Της Μανταλένας Κατωπόδη,
Οι βιομηχανικές επαναστάσεις επέφεραν πολλαπλές εξελίξεις στη ζωή μας. Κάθε τι που γνωρίζουμε, πλέον υπόκειται σε άλλη μορφή και διάσταση. Με την ψηφιοποίηση ο τρόπος που ζούμε, ο τρόπος που εργαζόμαστε, αλλά και ο τρόπος που διασκεδάζουμε δέχονται επιρροές. Σήμερα, βιώνουμε την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση -Fourth Industrial Revolution- η οποία φέρνει πιο αισθητά τον αυτοματισμό στη ζωή μας και συνδυάζει νέες ψηφιακές τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, η τρισδιάστατη εκτύπωση, η νανοτεχνολογία και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων -Internet of Things.
Η ναυτιλία, ως ένας από τους κινητήριους μοχλούς της ελληνικής οικονομίας, δε θα μπορούσε να απέχει από την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Πριν μερικά χρόνια, ένα πλοίο με «νοημοσύνη» φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Πλέον, όμως, η τεχνητή νοημοσύνη ενσωματώνεται στην καθημερινότητά μας, ανοίγει νέους ορίζοντες και βελτιώνει και τον τομέα της ναυτιλίας.
Με τη χρήση του Διαδικτύου των Πραγμάτων, οι ναυτιλιακές εταιρείες μπορούν να μειώσουν το λειτουργικό τους κόστος και να μηδενίσουν τα ανθρώπινα λάθη, ενώ παράλληλα να αυξήσουν την παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητα τους. Ωστόσο, δίνεται η δυνατότητα να έχουν ανά πάσα στιγμή και σε πραγματικό χρόνο έγκαιρη ενημέρωση για τη τοποθεσία του πλοίου, αλλά και για τυχόν εξωτερικούς και εσωτερικούς κινδύνους και απειλές, που είναι δυνατό να προκύψουν σε ένα δρομολόγιο. Επιπρόσθετα, οι εταιρείες μεταφορών, οι πελάτες και οι ασφαλιστές έχουν την επιλογή να εντοπίσουν, σε πραγματικό χρόνο, την ακριβή θέση των φορτίων, τη κατάσταση τους και το αν βρίσκονται σε κίνδυνο. Για παράδειγμα, θα αποστέλλεται ειδοποίηση εάν ένα αντικείμενο καταστραφεί, αναγράφοντας την αιτία, την ώρα και τη θύρα. Μία πρόκληση που αντιμετωπίζει ο κλάδος αυτός είναι το κόστος των καυσίμων. Μέσω της τεχνητής νοημοσύνης καθίσταται εφικτός ο έλεγχος κατανάλωσης τους, καθώς το πλοίο μπορεί να επισημαίνει σημεία τα οποία χρήζουν βελτίωσης στη διαχείρισή τους και να ρυθμίζει παραμέτρους του συστήματος καυσίμων, για τη καλύτερη λειτουργία.
Ένα από τα κυριότερα προβλήματα, με το οποίο έρχεται αντιμέτωπο το ναυτιλιακό οικοσύστημα, αποτελεί η έντονη γραφειοκρατία. Με την εφαρμογή της τεχνολογίας blockchain, τα λάθη που γίνονται λόγω του μεγάλου όγκου των εγγράφων, μπορούν πια να συρρικνωθούν. Μέσω του συστήματος “tracing”, οι διαδικασίες της γραφειοκρατίας επιταχύνονται, ενώ καθίσταται ένα σημαντικό «εργαλείο» για τον έλεγχο των βημάτων που διεκπεραιώθηκαν, έτσι ώστε να συγκλίνουν με την γραφειοκρατική διαδικασία που ορίζουν τα έγγραφα των εμπορευμάτων. Ύστερα, με την αξιοποίηση της τεχνολογίας αυτής, τα λιμάνια διαθέτουν μία πιο εκτεταμένη και αρχειοθετημένη, σε πραγματικό χρόνο, ενημέρωση για την διάθεση των φορτίων, πράγμα το οποίο οδηγεί σε αποδοτικότερη οργάνωση και συντονισμό, ενισχύοντας τη διαχείριση των αποθεμάτων. Επομένως, το λιμάνι γίνεται περισσότερο λειτουργικό. Τέλος, η αδιαφάνεια που υφίσταται λόγω των υπέρογκων συναλλαγών και της δυσχέρειας στην επικοινωνία και τις διαδικασίες μεταξύ των εργαζομένων που συμμετέχουν στα logistics και την εφοδιαστική αλυσίδα -supply chain- μπορούν να επιλυθούν μέσω της χρήσης του blockchain, καθώς προσφέρει φερεγγυότητα στις συναλλαγές και εξοικονομεί χρόνο, λόγω της άμεσης επικοινωνίας, στη βιομηχανία της ναυτιλίας.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η κυβερνοασφάλεια -Cyber Security- καθότι τα τελευταία έτη οι κυβερνοεπιθέσεις στη ναυτιλία «χτύπησαν κόκκινο», έχοντας αυξηθεί κατά 900% συγκριτικά με παλαιότερες χρονολογίες. Το διαδίκτυο ως βασικό κανάλι επικοινωνίας, επιτρέπει στους hackers και στους «κυβερνοπειρατές», να εισβάλουν και να μπλοκάρουν το σύστημα πλοήγησης του πλοίου, ακόμη και, να το χειραγωγήσουν, αλλά και να προβούν σε ενέργειες επικίνδυνες για την ασφάλεια του πλοίου και του πληρώματος. Όλοι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές του πλοίου που χρησιμοποιούνται για τη διοίκησή του, είναι ευάλωτοι. Η επαρκής εκπαίδευση του προσωπικού στις ναυτιλιακές εταιρείες συμβάλλει στη μείωση των επιθέσεων, καθώς είναι ανεπαρκής, πράγμα το οποίο χρησιμοποιούν προς όφελός τους οι κυβερνοεγκληματίες.
Η εισαγωγή της ναυτιλίας στην εποχή του αυτοματισμού και της ψηφιοποίησης στη χώρα μας έγινε καθυστερημένα. Παρά τους κινδύνους που εγκυμονεί το διαδίκτυο, η κυβερνοασφάλεια αποτελεί θεμέλιο λίθο για τη δραστηριοποίηση και τo ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της βιομηχανίας. Η εξέλιξη της τεχνολογίας «ανοίγει» νέες οδούς, καθώς συνεισφέρει στην επιχειρηματική ανέλιξη της χώρας και της δίνει την ευκαιρία της υιοθέτησης των «έξυπνων» πλοίων και της «έξυπνης» ναυτιλίας. Όμως, το κλειδί για την επίτευξη αυτού του στόχου έχει ως βασικό του στοιχείο το ανθρώπινο δυναμικό με τις κατάλληλες γνώσεις.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Real Time Graduates, Πώς επηρεάζει το blockchain τη ναυτιλία. Διαθέσιμο εδώ.
- Ίσαλος, Τεχνητή νοημοσύνη και επισκευές στη ναυτιλία. Διαθέσιμο εδώ.
- KPMG, Η κυβερνοασφάλεια στη ναυτιλία. Διαθέσιμο εδώ.
- IoT Evolution, How Industrial IoT will Disrupt the Shipping Industry. Διαθέσιμο εδώ.
