Της Γεωργίας Βέλμαχου,
Συχνά, υπάρχει μία σύγχυση μεταξύ των ιδιοτήτων του ψυχολόγου, του ψυχοθεραπευτή και του ψυχαναλυτή. Πολλοί είναι αυτοί που εν αγνοία τους μπερδεύονται και ταυτίζουν την μία ιδιότητα με την άλλη. Αυτό, βέβαια, είναι λάθος, διότι με το πτυχίο του ψυχολόγου δεν σημαίνει ότι φέρεις τον τίτλο του ψυχοθεραπευτή ή του ψυχαναλυτή. Για να παρθεί η ειδικότητα είναι απαραίτητη η επιπρόσθετη, τετραετής, συνήθως, εκπαίδευση πάνω στο αντικείμενο της ψυχοθεραπείας. Η ψυχοθεραπεία έχει πολλά είδη, ένα από αυτά είναι και η ψυχανάλυση. Σε αυτό το άρθρο, θα αναφερθούν σημαντικές διαφορές μεταξύ της ψυχοθεραπείας και της ψυχανάλυσης, αλλά και ομοιότητες με σκοπό την καλύτερη κατανόηση και των δύο.
Το ψυχαναλυτικό μοντέλο ψυχοθεραπείας, βασιζόμενο στην θεωρία του Sigmund Freud, πατέρα της ψυχανάλυσης, διαφοροποιείται από το κλασικό μοντέλο ψυχοθεραπείας. Αρχικά, στην κλασικού τύπου ψυχανάλυση, οι συνεδρίες συνηθίζεται να γίνονται τέσσερις με πέντε φορές την εβδομάδα, ενώ στη ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία μία με δύο φορές την εβδομάδα. Ωστόσο, γίνεται αντιληπτό πως ζούμε σε μία εποχή γεμάτη δυσκολίες και οι οικονομικοί πόροι είναι περιορισμένοι, οπότε και είναι λιγοστά τα άτομα που έχουν την δυνατότητα για τόσες συνεδρίες εβδομαδιαίως. Θα πρέπει, λοιπόν, να είναι απαραιτήτως προετοιμασμένοι τόσο οι κλασικοί ψυχαναλυτές όσο και οι ψυχοθεραπευτές να αντιμετωπίζουν γρηγορότερα και πιο ουσιαστικά τα προβλήματα και όχι σε βάθος χρόνου.
Η διαδικασία για την ψυχοθεραπεία είναι απλή και καλείται ο θεραπευόμενος να είναι καθισμένος σε καρέκλα απέναντι από τον θεραπευτή. Τουναντίον, στην ψυχανάλυση ο θεραπευόμενος είναι ξαπλωμένος σε καναπέ και ο θεραπευτής του κάθεται σε σημείο που δεν φαίνεται στο οπτικό πεδίο του θεραπευόμενου και συνήθως το σημείο αυτό είναι πίσω του. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η ψυχανάλυση έχει μεγαλύτερη διάρκεια και συνήθως είναι χρόνια. Από την άλλη, η ψυχοθεραπεία μπορεί να έχει διάρκεια έως και μήνες. Όσον αφορά το πλαίσιο, ο ψυχαναλυτής δεν έχει τόσο ενεργό ρόλο στην συζήτηση και μιλάει λιγότερο στον αναλυόμενο, ενώ ο ψυχοθεραπευτής κάνει διάλογο και παίρνει ενεργό ρόλο στη συζήτηση.
Υπάρχουν αρκετά διαδεδομένα είδη ψυχοθεραπείας. Κάθε ειδικός επενδύει στη θεωρητική προσέγγιση που του ταιριάζει καλύτερα και ανάλογα με το είδος της εκπαίδευσης, δίνει έμφαση στο εδώ και τώρα ή στο παρελθόν. Και εδώ συνήθως, υπάρχει και η μεγαλύτερη σύγχυση, καθώς ο κάθε άνθρωπος δεν είναι σε θέση να καταλαβαίνει τις διαφορές και αρκετοί αγνοούν πως η ψυχοθεραπεία είναι ένας ευρύς όρος με πολλά παρακλάδια. Τα είδη ψυχοθεραπείας τα οποία είναι ευρέως αναγνωρισμένα είναι τα εξής: η Ψυχανάλυση, η Γνωσιακή–Συμπεριφορική θεραπεία, η Υπαρξιακή θεραπεία, η Συστημική–Οικογενειακή θεραπεία, η Προσωποκεντρική θεραπεία, η θεραπεία της Gestalt, η θεραπεία Ζεύγους, η Μουσικοθεραπεία, η Δραματοθεραπεία και η Ομαδική θεραπεία.
Αδρομερώς, η ψυχανάλυση είναι ένα από τα πολλά είδη ψυχοθεραπείας. Όμως, έχει αποδειχτεί πως κάθε είδος ψυχοθεραπείας έχει την αποτελεσματικότητά του. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση αφενός στο στόχο του καθενός είδους και αφετέρου στη θεραπευτική σχέση μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου, διότι αυτό είναι το σημαντικότερο συστατικό για την επιτυχή ολοκλήρωση κάθε θεραπευτικής διαδικασίας. Αν, λοιπόν, θες και εσύ να κάνεις μία ενδοσκόπηση και θες να αρχίσεις να διαχειρίζεσαι καλύτερα τα προβλήματα που προκύπτουν στη ζωή σου, τότε θα πρέπει να βάλεις στη ζωή σου την ψυχοθεραπεία. Όμως, να θυμάσαι όπως σε όλες τις σχέσεις, έτσι και στην θεραπευτική θα πρέπει να διαλέξεις τον άνθρωπο που σου ταιριάζει. Πόσο μάλλον τον «σύμμαχο»-θεραπευτή σου που θα γνωρίσει τον εαυτό σου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Ψυχοθεραπεία vs ψυχανάλυση», ygeiamou.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ειρήνη Μπακοπούλου ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεύτρια, «Ψυχανάλυση ή ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία; Διαφορές και ομοιότητες», psychologosonline.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γκρέιμ Τζ. Τέιλορ (2001), «Η σύγχρονη ψυχανάλυση κι ένα νέο νοσολογικό μοντέλο», Ψυχαναλυτική ιατρική και σύγχρονη ψυχανάλυση, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
