Του Αθανάσιου Μαντζώλα,
Άλλοι λίγο, άλλοι πολύ, όλοι έχουν πληγεί από τα απανωτά απαγορευτικά. Σίγουρα υπήρξε και όφελος για ορισμένους. Για πολύ λίγους. Και πάντως όχι για το δυναμικό μέρος της κοινωνίας μας. Η μεσαία τάξη έχει σε όλους τους τομείς πληρώσει ακριβά και το προηγούμενο διάστημα της οικονομικής κρίσης, αλλά και αυτό της υγειονομικής.
Το εμπόριο, ο τουρισμός, η εστίαση και γενικά ο κλάδος των υπηρεσιών τα έχουν δει όλα τον τελευταίο καιρό. Η παραγωγή, ίσως, δεν αντιμετώπισε τέτοιες δυσκολίες. Στο εμπόριο, χάθηκε το εμπόρευμα έξι μηνών. Η ανακοίνωση της επαναλειτουργίας της εστίασης έπειτα από λουκέτο τόσων μηνών είναι λογικό να γίνει δεκτή με προβληματισμό, καθώς το μεγάλο διάστημα με κατεβασμένα ρολά έχει «στεγνώσει» τα ταμεία των επιχειρήσεων. Ο κλάδος της εστίασης θα κληθεί να λειτουργήσει υπό αυστηρούς υγειονομικούς περιορισμούς, με μειωμένη χωρητικότητα και με ωράριο που δεν ταιριάζει ιδιαίτερα στον Έλληνα, ενώ οι τουρίστες παραμένει άγνωστο αν θα έρθουν. Δύο με τρία χρόνια θα χρειαστεί ο τουρισμός για να επανέλθει στα επίπεδα του 2019. Συνολικά, τα απανωτά απαγορευτικά κοστίζουν έως και 5 δις μηνιαίως στην οικονομία, ενώ για την επανεκκίνηση της τα μέτρα που προαναγγέλθηκαν ότι θα ενεργοποιηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα και θα εφαρμοστούν σταδιακά έως το τέλος του έτους, ανέρχονται στα 3,5 δις (!).
Το μείζον, ωστόσο, είναι το πρόβλημα στον κινητήριο μοχλό της οικονομίας. Η συνεχώς αυξανόμενη εξαγωγή των νέων, αλλά και των μεγαλύτερων ηλικιών που έχει απονευρώσει το πιο δραστήριο και δημιουργικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Τόσο ο τομέας της παραγωγής, των υπηρεσιών, αλλά κυρίως αυτός της επιστήμης έχουν παγώσει εδώ και χρόνια. Το πρόβλημα δεν δημιουργήθηκε προφανώς στην παρούσα υγειονομική συγκυρία. Απλά διευρύνθηκε. Η ελληνική οικονομία δεν πρόκειται να αποβάλλει τον παρασιτικό της μανδύα, αν δεν αναστραφεί η κατάσταση. Τα “vouchers” και οι «επιδοτησούλες» δεν θα «φέρουν την νέα γενιά σε πρώτο πλάνο», όπως δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης. Αυτά είναι φθηνά (!) τεχνάσματα προσέγγισης των νέων ψηφοφόρων. Τέτοιες παθογένειες δεν αντιμετωπίζονται με πελατειακούς όρους. Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις ρωμαλέες, με βέβαιο το πολιτικό κόστος. Τα αιτήματα περί αξιοκρατίας και όλων των συναφών είναι γνωστά, χιλιοειπωμένα και πολυσυζητημένα.
Βλέποντας την δραματική συρρίκνωση της μεσαίας τάξης με την άγρια φορολόγηση του προηγούμενου διαστήματος, συνειδητοποιεί κανείς ότι η κατάσταση στη χώρα μας έχει αλλάξει ριζικά από το 2009 και έπειτα. Η συνεχόμενη υποβάθμιση της ελληνικής πραγματικότητας δεν αναστέλλεται με μικρονοϊκές και μικροκομματικές πολιτικές. Η διαπίστωση κοινή. Οι σύγχρονες ηγεσίες στερούνται οράματος. Δεν μπορούν και δεν θέλουν να ανοιχτούν σε μακροπρόθεσμες μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, αν δεν υπάρξει το έλασσον, πρωτοβουλίες να κοιτούν σε βάθος χρόνου και να ξεπερνούν το κομματικό συμφέρον, η «μετάβαση στην μετά την πανδημία εποχή» θα μείνει απλά ένας ευσεβής πόθος όπως και η «επιστροφή στην κανονικότητα».
