Της Ιωάννας Γιαβρούτα,
Ο Απρίλιος του 1947 έφερε για το Τέξας μια τεράστια καταστροφή, που όμοιά της δεν υπήρξε στην περιοχή. Στις 16 του μήνα, στις 09:00 περίπου το πρωί, πραγματοποιήθηκε μία ισχυρή έκρηξη στο λιμάνι του Τέξας, σε ένα γαλλικό φορτηγό πλοίο κατά τη διάρκεια της φόρτωσης λιπάσματος (νιτρικό αμμώνιο). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο στρατός χρησιμοποιούσε το νιτρικό αμμώνιο ως εκρηκτική ύλη στο Β΄ Παγκόσμιο και μετά παγιώθηκε ως λίπασμα. Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η κυβέρνηση των ΗΠΑ προς ενίσχυση της διαλυμένης Ευρώπης που προσπαθούσε να ανασυγκροτηθεί, δώρισε το πλοίο, όπου πήρε το όνομα Grandcamp. Το πλοίο περιείχε ήδη μαζούτ και πυρομαχικά στο φορτίο του. Το Texas City διέθετε ένα αξιόλογο λιμάνι και είχε ένα μεγάλο βιομηχανικό συγκρότημα αποθηκών, χημικών εργοστασίων και διυλιστηρίων.
Στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το λιμάνι υπήρξε κέντρο ναυτιλίας για πυρομαχικά και άλλα προϊόντα, και ήταν υπό στρατιωτική επιτήρηση. Δεκαοκτώ μήνες μετά το τέλος του πολέμου, το λιμάνι περιήλθε και πάλι υπό πολιτική ηγεσία και αυτό είχε ως τραγικό αποτέλεσμα να χαλαρώσει ο έλεγχος. Ο στρατιωτικός νόμος περί απαγόρευσης του καπνίσματος εντός των χώρων που θεωρητικά ήταν ακόμη σε ισχύ, δεν εφαρμοζόταν πολύ συχνά, ενώ δε γινόταν με προσεκτικό τρόπο η μεταφορά του λιπάσματος. Παρότι θεωρείται σχετικώς ένα ασφαλές φορτίο, εάν βρεθεί σε κάποιες ειδικές συνθήκες, μπορεί να μετατραπεί σε ένα εξαιρετικά εύφλεκτο και επικίνδυνο υλικό. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η έκρηξη αυτού του φορτίου.
Λίγες ώρες αργότερα ακολούθησε και η έκρηξη του πλοίου High Flyer που είχε επίσης στα αμπάρια του φορτίο που εύκολα θα μπορούσε να προκαλέσει αντίστοιχες ζημιές. Μόλις οι εργαζόμενοι αντιλήφθηκαν την έκρηξη του Grandcamp, προσπάθησαν να απομακρύνουν από το σημείο το High Flyer. Τελικά, η επιχείρηση δεν είχε τα προσδοκόμενα αποτελέσματα και δεν αποφεύχθηκε η δεύτερη έκρηξη.
Ο απολογισμός ήταν μεγάλος αφού κόστισε τη ζωή σε 600 ανθρώπους, αν και δεν έχει προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός, και σε χιλιάδες τραυματίες. Το πλοίο διαλύθηκε από την ισχυρή έκρηξη, η οποία έγινε αισθητή σε ακτίνα 150 μίλια μακριά. Η δύναμη της έκρηξης ήταν τόσο ισχυρή που πέταξε ένα άλλο πλοίο έξω από το νερό. Συνέπεια αυτών ο ακαριαίος θάνατος των εργαζομένων στις αποβάθρες. Κομμάτια φλεγόμενα που ίπταντο στον αέρα και στη συνέχεια προκάλεσαν ζημιά στα διυλιστήρια πετρελαίου της περιοχής. Επίσης, μία εγκατάσταση με χημικά η Monsato που ήταν κοντά εξερράγη, προκαλώντας το θάνατο σε 234 εργαζόμενους εκεί και οι υπόλοιποι τραυματίστηκαν σοβαρά. Μια κατοικημένη περιοχή με 500 σπίτια ισοπεδώθηκε τελείως από την έκρηξη. Σύμφωνα με έναν υπολογισμό, η έκρηξη προκάλεσε οικονομικές ζημιές σε περιουσίες που ανέρχονταν σε 100 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ από την απώλεια του πετρελαίου εκτιμάται πως χάθηκαν 500 εκατομμύρια.
Ο πυκνός καπνός της πυρκαγιάς απλώθηκε σε όλη την πόλη. Έγινε έκκληση για βοήθεια σε όλη τη χώρα και έσπευδαν για βοήθεια και ομάδες διάσωσης απ’ όλο τον κόσμο. Η φωτιά συνέχισε να καίει και την επόμενη μέρα στις 17 Απριλίου. Η βιβλιοθήκη της πόλης του Τέξας υποστήριξε ότι το γυμναστήριο του Γυμνασίου έγινε ένας προσωρινός τόπος αποθήκευσης νεκρών και ένα γκαράζ ενός μηχανικού αυτοκίνητων της περιοχής χρησιμοποιήθηκε ως αίθουσα για την περίθαλψη των τραυματιών.
Ταυτόχρονα, έχει υποστηριχθεί ότι ένα τσιγάρο ήταν αιτία ανάφλεξης, αν και κάτι τέτοιο δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα. Το γεγονός αυτό έχει καταγραφεί στην ιστορία των ΗΠΑ ως η μεγαλύτερη βιομηχανική καταστροφή της εποχής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Από την ιστοσελίδα abc13, στο «Hundreds killed, thousands injured in Texas City disaster of 1947», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Office of Response and Restoration, στο «56 years after Gruesome Chemical Catastrophe, Science Prevented Second Texas City Disaster», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Fire Engineering, στο «The Texas City Disaster» του Greg Havel, Διαθέσιμο εδώ
