Της Ρένας Δανατζή,
Οι δεκάδες πλέον καταγγελίες για τα βασανιστήρια υπερηλίκων σε ιδιωτικό γηροκομείο Χανίων έχουν οδηγήσει την κατάσταση σε απίστευτη γιγάντωση και το κουβάρι που ξετυλίγεται μοιάζει να κρύβει τρομακτικές αλήθειες. Οι αυξημένοι θάνατοι σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, σε συνδυασμό με τις ληξιαρχικές πράξεις θανάτου που έμοιαζαν σαν φωτοτυπία: «Αιτία θανάτου: ανακοπή καρδιάς», κίνησαν τις υποψίες και οι έρευνες ξεκίνησαν. Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι ποιος επιτέλους ήλεγχε τα όσα συνέβαιναν εντός του γηροκομείου και αν το κράτος παρουσιάστηκε αδύναμο να κάνει τη δουλειά του, αλλά και γιατί υπήρχε σταθερή σιωπή από την πλευρά των οικείων των θυμάτων.
Οι οίκοι ευγηρίας στην Ελλάδα εκτείνονται σε μία αρκετά μεγάλη κλίμακα, η οποία προσφέρει εντελώς διαφορετικές συνθήκες διαβίωσης ανάλογα με την οικονομική συνδρομή όσων ζουν εκεί. Με πιο απλά λόγια, το επίπεδο της διαβίωσης σε έναν οίκο ευγηρίας εξαρτάται άμεσα από το ποσό των χρημάτων που μπορεί να διαθέσει ένας υπερήλικας σε αυτόν. Αυτό φυσικά παρουσιάζει μία λογική «ισότητας» που μοιάζει με το «ό,τι δίνεις, παίρνεις» και, εφόσον μιλάμε για ιδιωτικούς οίκους, οι τιμές και οι παροχές ορίζονται από την εκάστοτε διεύθυνση.
Ο εγκλεισμός υπερηλίκων σε οίκους ευγηρίας αποτελεί πολλές φορές μονόδρομο σε περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν υπάρχουν τέκνα ή εκείνα κατοικούν μακριά από το πατρικό τους και αδυνατούν να αναλάβουν την αποκλειστική ευθύνη της φροντίδας των γονιών τους. Εφόσον οι γονείς συναινούν, ένας αξιοπρεπής οίκος ευγηρίας φαντάζει μία μέση λύση και για τις δύο πλευρές. Τι γίνεται, όμως, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες υπάρχει εκμετάλλευση των υπερηλίκων ή ακόμα χειρότερα βάναυση συμπεριφορά και πλήρη αδιαφορία όσον αφορά τις μεμονωμένες ανάγκες τους;
Πρώτο λόγο στον έλεγχο των οίκων ευγηρίας θα έπρεπε να έχουν οι κρατικοί μηχανισμοί, οι οποίοι σε πρώτη φάση θα ήλεγχαν το αν οι συνθήκες διαβίωσης είναι αξιοπρεπείς, εάν το προσωπικό έχει την κατάλληλη εξειδίκευση για τις υπηρεσίες που παρέχει και φυσικά εάν οι υπηρεσίες που υπαινίσσεται η διεύθυνσή του ότι προσφέρει ανταπεξέρχονται στην πραγματικότητα. Είναι ανεπίτρεπτο να υπάρχουν οίκοι ευγηρίας, ορφανοτροφεία και οποιασδήποτε μορφής δομή φιλοξενίας ανθρώπων, η οποία δεν ελέγχεται ενδελεχώς και συχνά από το κράτος.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, ένα τεράστιο μέρος ευθύνης έχουν οι οικείοι των θυμάτων, οι οποίοι προφανώς δεν μερίμνησαν στον βαθμό που έπρεπε ώστε να βεβαιώνονται πως όλα κυλούν ομαλά και πως οι γονείς τους βρίσκονται σε καλά χέρια. Οι άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους σ΄ αυτόν τον οίκο ευγηρίας ήταν οι ίδιοι που τους μεγάλωσαν, που στερήθηκαν πολλά για να μην λείψει τίποτα στα παιδιά τους, που θυσίασαν τα δικά τους θέλω για εκείνα. Και εν τέλει, ποιο παιδί λέει «ευχαριστώ» σε έναν γονιό με το να τον ξεφορτώνεται σε ένα κολαστήριο; Ανήθικο και εγκληματικό.
