Της Μαρίας Τασάκου,
To “old firm” των Rangers και της Celtic είναι ίσως ένα από τα κλασικότερα ντέρμπι στο χώρο του ποδοσφαίρου. Το “old firm” υποδηλώνει τη συλλογική ονομασία που έχει δοθεί στους δυο συλλόγους της Γλασκώβης, μεταξύ των οποίων διατηρείται μία από τις μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές κόντρες της Ευρώπης. Λέγεται ότι με το συγκεκριμένο όρο χαρακτήρισαν ορισμένοι δημοσιογράφοι τους πρώτους αγώνες των δύο ομάδων, πολύ πριν τη δημιουργία της μεταξύ τους έχθρας, όταν επικρατούσε μία σχεδόν φιλική ατμόσφαιρα, σαν ένα παιχνίδι δύο παλιών καλών φίλων. Η σχέση, βέβαια, των δύο ομάδων κάθε άλλο παρά φιλικά εξελίχθηκε.
Η τεράστια κόντρα και έχθρα μεταξύ των δύο ομάδων κρύβει πίσω της θρησκευτικές διαφορές, οι οποίες, όσα χρόνια και αν περάσουν, δε φαίνεται να ξεθωριάζουν. Rangers-Celtic ή αλλιώς Καθολικοί-Προτεστάντες, διαιρούν τη Σκωτία στα δύο με αφορμή το ποδόσφαιρο και πραγματική αιτία θρησκευτικές και πολιτικές διαφορές. Η κόντρα έχει τις ρίζες της στο μακρινό 1690, όταν ο Προτεστάντης βασιλιάς την Μεγάλης Βρετανίας Γουλιέλμος Γ΄ της Οράγγης νίκησε στη μάχη του Μπόιν στην Ιρλανδία τον καθολικό προκάτοχο του Ιάκωβο Β΄ και αναχαίτισε την προσπάθεια αναβίωσης του Καθολικισμού στα Βρετανικά Νησιά. Η αντιπαλότητα, όμως, μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών δεν τερματίστηκε εκεί, αλλά συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Πιθανό είναι πως η έντονη έχθρα μεταξύ των ομάδων ξεκίνησε στις αρχές του 20ου αιώνα. Οι οπαδοί της Rangers είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία Προτεστάντες, γηγενείς Σκωτσέζοι, με συντηρητικές και ενωτικές πολιτικές απόψεις, ενώ οι οπαδοί της Celtic είναι ως επί το πλείστον σοσιαλιστές Ιρλανδοσκωτσέζοι, που αντιτάσσονται στη βρετανική κυριαρχία. Έτσι εξηγείται, άλλωστε, το ότι στο γήπεδο της Rangers “Ibrox” κυματίζουν βρετανικές σημαίες, ενώ στην έδρα της Celtic “Celtic Park” δε συναντάται ούτε η βρετανική, αλλά ούτε και η σκωτσέζικη σημαία.
Η έχθρα ανάμεσα στις δύο ομάδες εννοείται, βέβαια, πως δεν προέκυψε ξαφνικά. Υπήρχαν εξαρχής ευνοϊκές συνθήκες για τη δημιουργία μίας τόσο ακραίας αντιπαλότητας, καθώς η Σκωτία για πολλούς αιώνες συντηρούσε το θρησκευτικό φανατισμό. Υπήρξαν περίοδοι μέσα στην ιστορία, στις οποίες, όσοι δεν ασπάζονταν τον Προτεσταντισμό, εκτελούνταν με συνοπτικές διαδικασίες. Στις αρχές του 20ου αιώνα, οπαδοί των Rangers και φανατικοί Προτεστάντες (μεταξύ των οποίων και η συμμορία “Billy Boys”) προσπάθησαν να σκοτώσουν μετανάστες από την Ιρλανδία, με το σύλλογο να μην παραμένει ουδέτερος, αλλά να αρνείται την πρόσληψη σε όσους δεν είχαν ασπαστεί τον Προτεσταντισμό. Στη συνέχεια και οι Ιρλανδοί άρχισαν να δημιουργούν συμμορίες με την επωνυμία “Fenians”.
H αντιπαλότητα και το μίσος των δύο ομάδων, βέβαια, εκτός από τις πολιτικές και θρησκευτικές προεκτάσεις, έχει και δυσάρεστες κοινωνικές επιπτώσεις. Το πανεπιστήμιο του Saint Andrews, πριν από μερικά χρόνια, δημοσίευσε τα αποτελέσματα μίας έρευνας σχετικά με την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας. Συγκεκριμένα, μία ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου μελέτησε 21 ντέρμπι μεταξύ της Celtic και των Rangers από το 2008 μέχρι το 2011 και κατέληξε στο τρομακτικό συμπέρασμα ότι υπάρχει αύξηση στη φυσική, σεξουαλική και συναισθηματική βία με θύματα γυναίκες για 24 ώρες μετά από κάθε “old firm”. Είναι μεγάλος ο αριθμός των γυναικών που κακοποιήθηκαν από τους συντρόφους τους είτε εξαιτίας της μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ είτε από ενέργειες, που είναι συνυφασμένες με λανθασμένα ανδρικά στερεότυπα.
Οι περισσότεροι αγώνες μεταξύ των δύο ομάδων μπορούν να χαρακτηριστούν επεισοδιακοί και αρκετοί είναι οι άνθρωποι που έχουν χάσει τη ζωή τους εντός και εκτός γηπέδων. Eίναι χαρακτηριστικό πως τα τελευταία χρόνια έχουν δολοφονηθεί τέσσερις άνθρωποι, επειδή βρέθηκαν στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή. Ένας από τους πιο επεισοδιακούς αγώνες έλαβε χώρα το 1980, στον οποίο και σημειώθηκε μια από τις μεγαλύτερες εισβολές φιλάθλων σε αγωνιστικό χώρο. Συγκεκριμένα, στον τελικό του σκωτσέζικου Κυπέλλου, 9.000 οπαδοί και των δύο ομάδων πιάστηκαν στα χέρια μετά από νίκη της Celtic με 1-0. Oκτώ χρόνια πριν, δε, είχε σημειωθεί μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του βρετανικού ποδοσφαίρου στο Ibrox Park, σε έναν αγώνα με παρουσία 80.000 θεατών. Η Celtic κατάφερε στο 90ο λεπτό να προηγηθεί στην αντίπαλη έδρα και οι φίλαθλοι των Rangers, απογοητευμένοι, είχαν αρχίσει να αποχωρούν από το γήπεδο, όταν, λίγο πριν τελειώσει ο αγώνας, ο Colin Stein (Rangers) ισοφάρισε, με αποτέλεσμα να προκληθεί πανικός. Μέσα σε μία φρενίτιδα πανηγυρισμών, οι φίλαθλοι των Rangers ποδοπατήθηκαν με όσους προσπαθούσαν ήδη να αποχωρήσουν, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους από ασφυξία 66 άνθρωποι, με μικρότερο θύμα ένα αγόρι 9 χρονών.
Ο επόμενος αγώνας μεταξύ των δύο ομάδων για το σκωτσέζικο Πρωτάθλημα πρόκειται να διεξαχθεί στις 2 Μαΐου και, παρόλο που δεν έχει χαρακτήρα ντέρμπι, καθώς η Rangers προηγείται της Celtic ξεκάθαρα με 20 πόντους, το ενδιαφέρον των θεατών για αυτό το ιστορικό ντέρμπι εξακολουθεί να παραμένει αμείωτο.
ENΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ρέιντζερς vs Σέλτικ: Μια θρησκευτική-ποδοσφαιρική μάχη, Goleador, διαθέσιμο εδώ
- Ρέιντζερς vs Σέλτικ: Η θρησκευτική κόντρα της Γλασκώβης που επισκιάζει κάθε ντέρμπι!, England 365, διαθέσιμο εδώ
- Why is Celtic vs Rangers called the Old Firm derby?, Goal, διαθέσιμο εδώ
- Football’s Most Dangerous Rivalry, VICE on Youtube, διαθέσιμο εδώ
