και μέχρι τις 14 Μαΐου σημειώθηκαν πάνω από είκοσι αεροπορικές επιθέσεις που είχαν ως στόχο το Ρότερνταμ από: τη Luftwaffe, τη Στρατιωτική Αεροπορία και τη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία. Μια μέρα αργότερα, στις 11 Μαΐου, έλαβε χώρα ο πρώτος μεγάλος βομβαρδισμός, ο οποίος πραγματοποιήθηκε από τη Luftwaffe. Στόχος αυτής της επίθεσης ήταν οι στρατώνες των αστυνομικών δυνάμεων στο Westersingel. Το αποτέλεσμά της ήταν οι ολλανδικές ένοπλες δυνάμεις να χάσουν 185 στρατιώτες, αλλά και να λεηλατηθούν οι γύρω περιοχές, απόρροια των αλλεπάλληλων βομβαρδισμών. Βέβαια, δεν είχαν υποστεί ακόμη την ύψιστη ζημιά, η οποία θα πραγματοποιούνταν μόλις 3 μέρες αργότερα.
Στις 14 Μαΐου 1940, η γερμανική αεροπορία Luftwaffe βομβάρδισε το Ρότερνταμ. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, γίνεται λόγος για 90 αεροπλάνα, τα οποία έριχναν βόμβες σε ολόκληρη την πόλη χωρίς να έχουν συγκεκριμένο στόχο. Η εικόνα μετά τις εναέριες επιθέσεις ήταν απελπιστική. Συνολικά έπεσαν στην πόλη 1.150 βόμβες των 50 λιβρών και 158 βόμβες των 250 λιβρών. Οι περισσότερες από αυτές χτύπησαν και πυρπόλησαν κτίρια, προκαλώντας ανεξέλεγκτες πυρκαγιές, οι οποίες μέσα σε λίγες μέρες, επιδεινώθηκαν. Επιπροσθέτως, ο αριθμός των θυμάτων ανέρχεται περίπου στους 1.000, ενώ 80.000 άνθρωποι έχασαν τα σπίτια τους, με αποτέλεσμα να μείνουν άστεγοι. Συγχρόνως, καταστράφηκαν 24 εκκλησίες, 2.320 καταστήματα και 69 σχολεία.
Παρόλο που ολόκληρο το Ρότερνταμ θύμιζε ένα ερείπιο, την ίδια στιγμή άρχισαν να διεξάγονται διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κρατών με σκοπό την παράδοση της Ολλανδίας. Η Ναζιστική Καγκελαρία, με το πρόσχημα της καταστροφής και λεηλασίας της Ουτρέχτης, ανάγκασε τους Ολλανδούς να προχωρήσουν στην παράδοσή τους. Σειρά είχαν όλες οι Κάτω Χώρες, καθώς φοβούμενες ότι θα έχουν την ίδια μοίρα, έκριναν σκόπιμο να πράξουν αναλόγως.
Η συγκεκριμένη επίθεση, αποσκοπούσε στην κατάκτηση της γέφυρας κατά μήκος του ποταμού Mause, με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της εύκολης πρόσβασης των εισβολέων «στην καρδιά» των Κάτω Χωρών. Ουσιαστικά, η επιλογή του Ρότερνταμ ήταν μια καθαρά στρατηγική κίνηση, η οποία εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των Γερμανών. Ωστόσο, από μια διαφορετική οπτική γωνία, εξαιτίας αυτής της επιλογής, διαταράχθηκαν οι φιλικοί δεσμοί των δύο κρατών (Γερμανίας-Ολλανδίας). Όπως είναι ευρέως γνωστό, το Ρότερνταμ διατηρούσε μέχρι τότε στενούς δεσμούς με τη Γερμανία, κυρίως στον τομέα της οικονομίας. Εν ολίγοις, εξαρτιόταν από αυτήν σε μεγάλο βαθμό. Ακόμη, υπήρξαν πολλοί Γερμανοί, οι οποίοι ζούσαν μέχρι πρότινος στον λεηλατημένο τότε τόπο. Για τη Ναζιστική Καγκελαρία όμως οι συγκεκριμένοι παράγοντες δε στάθηκαν αρκετοί για να την οδηγήσουν στην υποχώρηση.
Η επόμενη μέρα φάνταζε δυσβάσταχτο φορτίο για το Ρότερνταμ, όχι μόνο γιατί έπρεπε να αποκατασταθούν οι υλικές ζημιές, αλλά και επειδή πλέον είχε επέλθει η παράδοσή του. Το έργο δεν ήταν εύκολο και σε συνδυασμό με τις αεροπορικές επιδρομές που ακολούθησαν, κατέστη ακόμη πιο δύσκολο. Ωστόσο, λίγες μέρες αργότερα, ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα της πόλης Witteveen να σχεδιάσει την ανοικοδόμησή της. Δυστυχώς η προσπάθειά του ναυάγησε, καθώς ολόκληρη η περιοχή που είχε χαρακτηριστεί πλέον ως «συντρίμμια» απαλλοτριώθηκε. Εν τέλει, το σχέδιο ανοικοδόμησης του Witteveen αναθεωρήθηκε από τον διάδοχό του Van Traa. Στις 28 Μαΐου 1946 η πόλη του Ρότερνταμ ψήφισε υπέρ του σχεδίου και ξεκίνησε επισήμως η ανοικοδόμησή του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Από την ιστοσελίδα Britannica, στο «Battle of France World War II», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Rotterdam Celebrates The City, στο «The Attack: the 1940 bombing of Rotterdam», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Brandgrens Rotterdam, στο «The Bombing Of Rotterdam», Διαθέσιμο εδώ
