Του Μάριου Ντινάκους,
Η Ισλαμική Δημοκρατία του Πακιστάν αποτελεί μία χώρα της Ασίας και ενώνει τη Νότια Ασία, την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή. Συνορεύει με το Αφγανιστάν και το Ιράν στα δυτικά, το Τατζικιστάν στα βόρεια, την Ινδία στα ανατολικά και την Κίνα επίσης στα βόρεια, ενώ βρέχεται από την Αραβική Θάλασσα στο νότιο τμήμα της. Με έκταση 880.940 τ.χλμ. και πληθυσμό 220.892.000 κατοίκους αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη μουσουλμανική χώρα στον πλανήτη. Πρωτεύουσα είναι το Ισλαμαμπάντ, το οποίο βρίσκεται στους πρόποδες των Ιμαλαίων, ωστόσο η μεγαλύτερη πόλη είναι το Καράτσι, το οποίο παλαιότερα ήταν πρωτεύουσα της χώρας. Η περιοχή του σημερινού Πακιστάν υπήρξε εδώ και αιώνες σημαντικό σταυροδρόμι πολλών πολιτισμών, προερχόμενων από τη Μέση Ανατολή και την Ασία γενικότερα. Ως απότοκο ο πληθυσμός της χώρας είναι ένα μείγμα διαφόρων εθνοτικών ομάδων, με μεγαλύτερη τους Punjabis, οι οποίοι αποτελούν σχεδόν το μισό πληθυσμό. Το υπόλοιπο μέρος του πληθυσμού αποτελείται αντίστοιχα από τις εθνοτικές ομάδες Pashtuns, Sindhi και Muhajirs. Οι τελευταίοι μάλιστα τελευταίοι είναι μουσουλμάνοι και έφτασαν στο Πακιστάν μετά τη διχοτόμηση της Ινδίας το 1947.
Όσον αφορά το γλωσσολογικό κομμάτι, υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση και καμία γλώσσα δεν μπορεί να θεωρηθεί καθολική για ολόκληρο τον πληθυσμό. Ωστόσο, συνταγματικά έχουν θεσπιστεί ως επίσημη γλώσσα τα Αγγλικά, τα οποία διδάσκονται και χρησιμοποιούνται σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, όμως δεν χρησιμοποιούνται κατά πλειοψηφία από τους κατοίκους. Γενικά, ομιλούνται τα Ούρντου σε εθνικό επίπεδο, ενώ σε περιφερειακό η γλώσσα Σίντι.
Βασική θρησκεία είναι το Ισλάμ και οι περισσότεροι κάτοικοι ανήκουν στη Σουνιτική αίρεση. Γενικά, η θρησκεία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της χώρας και της καθημερινής ζωής. Επίσημο νόμισμα είναι το Πακιστανικό Ρούπι, το οποίο χρησιμοποιείται από την ανεξαρτησία του Πακιστάν το 1948 και εκδίδεται από την Κεντρική Τράπεζα του Πακιστάν. Επίσης, η χώρα συμμετέχει στα Ηνωμένα Έθνη, τη Συνεργασία της Σαγκάης, τον Οργανισμό της Ισλαμικής Συνεργασίας, την Κοινοπολιτεία των Εθνών και αποτελεί ένα σημαντικό εταίρο της Δύσης, ο όποιος ωστόσο δεν συμμετέχει στο ΝΑΤΟ.
Η περιοχή στην οποία βρίσκεται το Πακιστάν χαρακτηρίζεται από μία πανάρχαια ιστορία, η οποία χρονολογείται από το 8.500 π.Χ. Στην ιστορία της χώρας, λοιπόν, περιλαμβάνεται ο πολιτισμός της κοιλάδας του Ινδού. Σημαντικοί εισβολείς κατά καιρούς είναι οι Μακεδόνες, οι Πέρσες, οι Άραβες, οι Τούρκοι και οι Μογγόλοι. Σημαντικός κατακτητής της περιοχής από το 1858 έως και το 1947 ήταν η Βρετανική Ινδική Αυτοκρατορία, η οποία αποτέλεσε σημαντικό κομμάτι της ιστορίας του Πακιστάν. Το 1946, με αφορμή το κίνημα του Πακιστάν, το οποίο αναζητούσε μία πατρίδα για τους μουσουλμάνους της βρετανικής Ινδίας, κέρδισε τις εκλογές και έτσι το Πακιστάν ανεξαρτητοποιήθηκε το 1947 μετά το διαχωρισμό της Βρετανικής Ινδικής Αυτοκρατορίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αρκετοί κάτοικοι να μεταναστεύσουν από την Ινδία στο Πακιστάν και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής να χαθούν αρκετές ζωές.
Από το 1956 και με την ίδρυση της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, το Πακιστάν υιοθέτησε ένα Σύνταγμα που μετατράπηκε σε Ισλαμική Δημοκρατία. Επίσης, σημαντικό γεγονός αποτέλεσε ο εμφύλιος πόλεμος και ο διαχωρισμός του Πακιστάν 1971, όπου το ανατολικό μέρος αποσχίστηκε και δημιουργήθηκε μία νέα χώρα το Μπαγκλαντές. Τις επόμενες δεκαετίες το Πακιστάν η κυβερνητική εξουσία εναλλάσσονται μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία αρκετών πολιτικών και κοινωνικών προβλημάτων, όπως η διαφθορά, η φτώχεια, η έλλειψη εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Η οικονομία χαρακτηρίζεται ως ημιβιομηχανοποιημένη και τα κέντρα της βρίσκονται κατά μήκος του Ινδού ποταμού. Βασικά προϊόντα παραγωγής και εξαγωγής στο εξωτερικό αποτελούν τα υφάσματα, τα δερμάτινα είδη, τα αθλητικά και χημικά προϊόντα. Σημαντικό κομμάτι αποτελεί η σκιώδης οικονομία, η οποία υπολογίζεται στο 36% του συνολικού ΑΕΠ. Από την ανεξαρτησία της χώρας ο ρυθμός ανάπτυξης παρουσιάζει μεγάλη μεταβλητότητα λόγω των περιόδων της στρατιωτικής εξουσίας. Από τις αρχές του 2000 θεσπίστηκαν οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ενώ αυξήθηκαν οι κυβερνητικές δαπάνες, για την εντατικότερη βελτίωση των κοινωνικών και οικονομικών υποδομών. Με τον τρόπο αυτό τα επίπεδα φτώχειας μειώθηκαν κατά 10%, και το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5%. Κατά την διάρκεια της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο 25% λόγω της υψηλής μεταβλητότητας των τιμών στις διεθνείς αγορές και της έλλειψης άμεσης και αποτελεσματικής νομισματικής πολιτικής. Όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα την μείωση των εξαγωγών. Κατά τα επόμενα χρόνια, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διαμόρφωσε μία πιο σωστή διαχείριση των δημοσιονομικών και διαχειρίστηκε καλύτερα τη νομισματική πολιτική έτσι ώστε να αποφευχθεί μια χρεοκοπία. Η μετάβαση της οικονομίας σε μία πιο φιλελεύθερη πολιτική μέσω του ΔΝΤ έχει ως στόχο την ιδιωτικοποίηση αρκετών δημοσίων επιχειρήσεων, προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, την βελτίωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, την βελτίωση της εικόνας του χρέους και την αύξηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων.
Επίσης, η οικονομία της χώρας χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό διαφοροποίησης και αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς φυσικών προϊόντων. Το Πακιστάν αποτελεί από τις μεγαλύτερες αγορές παγκοσμίως, όπου παράγονται προϊόντα του πρωτογενή τομέα, καθώς και βιομηχανικά προϊόντα στον κλάδο των ηλεκτρικών οχημάτων, της βιοϊατρικής, της ηλεκτρομαγνητικής, και των κινητών τηλεφώνων. Έτσι, επιχειρήσεις, όπως οι Samsung, Realme, Oppo, δημιούργησαν μονάδες παραγωγής, που συναρμολογούνται κινητά τηλέφωνα. Σύμφωνα με την IBM, το Πακιστάν χαρακτηρίζεται ως μία από τις δέκα αναδυόμενες οικονομίες με ιδιαίτερη έμφαση στον παραγωγικό τομέα και σύμφωνα με εκτιμήσεις υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να αποτελέσει μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου τον 21ο αιώνα.
Σύμφωνα και με το παρακάτω διάγραμμα, παρατηρούμε τη συνεχή αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το οποίο, κατά την περίοδο της ανεξαρτησίας, βρισκόταν στα 100 δολάρια ανά κάτοικο, ενώ τώρα βρίσκεται στα 1.400 δολάρια ανά κάτοικο. Επομένως, με βάση αυτή τη βελτίωση των οικονομικών δεικτών, που παρατηρούμε, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η οικονομία απολαμβάνει σταθερές αυξητικές τάσεις. Οι τάσεις αυτές αποτυπώνονται καλύτερα κατά τη διάρκεια του 2000-2010. Βέβαια, το Πακιστάν έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει, μέχρι να γίνει μία ανεπτυγμένη χώρα με υψηλό επίπεδο διαβίωσης.
Για την περαιτέρω ανάλυση της αναπτυσσόμενης οικονομίας του Πακιστάν θα μελετηθούν οι δείκτες, των κυβερνητικών δαπανών στην υγεία και στην εκπαίδευση.
ΥΓΕΙΑ
Αρχικά, οι κυβερνητικές δαπάνες για την υγεία μπορεί να έχουν αυξηθεί κατά διάρκεια 2000-2018, ωστόσο βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο περίπου στα 30 δολάρια ανά κάτοικο. Οπότε, όπως είναι εύλογο, το σύστημα της υγειονομικής περίθαλψης του Πακιστάν είναι ανεπαρκές, αποτελεσματικό και με υψηλό κόστος. Αυτές οι κακές συνθήκες στον τομέα της υγείας μπορούν να αποδοθούν σε διάφορους παράγοντες, όπως η φτώχεια, ο υποσιτισμός, καθώς και η άνιση πρόσβαση στο σύστημα υγείας. Αυτή η δύσκολη και η άνιση πρόσβαση οφείλεται στην υψηλή αύξηση του πληθυσμού και τη μεγάλη βρεφική θνησιμότητα.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Σχετικά με τις κυβερνητικές δαπάνες για το εκπαιδευτικό σύστημα, διαχρονικά βλέπουμε μία βελτίωση του ποσοστού ως προς το ΑΕΠ, το οποίο αγγίζει το 15%. Ωστόσο, το ποσοστό αλφαβητισμού ανέρχεται στο 60%, το οποίο είναι σε αρκετά χαμηλό επίπεδο. Οπότε παρατηρούμε, σύμφωνα με αυτούς τους δύο δείκτες, ότι η εκπαίδευση αποτελεί προνόμιο αυτών που έχουν υψηλά εισοδήματα και έτσι λόγω της άνισης κατανομής τα ποσοστά του αναλφαβητισμού είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα. Επίσης, υπάρχει έλλειψη σχολικών υποδομών και το περιεχόμενο των εκπαιδευτικών μαθημάτων είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο.
Εν κατακλείδι, η χώρα, τα τελευταία χρόνια, απολαμβάνει υψηλή οικονομική ανάπτυξη, καθώς έχει μειωθεί η φτώχεια και ο υποσιτισμός με την φιλελευθεροποίηση των θεσμών και την οικονομική μεταρρύθμιση από την δεκαετία του 2000. Ωστόσο, το σύστημα υγείας και εκπαίδευσης πρέπει να βελτιωθεί και να γίνει πιο δίκαιο, ώστε όλο και περισσότεροι πολίτες να έχουν πρόσβαση στις σχολικές υποδομές και τις υποδομές του συστήματος υγείας. Έτσι, η χώρα θα μπορεί να ατενίζει το μέλλον με μεγαλύτερη ελπίδα, ένα μέλλον το οποίο θα βασίζεται στην τεχνολογική καινοτομία και την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Pakistan, Brittanica, Retrieved from here
- Islamic Republic of Pakistan, Retrieved from here
- Pakistan: A Political History, Retrieved from here
- Introduction to the Economy of Pakistan, Sofia Anwar, 2017, Retrieved from here
- Pakistan & Economy of Tomorrow An analytical perspective, Ali Khizar Aslam, November 2018, Retrieved from here
- Health Care Services and Government Spending in Pakistan, Muhammad Akram, 2007, Retrieved from here
- An analysis of public sector spending on education in Pakistan and its impact on the productivity and employability of Pakistan’s human resource, Qais Aslam, 2019, Retrieved from here
- GDP Growth Sources of Finance in Pakistan, Asif Kamran, 2014, Retrieved from here
