Της Θεοδώρας Αγγελοπούλου,
Την Κυριακή 25 Απριλίου διεξήχθησαν οι βουλευτικές εκλογές της Αλβανίας, αναδεικνύοντας νικητή των κάλπεων το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Έντι Ράμα εξασφαλίζοντας την αυτοδυναμία στο Κοινοβούλιο με 74 έδρες στο σύνολο των 140, ανατρέποντας τις δημοσκοπικές προβλέψεις που εκτιμούσαν ένα ποσοστό μικρότερο του 40%. Η αξιωματική αντιπολίτευση με το Δημοκρατικό Κόμμα του Μπάσα κέρδισε 59 έδρες, ενώ η ελάσσων αντιπολίτευση με το Σοσιαλιστικό Κίνημα Ένταξης και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 4 και 3 έδρες αντίστοιχα. Ο επανεκλεγμένος πρωθυπουργός για τρίτη συνεχή θητεία χαρακτήρισε το εκλογικό αποτέλεσμα ως μια «όμορφη νίκη», ενώ αναβρασμός επικρατεί στην αξιωματική αντιπολίτευση, καθώς τα μέλη του κόμματος ζητούν την παραίτηση του Μπάσα, όντας δυσαρεστημένοι από την απόδοσή του και την κατ’ αυτούς αποτυχία να συγκεντρώσει μεγαλύτερο ποσοστό το οποίο θα μπορούσε τουλάχιστον να αποτρέψει την αυτοδυναμία του Ράμα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό αποχής παραμένει υψηλό, παρόλο που μειώθηκε κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τις εκλογές του 2017, γεγονός που εν μέρει οφείλεται στο ότι η Αλβανία ως χώρα διαθέτει συνολικά 3,6 εκατομμυρία ψηφοφόρους αλλά 2,8 εκατομμύρια μόνιμο πληθυσμό λόγω της μεγάλης διασποράς, αγγίζοντας το 48% συμμετοχής στα 5.199 εκλογικά κέντρα που στήθηκαν. Επιπροσθέτως, πρώτο τηλεφώνημα για να τον συγχαρεί για την εκλογική του νίκη δέχτηκε ο Αλβανός πρωθυπουργός από τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, ενώ ακολούθησαν ο Έλληνας πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, ο Ιταλός Υπουργός Εξωτερικών Λ. ντι Μάιο και ο πρωθυπουργός της βόρειας γείτονος Ζ. Ζάεφ.
Προχωρώντας σε μία κριτική αποτίμηση του αποτελέσματος διακρίνουμε ότι η επανεκλογή Ράμα αλλά και τα ποσοστά που συγκέντρωσε ο πολιτικός του αντίπαλος Μπάσα, συνιστούν περισσότερο μία ισχνή ανακατάταξη του πολιτικού πεδίου παρά ψήφο εμπιστοσύνης στα ίδια τα πρόσωπα της πολιτικής σκηνής -ο Ράμα δραστηριοποιείται πολιτικά από το 1998 και ο Μπάσα από το 2005- τα οποία για σχεδόν τρεις δεκαετίες, μετά την πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία το 1990, διαιωνίζουν και αναμοχλεύουν την ίδια κατάσταση που υποβαθμίζει το βιοτικό επίπεδο και την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας. Παρά τις προεκλογικές επιταγές του Ράμα για ενεργειακή και βιομηχανική αναβάθμιση, οι πολίτες έδειξαν μέσω της εκλογικής τους αδράνειας ότι τρέφουν χαμηλό βαθμό εμπιστοσύνης στους θεσμούς, καθώς τα υψηλά επίπεδα πολιτικής διαφθοράς και εγκληματικότητας έχουν μετατρέψει την χώρα σε αρένα διακίνησης ναρκωτικών και παράνομων αλκοολούχων ουσιών με τα δίκτυα των διακινητών να υποθάλπονται στην πλειονότητα των περιπτώσεων από τους ίδιους τους πολιτικούς φορείς. Οι πολίτες της χώρας απαξιώνουν τον εκλογικό θεσμό είτε με την αποχή τους είτε με τις μεταναστευτικές επιλογές τους αδιαφορώντας για τα εκλογικά τους δικαιώματα ως ομογενείς και εντάσσονται πλέον στην κατηγορία που πολλοί αναλυτές αποκαλούν «γκρι ψηφοφόροι».
Η Αλβανία συνιστά μία χώρα η οποία ακόμη μετρά της πληγές της από τον καταστροφικό σεισμό του 2019, χωρίς να έχει υπάρξει κάποια αποτελεσματικού είδους μέριμνα. Στις επιπτώσεις του συγκεκριμένου σεισμού προστέθηκαν και οι συνέπειες της πανδημίας που απέτρεψαν τις μεγάλες συγκεντρώσεις αλλά εμμένουν στη διαρκή υπονόμευση της υγειονομικής ασφάλειας των πολιτών λόγω των ελλιπών δομών υγείας και κατάλληλου υγειονομικού προσωπικού. Η Αλβανία αποτελεί, επίσης, ένα κράτος του οποίου τα θεσμικά ζητήματα και δημοκρατικά ελλείμματα (εκκρεμούσες δικαστικές υποθέσεις για διαφθορά και εμπλοκή σε εγκληματικές ενέργειες πολιτικών προσώπων, ακόμη και του ίδιου του Ράμα) κωλυσιεργούν και παρεμποδίζουν κατά αυτόν τον τρόπο την ενταξιακή προοπτική και πορεία της στη Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι προεκλογικές δημοσκοπήσεις ανέδειξαν ότι προτεραιότητα για το λαό και στον τρόπο με τον οποίο θα κατέθετε την ψήφο του αφορούσε την ένταξη στην Ε.Ε. σε ποσοστό 97%, λόγω του ότι θεωρείται η πανάκεια για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Η περιπλοκότητα του ενταξιακού ζητήματος έγκειται σε ποιοτικά χαρακτηριστικά του αποκαλούμενου αλβανικού λαού, στον οποίο το υψηλότερο ποσοστό είναι μουσουλμάνοι και ακολουθεί πλήθος θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων. Η Αλβανία αφενός ενστερνίζεται το ρόλο της ως μια πολυπολιτισμική ευρωπαϊκή χώρα των Δυτικών Βαλκανίων, έτοιμη να προσφύγει με τον καθ’όλα νόμιμο τρόπο στη διεθνή δικαιοσύνη για να επιλύσει τις διαφορές της, όπως καταδεικνύει η περίπτωση της Ελλάδας για την οριοθέτηση ΑΟΖ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αφετέρου υποσκάπτει η ίδια τα θεμέλια εμπιστοσύνης και συνεργασίας που επιδιώκει να χτίσει στην Ευρώπη. Αναλυτικότερα, η άμεση και στενή συνεργασία του Ράμα με τον Ερντογάν απωλαίνει τον «αγαθό» χαρακτήρα μιας διμερούς σχέσης και συμμαχίας και εναγκαλίζει την Τουρκία ως έναν άγρυπνο εξωτερικό προστάτη των εσωτερικών συμφερόντων, ο οποίος με οξύμωρο τρόπο μετατρέπεται σε υπαίτιο εσωτερικών αναταραχών και διεκδικητή της μουσουλμανικής κοινότητας. Το εκλογικό δώρο του Ερντογάν στον επανεκλεγέντα πρωθυπουργό που αφορούσε την ταχύτατη ανύψωση και πλήρη εξοπλισμό μίας νέας νοσοκομειακής υποδομής 70 εκατομμυρίων ευρώ μέσα σε διάστημα δυόμιση μηνών και με ημερομηνία εγκαινίων λίγες μόλις ημέρες πριν τη διεξαγωγή των εκλογών σε συνδυασμό με την εξασφάλιση χορήγησης δόσεων του κινεζικού εμβολίου, θεωρήθηκε από το Ράμα ότι «αποτελεί την αφετηρία μιας κοινής με την Τουρκία πορείας, η οποία θα μετατρέψει το υγειονομικό σύστημα στην Αλβανία σε “success story” και σημείο αναφοράς για τις γειτονικές χώρες» προσθέτοντας ότι «η Αλβανία είναι τυχερή που έχει την Τουρκία τόσο φίλη και ταυτόχρονα τόσο έτοιμη να βρεθεί δίπλα της».
Το ζήτημα της πολυπολιτισμικότητας είναι κάτι που διχάζει την ευρωπαϊκή πλευρά και κυρίως τη Γαλλία, τη Γερμανία και τις Κάτω-Χώρες. Πέραν των φαινομένων εκτεταμένης βίας και αποκλεισμού που παρατηρείται ενάντια σε μέλη των μειονοτήτων από φονταμελιστικές και εθνικιστικές εξάρσεις της αλβανικής μουσουλμανικής κοινότητας, με ελάχιστες περιπτώσεις ίδιων φαινομένων από τις μειονότητες έναντι των μουσουλμάνων, οι συγκεκριμένες χώρες θεωρούν ότι το άνοιγμα σε μία χώρα με τόσο υψηλά ποσοστά πολιτών με ισλαμικές θρησκευτικές πεποιθήσεις θα οξύνει τα φαινόμενα τρομοκρατίας και εξτρεμισμού που παρατηρούνται ήδη στην δυτική και κεντρική Ευρώπη. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το κράτος-δικαίου σε αυτήν τη χώρα δεν έχει ακόμη πρακτικά εγκαθιδρυθεί και αντιπαρατίθεται κατά αυτόν τον τρόπο στις θεμελιώδεις ενωσιακές αρχές και αξίες.
Καταληκτικά, ένα γεγονός που τάραξε το περιφερειακό περιβάλλον των Δυτικών Βαλκανίων και της Ευρώπης είναι ένας χάρτης αλλαγών που προωθούνται στα Βαλκάνια, ο οποίος δημοσιεύτηκε προεκλογικά και τον οποίο ο Ράμα, φοβούμενος τις πολιτικές συνέπειες αρνήθηκε να σχολιάσει, προκαλώντας ανησυχία για τις προθέσεις του στο ακανθώδες αυτό ζήτημα, εγείροντας εσωτερική και εξωτερική ανασφάλεια. Πρόκειται για ένα διπλωματικό «κείμενο εργασίας» (non paper) που κυκλοφόρησε μετά τα μέσα Απριλίου στις Βρυξέλλες για το οποίο όλοι απαρνούνται την πρωτοβουλία κατάρτισης, με πρώτο από όλους τον πρωθυπουργό της Σλοβενίας, Γιάνεζ Γιάνσα, ο οποίος αναμένεται να αναλάβει την εξάμηνη περιοδική προεδρία της Ε.Ε. την 1η Ιουλίου.
Με τη δήλωση του πρακτορείου Reuters ότι «το έγγραφο ισχυρίζεται πως τα βασικά εμπόδια στην κατεύθυνση που οδηγεί στην ταχύτερη ενσωμάτωση των βαλκανικών κρατών στην Ε.Ε. είναι τα ανεπίλυτα εθνικά ζητήματα των Σέρβων, των Κροατών και των Αλβανών, τα οποία θα πρέπει να διευθετηθούν μέσω της δημιουργίας μιας Μεγάλης Σερβίας, μιας Μεγάλης Αλβανίας και μιας Μεγάλης Κροατίας», συμπεραίνουμε πως προωθούνται αλλαγές συνόρων και ανταλλαγές πληθυσμών με σκοπό να επιτευχθεί μεγαλύτερη εθνική ομοιογένεια για την άμβλυνση των εντάσεων μεταξύ των κρατών και των λαών τους. Η επί τοις πράγμασι σημειολογία αφορά στην ένωση του Κοσόβου με την Αλβανία, εκτός των περιοχών όπου πλειοψηφούν οι Σέρβοι οι οποίες θα εκχωρηθούν στη δικαιοδοσία του Βελιγραδίου. Το ίδιο πρότυπο θα ακολουθήσει και η Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας, ενώ το κροατικό τμήμα που θα προκύψει από τη διάλυση της Βοσνίας Ερζεγοβίνης θα ενωθεί με την Κροατία. O Γερμανός Υπουργός αρμόδιος για ζητήματα ευρωπαϊκής πολιτικής, Μίκαελ Ροθ, σχολίασε ωστόσο στο Twitter ότι «οι χώρες των δυτικών Βαλκανίων έχουν μέλλον μόνο ως πολυεθνικές και πολυθρησκευτικές κοινωνίες».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αλβανία: Αυτοδυναμία Έντι Ράμα στις βουλευτικές εκλογές, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, διαθέσιμο εδώ
- Αλβανικές εκλογές σήμερα με… ευρώ, λάδι και μακαρόνια, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, διαθέσιμο εδώ
- Αλβανία: Νίκη Ράμα στις κοινοβουλευτικές εκλογές, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, διαθέσιμο εδώ
- Edi Rama claims ‘beautiful victory’ in Albanian election, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Αλβανία: Έκλεισαν οι κάλπες των βουλευτικών εκλογών, ΣΚΑΪ, διαθέσιμο εδώ
- Live Blog: Albania Elections 2021, Balkan Insight, διαθέσιμο εδώ
- Εκλογές στην Αλβανία: Τι σημαίνει η επανεκλογή του Ράμα και πώς επηρεάζεται η ενταξιακή πολιτική της χώρας, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Εκλογές στην Αλβανία : Το μακρύ χέρι της Τουρκίας – Στήριξη Ερντογάν σε Ράμα, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Βραδυφλεγής «βόμβα» στα Βαλκάνια – Σχέδιο για Μεγάλη Αλβανία, Σερβία και Κροατία, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ο Ράμα αρνήθηκε να σχολιάσει τον χάρτη που βάζει φωτιά στα Βαλκάνια, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σχέδιο για Μεγάλη Αλβανία, Σερβία και Κροατία, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
- «Πυροδοτείται βόμβα» στα Βαλκάνια – Σχέδιο για Μεγάλη Αλβανία, Σερβία και Κροατία, parapolitika.gr, διαθέσιμο εδώ
