Της Μαρίας Ζωγοπούλου,
Πόσες φορές έχουμε πιάσει τον εαυτό μας να υπομένει καταστάσεις στις οποίες θα έπρεπε να δοθεί τέλος προ καιρού; Πόσες φορές έχετε σκεφτεί ότι δεν αξίζει η ψυχολογία σας να επηρεάζεται αρνητικά από τα «λάθος άτομα»; Δεν είναι λίγες οι φορές που επιτρέπουμε σε ανθρώπους να μας ασκούν μεγάλη αρνητική επιρροή με αντίκτυπο στην ευημερία και στην λειτουργικότητά μας στην καθημερινότητα. Αφιερώνουμε πολύτιμο χρόνο σε παρέες που ίσως δεν τις έχουμε ανάγκη και δυσκολευόμαστε να παραδεχτούμε ότι δεν αντλούμε καμία ευχαρίστηση κοντά τους. Αντιθέτως, αυτά τα άτομα απορροφούν σαν σφουγγάρια τη δοτικότητα που επιλέγουμε να τους δίνουμε, με σκοπό το δικό τους όφελος.
Συνήθως, αυτές οι περιπτώσεις ατόμων αποζητούν μόνο να πάρουν από εμάς και σε καμία περίπτωση να δώσουν. Φαινομενικά, αρκετές φόρες νομίζουμε ότι συναισθηματικά επενδύουν κι εκείνοι, όμως πέφτουμε στην ίδια μας την παγίδα, για να μπορέσουμε να δικαιολογήσουμε τη στάση τους και να αποφύγουμε να αντιμετωπίσουμε τη λάθος επιλογή που κάναμε. Μπορούμε να πούμε πως στην πορεία αποτελεί μία προσωπική ήττα, την οποία αρνούμαστε να πιστέψουμε είτε για τη συναισθηματική επένδυση είτε για το χρόνο που αφιερώσαμε. Το μόνο σίγουρο είναι ότι είχαμε τα σημάδια εξαρχής, αλλά υπομείναμε για διαφορετικούς λόγους ο κάθε ένας από εμάς.
Τοξική, λοιπόν, μπορεί να είναι κάθε είδους ανθρώπινη σχέση που συνάπτουμε και σε όλα τα πλαίσια των διαπροσωπικών επαφών μας, όπως η οικογένεια, οι φιλίες, ο έρωτας, η εργασία. Σχέσεις που χτίζονται σε τέτοια πλαίσια μπορεί να γίνουν τοξικές με διαφορετικό τρόπο σε κάθε περίπτωση, αλλά όλες έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, όπως η ανασφάλεια και η συναισθηματική χειραγώγηση. Για παράδειγμα, σύνηθες φαινόμενο είναι οι τοξικές ερωτικές σχέσεις, δηλαδή ένας σύντροφος, ο οποίος είναι τοξικός, θα φανερώσει όλες τις ανασφάλειες που οδηγούν σε δυσφορία, καταπίεση και σωματική εξάντληση. Με το πέρας το χρόνου η «αόρατη» συναισθηματική χειραγώγηση κατευθύνει τόσο τις πράξεις μας όσο και το συναίσθημα των ενοχών, οι οποίες θέτουν τον ίδιο μας τον εαυτό υπό αμφισβήτηση. Όσο επιτρέπουμε συμπεριφορές με τοξικά χαρακτηριστικά τόσο περισσότερο δημιουργούμε χώρο στο σύντροφο να θεμελιώσει τις ψυχοφθόρες συμπεριφορές του απέναντι σε εμάς.
Οι περισσότεροι, πορευόμαστε με υπομονή και δικαιολογούμε πολλά γεγονότα, που υπό άλλες συνθήκες θα κρίναμε διαφορετικά και σίγουρα όχι με θετική σκέψη. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στις φιλικές σχέσεις, με την τοξική συμπεριφορά ενός φίλου ή μίας φίλης απέναντι σε εμάς, χωρίς να αντιμετωπίζουμε την κατάσταση, διότι είναι δύσκολο να τις αναγνωρίσουμε. Τι γίνεται, όμως, όταν ένα τοξικό άτομο υπάρχει στο οικογενειακό μας περιβάλλον; Στην προκειμένη περίπτωση, δεν έχουμε επιλέξει οι ίδιοι την παρουσία του ατόμου στη ζωή μας και με τη συνδρομή των στερεοτύπων πράττουμε υπό πίεση, υπομένοντας καταστάσεις που δεν επιθυμούμε.
Η απάντηση είναι μία και είναι πολύ απλή. Δεν είναι κανείς υποχρεωμένος σε καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις να υπομείνει συμπεριφορές που δεν του ταιριάζουν. Η συντροφικότητα, η παρέα, η φιλία, η οικογένεια είναι όροι με βαρύτητα και αξία, οι οποίοι αποκτούν σημασία μόνο με τις σωστές επιλογές για τον καθένα μας ξεχωριστά και με διαφορετικά κριτήρια. Η ζήλεια αποτελεί σημαντικό κριτήριο πως κάτι δεν είναι υγιές, εστιάζοντας στο άτομο που το προκαλεί, καθώς δεν θα μπορεί να δημιουργήσει μία όμορφη σχέση μαζί μας, αν δεν το λύσει μέσα του και δεν είμαστε υπαίτιοι εμείς για να μπορούμε να βοηθάμε πάντα.
Πρωτίστως, πρέπει να βοηθήσουμε εμάς να αναγνωρίσουμε τα σημάδια τις τοξικής σχέσης και να απομακρυνθούμε από μια επώδυνη κατάσταση. Το περιβάλλον που δημιουργούμε οφείλουμε να είναι το καλύτερο δυνατό για τη ψυχική μας ηρεμία, κάνοντας τις σωστές επιλογές με τα άτομα που μας δημιουργούν χαρούμενα συναισθήματα. Η επιλογή να βάζουμε σε προτεραιότητα τους άλλους και όχι εμάς, επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα, αρχικά σε εμάς τους ίδιους και αργότερα στις σχέσεις μας. Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας και να δούμε καθαρά τι είναι αυτό που θέλουμε και γιατί υπομένουμε καταστάσεις που δεν μας ολοκληρώνουν. Συνήθως, οι συμπεριφορές που υποβαθμίζουν τα θετικά μας συναισθήματα είναι αρκετά ψυχοφθόρες και αγχωτικές με αποτέλεσμα να χάνουμε τον εαυτό μας. Ενώ, ένας σωστός σύντροφος, μία σωστή φίλη, ένας αγαπημένος συγγενής θα αγαπάει χωρίς αντάλλαγμα και με αληθινά αισθήματα.
Συνεπώς, οι σχέσεις με τοξικούς ανθρώπους μας αποδεικνύουν πως η ζωή έχει πολλές πλευρές και δεν πρέπει να πτοηθούμε από τις λάθος επιλογές αλλά να εκτιμήσουμε τις σωστές. Όταν αναγνωρίζουμε συμπεριφορές με χαρακτηριστικά τοξικότητας, οι οποίες μπορεί να προέρχονται από τα άτομα που συνιστούν την ασφάλειά μας, πιο συγκεκριμένα οι «σημαντικοί άλλοι», είναι από τις πιο δύσκολες περιπτώσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε, για να επέλθει ισορροπία και ευημερία. Το σημαντικό είναι να χτίζουμε αληθινές σχέσεις με γερά θεμέλια για να στηρίζουμε υγιείς και αυθεντικές σχέσεις, κοντά σε ανθρώπους που αγαπάμε και μας αγαπούν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Τι σε διδάσκουν οι τοξικές σχέσεις, thriveglobal.gr, διαθέσιμο εδώ
