Της Σοφίας Κασσαβού,
Για πάνω από ένα χρόνο, η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μια ακόμα προκλητική, παράνομη και, ενδεχομένως, απειλητική κίνηση της Τουρκίας. Πρόκειται για την υπογραφή του τουρκο-λιβυκού μνημονίου, στο οποίο εμπεριέχεται η οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δυο χωρών. Η συμφωνία αυτή αναγνωρίζει ως θαλάσσια ζώνη της Τουρκίας περιοχές που υπόκεινται στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, την οποία ως γνωστόν η γείτονα χώρα δεν λαμβάνει υπόψιν, καταπατώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και παραβιάζοντας τις αρχές της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Μεγάλη αναστάτωση και ένταση προκάλεσε η εξέλιξη αυτή, αφού έδωσε θάρρος στη Τουρκία να επικαλείται και «νόμιμα», κατά τα λεγόμενα της, τα θαλάσσια εδάφη που ορίζονται με βάση το εν λόγω μνημόνιο ως δικά της.
Όπως είναι φυσικό, κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν αναγνώρισε το σύμφωνο αυτό πέραν των δυο συνυπογραφόμενων μελών. Η Λιβύη, όπως είναι γνωστό, ήταν χωρισμένη λόγω του εμφυλίου, με αποτέλεσμα να υπογράψει το μνημόνιο η κυβέρνηση της Τρίπολης. Λίγες ημέρες πριν, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, επισκέφτηκε την Βεγγάζη σε μια κούρσα διπλωματικών ενεργειών με στόχο την εξασφάλιση καλών σχέσεων με τη Λιβύη. Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε τη συμφωνία μη κύρωσης του ανυπόστατου «τούρκο-λυβικού μνημονίου», το οποίο δυσχεραίνει τις σχέσεις τόσο μεταξύ των δυο χωρών όσο και με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στην ίδρυση του Γενικού Προξενείου στη Βεγγάζη, το οποίο αποτελεί απόδειξη της σύσφιξης των σχέσεων με την βορειοαφρικανική χώρα και επιβεβαιώνει την ελληνική παρουσία στο έδαφος της.
Στα προαναφερθέντα ζητήματα που έθιξε ο κ. Δένδιας ανταποκρίθηκαν θετικά οι λιβυκές αρχές, με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό, αρμόδιο για την Ανατολική Λιβύη, Hussein Atiya Abdul Hafeez Al-Qatrani, και με τον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, Aguila Saleh Issa, να επισημαίνουν ότι η στάση της Λιβύης απέναντι στο μνημόνιο με τη Τουρκία είναι σταθερή και εναντιώνεται σε αυτό. Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος της Βουλής πρόσθεσε ότι το εν λόγω μνημόνιο δεν πρόκειται να επικυρωθεί από τη Βουλή και αναφέρθηκε, επίσης, στην πρόσφατη απόφαση λιβυκού δικαστηρίου που το έκρινε άκυρο. Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών απάντησε λέγοντας: «Σας ευχαριστώ που μου θυμίσατε αυτό που μας είναι ήδη γνωστό, την απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων να μην κυρώσει αυτό το παράνομο “μνημόνιο”». Υπογράμμισε, επίσης, ότι η παρούσα κυβέρνηση είναι μεταβατική και ότι βασικός της στόχος θα πρέπει να είναι η διοργάνωση των εκλογών του προσεχούς Δεκεμβρίου, δίνοντας έμφαση στο γεγονός ότι είναι προσωρινή.
Στη συζήτηση που είχε με τον Αναπληρωτή πρωθυπουργό, o Ν. Δένδιας εξέφρασε και την ετοιμότητα της Ελλάδας για την υπογραφή συμφωνίας όσον αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δυο χωρών. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι «Η Ελλάδα είναι στη διάθεση της Λιβύης για να συμφωνήσουμε στις θαλάσσιες ζώνες μας. Είχαμε φτάσει, άλλωστε, όπως πολύ σωστά μου είπατε, εξαιρετικά κοντά το 2010. Δεν απέμεναν παρά ελάχιστα πράγματα για να ολοκληρωθεί τότε αυτή η συμφωνία». Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του, έκανε αισθητή την καλή θέληση της Ελλάδας να βοηθήσει την Λιβύη σε οικονομικό επίπεδο, ενισχύοντας την με ελληνικές επενδύσεις. Πιο συγκεκριμένα, ο Νίκος Δένδιας ανέφερε: «Είμαστε στη διάθεσή σας, κύριε αναπληρωτή πρωθυπουργέ, να βοηθήσουμε με όποιο τρόπο μπορούμε».
Αναφορικά με την ίδρυση του Ελληνικού Προξενείου, αυτή καταδεικνύει την ενδυνάμωση των διμερών σχέσεων μέσα σε κλίμα συνεργασίας και σταθερότητας. Μάλιστα, η ανακοίνωση για την ίδρυση του Προξενείου στη Βεγγάζη βρήκε θετική ανταπόκριση από τις λιβυκές αρχές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι μια από τις πρώτες χώρες, αν όχι η πρώτη, που θα λειτουργήσει εκ νέου προξενική αρχή στη Βεγγάζη. Συγκεκριμένα, το μήνυμα του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών ήταν σαφές: «Η Ελλάδα είναι εκ νέου παρούσα στη Λιβύη και θα παραμείνει».
Ολοκληρώνοντας, η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Βεγγάζη, μια εβδομάδα μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αποτέλεσε δείγμα σύσφιξης των σχέσεων μεταξύ των δυο γειτονικών χωρών, με γνώμονα την διμερή συνεργασία και ομαλότητα των σχέσεων. Η Ελλάδα ήρθε ένα βήμα πιο κοντά στην Λιβύη και έλαβε την επιβεβαίωση ότι το «τούρκο-λιβυκό μνημόνιο» δεν θα λάβει την επικύρωση και νομιμοποίηση της βουλής, αποτελώντας ένα παραθυράκι στην κατάργηση της συμφωνίας που τόσο επιθυμεί η Ελλάδα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Στη Βεγγάζη ο Δένδιας: Στη διάθεση της Λιβύης η Ελλάδα για τις θαλάσσιες ζώνες, CNN.gr, διαθέσιμο εδώ
- Στη Βεγγάζη ο Δένδιας – Συνάντηση με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό της Λιβύης, ΤΑ ΝΕΑ, διαθέσιμο εδώ
- Η επίσκεψη Δένδια στην Βεγγάζη και το ανυπόστατο “τουρκο-λιβυκό μνημόνιο”, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Δένδιας: Παρούσα στη Λιβύη η Ελλάδα – Να συμφωνήσουμε στις θαλάσσιες ζώνες μας, ieidiseis.gr, διαθέσιμο εδώ
- Επίσκεψη Δένδια στη Λιβύη: Τα μηνύματα που εστάλησαν στην Τουρκία, News 24/7, διαθέσιμο εδώ
