Του Νίκου Παπάζογλου,
Η Βυζαντινή αυτοκρατορία μετά την ήττα της στο Μυριοκέφαλο από τους Σελτζούκους Τούρκους το 1176 και την κατάληψη της Ιερουσαλήμ στις 2 Οκτωβρίου του 1187 από το Σαλαντίν, βρισκόταν και πάλι εκτεθειμένη μπροστά σε μεγάλο κίνδυνο και μια ακόμη φορά θα αναγκαστεί να στρέψει το πρόσωπό της στη Δύση για βοήθεια.
Ο Πάπας Γρηγόριος ο Η΄ (1187) και ο διάδοχος του Κλήμης ο Γ΄ (1187-1191) κήρυξαν την τρίτη Σταυροφορία, γνωστή και ως σταυροφορία των Βασιλέων. Τρεις ηγεμόνες λοιπόν από την Ευρώπη θα οδηγούσαν τα σταυροφορικά στρατεύματα στους Ιερούς τόπους για να τους επανακτήσουν. Πρόκειται για το Βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδο το Λεοντόκαρδο, το Βασιλιά της Γαλλίας Φίλιππο Αύγουστο Β΄ και της Γερμανίας Φρειδερίκο Α΄ το Βαρβαρόσα. Οι τρεις βασιλείς θα οδηγήσουν το δικό τους σώμα ανεξάρτητα.
Ο Βασιλιάς της Γερμανίας, έμπειρος και με στρατηγικά χαρίσματα και μάλιστα βετεράνος της Β΄ Σταυροφορίας, θα προχωρήσει από ξηράς και θα βρεθεί γρήγορα εντός των βυζαντινών συνόρων. Ο στρατός του πειθαρχημένος και πλήρως οργανωμένος, αποτελείται από 30.000 άνδρες εκ των οποίων οι 15.000 συγκροτούν το ιππικό. Φτάνοντας στα βυζαντινά σύνορα, οι πρέσβεις του Φρειδερίκου ζήτησαν ασφαλή δίοδο από το Βυζαντινό αυτοκράτορα Ισαάκιο Β΄ Άγγελο, για να μεταβούν στους Ιερούς τόπους. Αρχικά, δόθηκε η ελεύθερη διάβαση, αλλά έπειτα από προστριβές μεταξύ τους, υπήρξαν διενέξεις και ο Φρειδερίκος αποφάσισε να επιτεθεί στην Πόλη. Λίγο πριν φτάσει όμως εκεί, πνίγηκε στον ποταμό Καλυκάνδο της Κιλικίας στις 10 Ιουνίου του 1190. Το ακέφαλο πλέον στράτευμά του χωρίστηκε στα δύο και άλλοι επέστρεψαν στη Γερμανία, ενώ οι υπόλοιποι συνέχισαν την πορεία τους προς τους Αγίους Τόπους.
Οι βασιλείς της Αγγλίας και Γαλλίας μετέβησαν δια θαλάσσης στην Παλαιστίνη λίγο αργότερα. Λόγω των μεταξύ τους προστριβών για εδάφη που βρίσκονταν στη Β. Γαλλία δεν ήλθαν σε μεταξύ τους συνεννόηση και στην από κοινού τους μετάβαση στην Παλαιστίνη. Ο Φίλιππος έφτασε στην Άκρα το Μάρτιο του 1191, ενώ ο Ριχάρδος, εξαιτίας της θαλασσοταραχής αναγκάστηκε να σταματήσει στην Κύπρο και να συνεχίσει με τις κατάλληλες συνθήκες για να μεταβεί κι αυτός στην Άκρα δύο μήνες αργότερα. Εκεί παρά τις όποιες διαφορές τους, ένωσαν τις δυνάμεις τους και πολιόρκησαν την πόλη της Άκρας. Πρόκειται για ένα σημαντικό κέντρο του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ με στρατηγικής σημασίας λιμάνι. Η πόλη τελικά θα πέσει στις 12 Ιουλίου του 1191 και θα αποτελέσει την πιο ένδοξη επιτυχία της Τρίτης Σταυροφορίας, αφού δεν κατάφεραν να προχωρήσουν και στην κατάληψη της Ιερουσαλήμ.
Μετά την κατάληψη της Άκρας, ο Φίλιππος εξασθένησε και αναγκάστηκε να επιστρέψει στη χώρα του. Ο Ριχάρδος της Αγγλίας ανέλαβε να συνεχίσει τις προσπάθειες με το υπόλοιπο της σταυροφορικής δύναμής του και γι’ αυτό παρέμεινε μέχρι τον Οκτώβρη του 1192 στην Παλαιστίνη. Κατάφερε σημαντικές νίκες επί του Σαλαντίν χωρίς όμως να κάμψει τον πολυάριθμο στρατό του και να προχωρήσει στην πολιορκία της Ιερουσαλήμ. Τελικά έκλεισε ανακωχή με τον ηγεμόνα των Σελτζούκων Σαλαντίν για την ελεύθερη επίσκεψη προσκυνητών στους Αγίους Τόπους και επέστρεψε στη χώρα του.
Η Γ΄ Σταυροφορία (1189-1192) έληξε με μοναδικό αποτέλεσμα την ασφαλή προσέλευση των Χριστιανών στους Αγίους Τόπους χάριν της επιείκειας του Σαλαντίν, χωρίς όμως να καταφέρει και αυτή η σταυροφορία να εκπληρώσει το σκοπό της δημιουργίας της, δηλαδή την κατάληψη της Ιερουσαλήμ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Βαλαής Διονύσιος, Εκκλησιαστική Ιστορία, Εκδόσεις Μπαρμπουνάκης. Θεσσαλονίκη 2017
- Φειδάς Βλάσιος Εκκλησιαστική Ιστορία Β, Εκδόσεις Διήγηση, Αθήνα 2002
- Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντίνος, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τομ. Δ΄, Αθήνα 1886
