Της Γωγώς Θεοδωρακοπούλου,
Η πανδημία του κορωνοϊού, όπως είναι ήδη γνωστό, εμφανίστηκε αρχικά ως μία κρίση της δημόσιας υγείας και εξακολουθεί να είναι. Παρατηρούμε, όμως, ότι η κρίση αυτή αποκτά και μία νέα διάσταση, δημιουργώντας μία νέα περιβαλλοντική κρίση. Πληθώρα εξοπλισμού υλικών ατομικής προστασίας ΜΑΠ (Μέσα Ατομικής Προστασίας), όπως γάντια, μάσκες, νοσοκομειακές πλαστικές ποδιές, ακόμα και τα νεοεισερχόμενα self-tests, έπαιξαν ζωτικό ρόλο στην προσπάθεια προστασίας των πολιτών από τη λοίμωξη του κορωνοϊού. Ωστόσο, οι ανησυχίες είναι έντονες για την αλόγιστη κατανάλωση των προϊόντων αυτών, καθιστώντας τη ρύπανση απόρροια της πανδημίας, παγκόσμιο περιβαλλοντικό ζήτημα.
Παρά τις προσπάθειες του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη μείωση κατανάλωσης πλαστικών μιας χρήσης, η πανδημία φέρνει μαζί της ένα νέο «κύμα» πλαστικής ρύπανσης. Τους τελευταίους μήνες έχει υπάρξει μια άνευ προηγουμένου δραματική αύξηση ζήτησης για προϊόντα ατομικής προστασίας. Έτσι, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, για να καλυφθεί η τεράστια ζήτηση και να προασπιστεί η δημόσια υγεία, η παραγωγή μάσκας προσώπου στην Κίνα, λόγου χάρη, αυξήθηκε στα 116 εκατομμύρια την ημέρα -περίπου 12 φορές μεγαλύτερη παραγωγή από τη συνηθισμένη-, κατόπιν εντολής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αυξάνοντας έτσι τα επίπεδα πλαστικής, ατμοσφαιρικής και υδάτινης ρύπανσης του πλανήτη.
Σαφέστατα, τα προϊόντα ΜΑΠ μιας χρήσης καθίστανται απαραίτητα και αποτελεσματικά μέτρα δημόσιας υγείας. Παρ’ όλα αυτά, δεν γίνεται σωστά η απόρριψή τους από τους πολίτες, έχοντας ως επακόλουθο να γίνουν εξαιρετικά επισφαλή για το περιβάλλον και την υγεία. Οι χρησιμοποιημένες μάσκες, τα γάντια και τα self-tests δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως κοινά σκουπίδια· είναι υψίστης σημασίας να ενταχθούν στην κατηγορία των ιατρικών αποβλήτων και συγκεκριμένα στην κατηγορία των «μολυσματικών αποβλήτων». Ως μολυσματικά απόβλητα ορίζουμε όλα τα απορρίμματα τα οποία περιέχουν παθογόνα απόβλητα με αίμα ή άλλες σωματικές εκκρίσεις. Συνεπώς, η χρήση τους από τους καταναλωτές τα μετατρέπει αμέσως σε ιατρικά μολυσματικά απόβλητα. Όπως είναι ευρέως διαδεδομένο, τα ιατρικά απόβλητα σε καμία περίπτωση δεν απορρίπτονται στα αστικά απορρίμματα ούτε σαφέστατα στους κάδους ανακύκλωσης, αλλά σε ειδικά διαμορφωμένους κάδους, των οποίων η ύπαρξη εξυπηρετεί ακριβώς αυτόν τον σκοπό, την απόρριψή τους με συνέπεια και ασφάλεια.
Πριν την έξαρση της πανδημίας, τα νοσοκομεία και οι κλινικές της Ουχάν (πόλη της Κίνας όπου πρωτοεμφανίστηκε ο ιός) δημιουργούσαν 41.000 κιλά ιατρικών αποβλήτων. Σε ένα διάστημα μόλις δύο μηνών -Φεβρουάριος και Μάρτιος-, στην κορύφωση, θα έλεγε κανείς, της πανδημίας, η παραγωγή ιατρικών αποβλήτων εκτινάχθηκε στα 224.000 κιλά ημερησίως. Επιπλέον, οι Η.Π.Α. πριν την εμφάνιση του ιού παρήγαγαν 2,3 εκατομμύρια κιλά ιατρικών αποβλήτων και έτσι, εάν ακολουθούσε την πορεία της Ουχάν, η παραγωγή αποβλήτων αξίας ενός έτους θα μπορούσε να έχει παραχθεί μέσα σε δύο μόνο μήνες!
Είναι αναγκαίο να υπογραμμιστεί το γεγονός ότι τα ιατρικά απόβλητα δεν αποτελούν ένα απλό πρόβλημα σκουπιδιών. Ίσως φαινομενικά να φαντάζει ένα απλό ζήτημα, όμως τα προβλήματα που ενδέχεται να προκαλέσει μακροπρόθεσμα μπορεί να μην γίνονται εύκολα αντιληπτά. Σύμφωνα με μελέτες, εκτιμάται πως περισσότεροι από 5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως από ασθένειες οι οποίες εξαπλώνονται μέσω ιατρικών αποβλήτων.
Για να μην ενταθεί το ήδη υπάρχον πρόβλημα, θα πρέπει όλα τα μέσα ατομικής προστασίας και πρόληψης του κορωνοϊού να αποφαίνονται ως ιατρικά μολυσματικά απόβλητα και να ακολουθούν τη γνωστή γραμμή απόρριψης -χωριστή συλλογή σε ειδικά διαμορφωμένο κάδο- και σε καμία περίπτωση να μην αναμιγνύονται με τα αστικά απορρίμματα. Όλα τα απόβλητα του ιού θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα και να γίνονται εξονυχιστικές αναλύσεις αναφορικά με την ορθή αναγνώριση του είδους αποβλήτων που δημιουργούνται. Η πολιτεία οφείλει -και πρέπει- να προστατέψει και να ενημερώσει τους πολίτες για τους κινδύνους που εγκυμονούν, εάν δεν υλοποιείται με ορθότητα η απόρριψη τέτοιων επιβλαβών για τη δημόσια υγεία υλικών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Unmasking the pandemic’s pollution problem, sciencenewsforstudents.org, διαθέσιμο εδώ
- Accumulation of plastic waste during COVID-19, science.sciencemag.org, διαθέσιμο εδώ
- ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ SELF TEST: ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥΣ, greenagenda.gr, διαθέσιμο εδώ
- Πόσο επικίνδυνο είναι τα self tests να πετιούνται και να θάβονται μαζί με τα κοινά σκουπίδια;, sputniknews.gr, διαθέσιμο εδώ
