Της Κυριακής Μαλλιαρίδου,
Στο άκουσμα πως ένα καρτ-ποστάλ που είχε στείλει o Τζακ Φίλιπς, μέλος του πληρώματος του θρυλικού πλοίου, στην αδερφή του θα πουληθεί έναντι του ποσού των 15.000 δολαρίων, ξύπνησαν μνήμες και συναισθήματα που για λίγο πίστευα πως είχα ξεχάσει. Άλλωστε, η πρόσφατη απονομή των Όσκαρ θυμίζει σε καθέναν από εμάς τις αγαπημένες του οσκαρικές παραγωγές. Κάθε προβολή είναι το ίδιο έντονη με την πρώτη και ίσως πρόκειται για τη μοναδική ταινία που δημιουργεί ένα τόσο έντονο συγκινησιακό φορτίο για μικρούς και μεγάλους. Αποτελεί το σήμα κατατεθέν του ρομαντισμού, αλλά συγχρόνως και του αναπόφευκτου της μοίρας. Ποια είναι αυτή; Φυσικά, ο αγαπημένος σε όλους μας «Τιτανικός»! Κανείς δεν θα μπορούσε να διανοηθεί πως 195 λεπτά θα ήταν αρκετά για να αποτυπωθούν οι κοινωνικές προκαταλήψεις κι ένα love story που είναι τόσο επίκαιρα ακόμη και ενόψει του 21ου αιώνα. Τι είναι, όμως, αυτό που κάνει την ταινία διαχρονική;
Πρόκειται για ένα αμερικάνικο δράμα σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τζέιμς Κάμερον, το οποίο απεικονίζει το πιο γνωστό ναυάγιο όλων των εποχών. Πρωταγωνιστούν οι Λεονάρντο Ντι Κάπριο και Κέιτ Γουίνσλετ. Η ταινία αφηγείται την ιστορία του Τζακ και της Ρόουζ, δύο νεαρών ατόμων από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, που ερωτεύονται πάνω στο πλοίο, ενώ αυτό κάνει το μοιραίο του ταξίδι. Παρόλο που οι δύο αυτοί χαρακτήρες δεν υπήρξαν ποτέ, πολλοί από τους χαρακτήρες της ταινίας βασίστηκαν σε αληθινά πρόσωπα. Η Γκλόρια Στιούαρτ υποδύεται την ηλικιωμένη Ρόουζ, που μπαίνει σε θέση αφηγήτριας της ιστορίας, και ο Μπίλι Ζέιν τον αρραβωνιαστικό της νεαρής Ρόουζ.
Κι ενώ ήμασταν προετοιμασμένοι να δούμε μια μεγάλη τραγωδία με πολλούς νεκρούς, η αγάπη είναι αυτή που κράτησε ζεστές τις καρδιές των θεατών, όταν το βλέμμα μας είχε παγώσει από τα αμέτρητα πτώματα που υπήρχαν κάτω από τον έναστρο ουρανό. Όλοι έχουμε ταυτιστεί με αυτόν τον ανεκπλήρωτο έρωτα και σε αυτό ακριβώς το σημείο ο Κάμερον ως σκηνοθέτης και σεναριογράφος μέσω αυτού του τεχνάσματος περνά το ηθικό δίδαγμα πως η αγάπη είναι τόσο πολύτιμη όσο η ίδια μας η ζωή, καθώς πολλές φορές τη θυσιάζουμε στον βωμό αυτού του συναισθήματος που είναι ζωτικής σημασίας. Ας θυμηθούμε, λοιπόν, τους δύο κεντρικούς ήρωες, τη Ρόουζ και τον Τζακ.
Στις 10 Απριλίου του 1912 ο Τιτανικός ξεκινά το παρθενικό του ταξίδι με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Καθώς προχωρά η ταινία, αντιλαμβανόμαστε πως στο εσωτερικό του πλοίου αναπτύσσεται μια μικρογραφία της ίδιας της κοινωνίας. Η Ρόουζ, αρραβωνιασμένη με έναν πλούσιο Αμερικανό, παρόλο που της προσφέρει όλες τις ανέσεις και υψηλές γνωριμίες, αισθάνεται αιχμάλωτη στα δεσμά του. Ο πραγματικός και ουσιαστικός πλούτος για εκείνη κρύβεται στο πρόσωπο του νεαρού Τζακ. Η τύχη του χάρισε το εισιτήριο όχι μόνο για το ταξίδι, αλλά κυρίως το εισιτήριο για τον έρωτα. Αν και κράτησε μόνο λίγες ημέρες, αυτές ήταν αρκετές για να αισθανθούν και οι δύο ολοκληρωμένοι. Και το αποκορύφωμα; Η πρόσκρουση στο παγόβουνο. Ο Τζακ πλέον παλεύει να σώσει δύο ζωές και ιδιαίτερα της αγαπημένης του, πράγμα που τελικά καταφέρνει. Η αυτοθυσία του μας γεμίζει με δάκρυα κι ένα γλυκό μούδιασμα σε όλο το σώμα.
Φυσικά, δεν περνά απαρατήρητη η κοινωνική διάσταση της ταινίας, που εντοπίζεται στο εσωτερικού αυτού τους υπερπολυτελούς πλοίου. Δύο κόσμοι τόσο διαφορετικοί που μπροστά στον βέβαιο θάνατο έχουν κοινό παρονομαστή, όμως διαφορετική μεταχείριση μέχρι και την τελευταία στιγμή. Οι πλούσιοι και οι φτωχοί. Οι μεν προσπαθούσαν να εξαγοράσουν ως το τέλος τη ζωή και οι δε απομονωμένοι στα χαμηλότερα στρώματα του πλοίου απολάμβαναν τις τελευταίες στιγμές αγκαλιασμένοι με τις οικογένειές τους. Ωστόσο, η μοίρα δε γνωρίζει από κοινωνική διαστρωμάτωση, αφού πέθανε πλήθος και από τις δύο τάξεις.
Αναμφισβήτητα, ακόμη και λόγω της τεχνικής του, ο «Τιτανικός» για εμένα είναι και θα είναι μια από τις σπουδαιότερες παραγωγές όλων των εποχών. Συνδυάζει με άψογη συνοχή τα εφέ, τη μυθοπλασία και την πραγματικότητα. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκαναν τα πλάνα στην αρχή της ταινίας από τον πραγματικό Τιτανικό. Φυσικά, η ενδυμασία εποχής των ηθοποιών με μετέφερε ολοκληρωτικά στον χωροχρόνο της ταινίας και η μουσική υπόκρουση, το χαρακτηριστικό “My Heart Will Go On” σε ερμηνεία της Celine Dion όποτε ηχεί στα αυτιά μου θα ζωντανεύει την εικόνα του Τζακ και της Ρόουζ, ένα τραγούδι που όλοι οι θεατές έχουμε ταυτίσει μαζί τους. Η ερμηνεία των ηθοποιών δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί τίποτα λιγότερο από συγκλονιστική και ρεαλιστική.
Ο Κάμερον πέτυχε με ευφάνταστο τρόπο να δώσει μια νότα χαράς στο μεγαλύτερο ναυτικό δράμα. Έτσι, κατάφερε μέσα από τον μύθο για τον έρωτα και την αγάπη να κρατήσει αυτό το δράμα ως την πιο γλυκιά ανάμνηση στο μυαλό όλων και να συζητείται εδώ και 109 χρόνια. Όπως είπε και ο ίδιος ο σκηνοθέτης: «Ο Τιτανικός είναι πρωταρχικά και πάνω απ’ όλα μια ερωτική ιστορία». Θα ήταν μεγάλη μου παράλειψη να μην αναφέρω πως προτάθηκε για 14 Όσκαρ και κέρδισε τα 11, ενώ κατάφερε να αποσπάσει και τέσσερις Χρυσές Σφαίρες, συμπεριλαμβανομένης κι εκείνης για την καλύτερη δραματική ταινία. Για πολλούς ίσως αυτή η μεγαλειώδης ταινία είναι μια ακόμη μελό προσπάθεια ή ένα άψυχο μέταλλο που τους περνά αδιάφορη η ιστορία του. Εσάς τι «γεύση» σας έχει αφήσει;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Titanic (1997), IMDb.com, διαθέσιμο εδώ.
- Τιτανικός, cinemagazine.gr, διαθέσιμο εδώ.
- Titanic is turning 20, but I just saw it for the first time. It blew my mind, vox.com, διαθέσιμο εδώ.
