Συνέντευξη στον Νικόλαο Ερμή,
Η Λιζέτα Νικολάου, ερμηνεύτρια με πεντηκονταετή παρουσία στο ελληνικό τραγούδι και στενή συνεργάτιδα του Στράτου Διονυσίου έως τις τελευταίες ώρες της ζωής του, αποδέχθηκε την πρόσκληση του OffLine Post και μοιράστηκε μαζί μας ιστορίες «πάλκου» με τον αξέχαστο λαϊκό βάρδο.
Στη συνέντευξη, που ακολουθεί, η ερμηνεύτρια μάς περιγράφει τόσο τον τρόπο της γνωριμίας της με τον Διονυσίου, τη συνεργασία τους κατά τη διάρκεια των ετών, ενώ επικεντρώνεται στις τελευταίες στιγμές μαζί του, στο νυχτερινό κέντρο Στράτος, επί της οδού Φιλελλήνων, στο Σύνταγμα.
- Θυμάστε πότε γνωριστήκατε με τον Στράτο Διονυσίου;
Ναι, φυσικά. Από την εταιρεία που ήμουν τότε, την Columbia, με έστειλαν να κάνω ακρόαση στα Παλιά Δειλινά, για να επιλέξουν και να πάρουν κάποιες νέες τραγουδίστριες, μια–δύο, που χρειαζόντουσαν. Οπότε με προσέλαβαν εκεί, σε ένα σχήμα που αποτελούταν από μεγάλα ονόματα. Ήταν ο Στράτος Διονυσίου, ο Γιώργος Νταλάρας, η Χαρούλα Αλεξίου, ο Γιάννης Πάριος κι έτσι εγώ συμπλήρωνα το πρόγραμμα κι έκανα και δεύτερες φωνές. Ο Στράτος τότε δεν είχε δεύτερη φωνή και, καθώς του ήταν απαραίτητη η δεύτερη φωνή, αφού την ήθελε δυνατά δίπλα του, ξεκίνησε η συνεργασία. Οπότε μετά την πρώτη συνεργασία και την πρώτη σεζόν, παρέμεινα εγώ με τον Στράτο και ήμουν η δεύτερη φωνή του για αρκετά χρόνια.
- Ως «σεγόντο» του Στράτου μπορείτε να μας περιγράψετε πώς ήταν ερμηνευτικά; Προετοιμαζόταν πριν βγει στο πάλκο;
Ο Στράτος ήταν ένα φαινόμενο, ήταν ένα ταλέντο και δεν χρειαζόταν τίποτα. Έβγαινε, τραγουδούσε και δεν χρειαζόταν ούτε ζέσταμα ούτε και τίποτα σε σχέση με αυτά που γίνονται τώρα. Τα είχε όλα από τη φύση του: καθαρή φωνή και άρθρωση φοβερή. Δηλαδή δίπλα του ήταν σαν να έπαιρνες μαθήματα φωνητικής, ακολουθώντας, φυσικά, τη φωνή του.
- Είναι γνωστό ότι στην πολυετή καριέρα σας συνεργαστήκατε με «μεγαθήρια» του ελληνικού τραγουδιού, όπως ο Γιάννης Μαρκόπουλος. Ισχύει η φημολογία περί δισκογραφικής συνεργασίας του με τον Διονυσίου, που δυστυχώς αναβλήθηκε επ’ αορίστον από τον απρόσμενο θάνατο του ερμηνευτή;
Με τον Στράτο, αφού δουλέψαμε αρκετά μαζί, πήγαμε μεταξύ άλλων και στο εξωτερικό, έπειτα από ένα διάστημα που είχε έρθει ο Γιάννης Μαρκόπουλος να ακούσει τον Στράτο, αφού άκουσε κι εμένα, του άρεσα αρκετά και σε συνδυασμό με μία ανάπαυλα του Στράτου από τη νυχτερινή ζωή, συνεργάστηκα μαζί του. Έπειτα με τον Στράτο πάλι συνεργαστήκαμε πολλές φορές, που ήμουν δίπλα του πλέον ως πρώτο όνομα.
Ως προς τη συνεργασία τους, έχω ακούσει κάτι τέτοιο, αλλά ο Στράτος, όπως και τα παιδιά του μού έχουν επιβεβαιώσει, δεν ήταν και πολύ θετικός εκείνο το διάστημα. Αργότερα, ίσως, να γινόταν αυτή η συνεργασία, αλλά δεν πρόλαβαν δυστυχώς… Ούτε με τον Μαρκόπουλο, ούτε με τον Σαββόπουλο, πέραν των τραγουδιών της εκπομπής «Ζήτω το Ελληνικό Τραγούδι».
- Στη μεγάλη συναυλία του Μαρκόπουλου στο Ηρώδειο, συμμετείχε ο Στράτος;
Όχι, η συναυλία ήταν καθαρά του Μαρκόπουλου. Εγώ, όταν συνεργάστηκα με τον Μαρκόπουλο, εκείνος είχε έτοιμο τον «Θεσσαλικό Κύκλο» και του έλειπε μια φωνή, η δική μου δηλαδή. Όταν τελείωσα τη συνεργασία με τον Στράτο και έπρεπε να κάνω κάτι καινούριο, ο Γιώργος Μακράκης, παραγωγός της Κολούμπια, με ενημέρωσε ότι με ήθελε ο Μαρκόπουλος, αλλά καθότι ήμουν πιο πολύ του λαϊκού, δίσταζα κάπως. Οπότε, μετά από μία κλήση με τον Μαρκόπουλο του παραγωγού, την οποία, μάλιστα, είχε βάλει σε ανοιχτή ακρόαση, ο σπουδαίος συνθέτης μού είπε: «Έλα γρήγορα σπίτι, γυρίζουμε αύριο δίσκο». Οπότε ταράχθηκα και εγώ, καθώς μου φαινόταν σαν παραμύθι όλο αυτό και γυρίσαμε τον «Θεσσαλικό Κύκλο», που ήταν και θα είναι ένας κλασικός και πολυσυλλεκτικός δίσκος. Ήταν προς όφελός μου αυτή η συνεργασία, γιατί κάναμε πολλά πράγματα μαζί, τραγουδούσαμε καλλιτέχνες από τα διάφορα στέκια σε εκείνη την ομάδα. Από το λαϊκό στέκι ήταν ο Λάκης Χαλκιάς, από το κρητικό ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης και από το ποντιακό εγώ. Μετά ήταν και άλλοι, όπως ο Παύλος Σιδηρόπουλος, αλλά εμείς οι τρεις ήμασταν οι βασικοί ερμηνευτές.
- Πώς αντέδρασε ο Στράτος, όταν έπρεπε να συνεργαστείτε με τον Μαρκόπουλο;
Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο Στράτος έτυχε να έχει μία παύση. Εγώ ακολούθως πήγα στην εταιρεία και ρώτησα, τι θα κάνω, και έτσι προέκυψε η συνεργασία με τον Γιάννη Μαρκόπουλο. Θέλω, ωστόσο, να πω, ότι όσο ήμουν με τον Στράτο πηγαίναμε παντού μαζί. Στην κλειστή του ομάδα συμμετείχε ο Τάκης Σούκας και ο σολίστας του μπουζουκιού, Γιάννης Μωραΐτης. Μάλιστα, ο Σούκας μού είχε γράψει και δύο μικρά σαρανταπεντάρια. Παράλληλα, εκείνο το διάστημα, στα 1974, κάναμε με τον Στράτο τη «Φιλόδοξη Γυναίκα», σε μουσική Γιώργου Κατσαρού και στίχους Πυθαγόρα.
- Τη δεκαετία του ΄80 ο Στράτος άρχισε, ουσιαστικά, μία δεύτερη καριέρα. Έως τη συνεργασία σας επί του πάλκου του Στράτος, επί της Φιλελλήνων, είχατε κρατήσει επαφές; Συνεργαστήκατε σε κάποια συναυλία;
Ναι, με αγαπούσαν πάρα πολύ όλοι στην οικογένειά του και μου έλεγε συχνά ο ίδιος ο Στράτος, ότι με είχε σαν αδερφή του. Είχαμε πολύ καλές και στενές σχέσεις, όπως και τώρα ακόμα έχουμε. Ενδιάμεσα, μέχρι να πάω στο Στράτος, πηγαίναμε και σε άλλες δουλειές, στην επαρχία, σε συναυλίες και σε μαγαζιά ακόμη.
- Πώς προέκυψε το σχήμα «Στράτος Διονυσίου–Λιζέτα Νικολάου» στο Στράτος;
Μετά, στα τέλη του ’80, ήθελε μια κοπέλα δίπλα του, οπότε εγώ ήμουν έτοιμη και δουλέψαμε πάρα πολύ ωραία μαζί. Το ‘90 ήταν η τελευταία σεζόν που δουλέψαμε, πριν φύγει. Θέλαμε μόλις τρεις μέρες, για να κλείσει η σεζόν.
Ο Στράτος δεν πρόσεχε, δεν έδινε σημασία στους γιατρούς, πονούσε κάπου εκεί προς την κοιλιά του. Αρκετό διάστημα παραπονιόταν. Σε ένα ρεπό, μάλιστα, που είχε ανέβει στη Θεσσαλονίκη, μου έλεγε για πόνους στη μέση του. Όταν επέστρεψε στην Αθήνα, για να συνεχίσουμε τη δουλειά, του πρότεινα να πάμε σε γιατρό, αλλά πάλι δεν ήθελε, δεν έδινε σημασία. Χαιρετηθήκαμε εκείνο το βράδυ στις Στήλες του Ολυμπίου Διός και την άλλη μέρα, δυστυχώς μας έφυγε… Ο θάνατός του ήταν από ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Ήταν ιδιαίτερα σοκαριστικό, καθώς, πέραν της χρόνιας συνεργασίας, κάναμε παρέα, βγαίναμε έξω και είμαστε όλοι μαζί.
- Θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να μοιραστείτε μαζί μας τις τελευταίες στιγμές του Στράτου, όπως τις ζήσατε ως άμεση συνεργάτιδά του. Επίσης, θεωρείτε ότι αναβίωσε το λαϊκό πάλκο μέσω του Στράτου;
Μετά τη συνεργασία μου με τον Μαρκόπουλο, ο Στράτος με έπαιρνε σαν πρώτο όνομα, όπου κι αν πηγαίναμε. Πηγαίναμε τα καλοκαίρια Θεσσαλονίκη σεζόν ολόκληρες, σε μαγαζιά, όπως η «Νεράιδα» και η «Σαλονικιά», και δουλεύαμε κανονικά είκοσι ή ακόμη και σαράντα μέρες.
Ναι, στο Στράτος κυριολεκτικά αναβίωσε το λαϊκό πάλκο, αφού ο Στράτος αγαπούσε αυτό τον τρόπο διασκέδασης. Αφού τραγουδούσαμε το πρώτο μέρος, μετά καθόμασταν όλοι μαζί σε καρέκλες και λέγαμε διάφορα τραγούδια. Ήταν ένα πάρα πολύ ωραίο Λαϊκό Πάλκο και φυσικά, λέγαμε μαζί και σόλο τραγούδια.
Το τελευταίο βράδυ, επειδή τρώγαμε όλοι μαζί παρεΐτσα, πριν βγούμε να τραγουδήσουμε, ο Στράτος είχε στο μαγνητοφωνάκι του τον τελευταίο δίσκο που έκανε ως πριν λίγες ώρες. Μας έβαζε τα τραγούδια και μας έλεγε «άκου κι αυτό, άκου κι εκείνο», ταυτοχρόνως όμως έπιανε την κοιλιά του, γιατί πονούσε. Του λέω: «Τι κάνεις εκεί πέρα; Πονάς, να πάμε σε κάποιον γιατρό»; Μου απαντούσε σθεναρά: «Όχι, όχι»! Αυτές, μαζί με το πάλκο, ήταν οι τελευταίες στιγμές, που θυμάμαι μαζί του.
Ήταν ένας ερμηνευτής που είχε μεγάλο πάθος με το τραγούδι κι ένα ταλέντο, ό,τι τραγούδια τού έδιναν να ξέρει ποια τραγούδια να διαλέξει για τον εαυτό του. Αυτό είναι σημαντικό κατόρθωμα, καθώς τα έλεγε άμεσα, με τον τρόπο του, όπως μόνον εκείνος ήξερε.
