Της Γεωργίας Βελμάχου,
Κάθε τέλος, είτε ενός γάμου, είτε μια σχέσης, είτε οποιασδήποτε άλλης απώλειας σημαντικού προσώπου της ζωής μας, συνιστά μια αναπόφευκτα επώδυνη και δύσκολη συναισθηματική εμπειρία. Όταν, λοιπόν, έρχεται η στιγμή να βιώσεις έναν χωρισμό, αρχίζουν οι εσωτερικές συγκρούσεις και οι έντονες αυξομειώσεις της διάθεσης. Αυτές οι «συναισθηματικές αλλαγές» γίνονται ακόμη πιο έντονες, όταν η απόφαση χωρισμού δεν είναι συναινετική και από τις δύο πλευρές, αλλά απόφαση μόνο του ενός. Δάκρυα, θυμός, πόνος και μία ελπίδα πως κάτι θα αλλάξει είναι κάποια από τα απολύτως φυσιολογικά συναισθήματα που βιώνει το άτομο κατά τη διάρκεια του «μικρού θανάτου», όπως πολλοί συνηθίζουν να χαρακτηρίζουν τον χωρισμό.
Το άτομο, λοιπόν, σύμφωνα με ψυχολογικές έρευνες, περνάει από πέντε στάδια, όταν βρίσκεται στη διαδικασία ενός χωρισμού. Πρόκειται για την ακρίβεια για μία «διαδικασία πένθους», διότι τα στάδια που διαβαίνει το άτομο σε έναν χωρισμό, τα περνάει με παρόμοιο τρόπο και το άτομο που πενθεί για την απώλεια ενός αγαπημένου του προσώπου, που δεν βρίσκεται στη ζωή. Στον κόσμο της ψυχολογίας η έννοια της «διαδικασίας του πένθους» χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθηματικές και συγκινησιακά φορτισμένες καταστάσεις, οι οποίες προέρχονται από ένα αιφνίδιο γεγονός, το οποίο φέρει σημαντικές ψυχολογικές επιπτώσεις στον ρυθμό της ζωής του εκάστοτε ανθρώπου που το βιώνει.
Άρνηση
Οι πρώτες μέρες μετά τον χωρισμό είναι ίσως οι πιο δύσκολες. Το άτομο που «έχει εγκαταλειφθεί» αρνείται να δεχτεί ότι έχει συμβεί αυτό στην πραγματικότητα και αναζητά τρόπους να παρηγορηθεί, έχοντας μέσα του μία ελπίδα, ότι η κατάσταση μπορεί να αναστραφεί και να γίνει ξανά επανασύνδεση, ακόμα κι αν δεν υπάρχει ανταπόκριση. Η πλειοψηφία των περιπτώσεων χωρισμού, άλλωστε, δεν προέρχεται από μια απόφαση και των δύο. Κάποιος από τους δύο θέλει να δώσει τέλος στην «κοινή πορεία» ζωής και κάποιος άλλος παλεύει με σθένος να αλλάξει αυτή την απόφαση. Βέβαια, δεν είναι κακό να ελπίζεις, απλά πρέπει να προσέξεις, διότι μπορεί να πληγωθείς διπλά.
Θυμός
Μετά την άρνηση αποδοχής της κατάστασης, έρχεται ο θυμός. Όσο οι μέρες περνούν οι ελπίδες για επανασύνδεση χάνονται, παρατηρείται μια «πυροδότηση» σύγχυσης, φόβου, αλλά και άγχους. Όλα αυτά παρουσιάζονται, λόγω της απουσίας της προηγούμενης καθημερινότητας που είχαν συνηθίσει και τώρα πλέον νιώθουν μια αβεβαιότητα για το μέλλον. Είναι αρκετά δύσκολη η προσαρμογή σε μια νέα, ουσιαστικά, αρχή και αυτό είναι ακόμη πιο δύσκολο στις περιπτώσεις διαζυγίου ή μακροχρόνιας σχέσης. Όλη αυτή η σύγχυση, ο φόβος και το άγχος για το «άγνωστο» δεν αργούν να μετατραπούν σε θυμό. Σκέψεις «εκδίκησης» και μια επιθετικότητα κατακλύζουν το μυαλό. Όμως, δεν είναι και τόσο κακό να νιώθεις θυμό. Τουναντίον, ο θυμός που έχεις σήμερα γίνεται η δύναμή σου για το καλύτερο αύριο, που έχεις να αντιμετωπίσεις.
Διαπραγματεύσεις
Σε αυτό το στάδιο, ξανάγυρνάς στην αρχή. Ψάχνεις τρόπους, βρίσκεις προφάσεις, με σκοπό να αποφύγεις τον χωρισμό. Σκέφτεσαι «αν δεν είχε γίνει αυτό…» και «Μακάρι να…». Ο πόνος μεγαλώνει και γίνεται βαρύ φορτίο, το οποίο θα ευχόσουν σε μία στιγμή να κλείσεις τα μάτια και να εξαφανιστεί. Να γύρναγε πίσω ο χρόνος και να μην επέτρεπες να χωρίσετε. Είναι αναπόφευκτος ο πόνος της απώλειας και είναι αδύνατον να προχωρήσεις τη ζωή σου χωρίς αυτόν. Σκέψου, όμως, πως, όσο δεν αποδέχεσαι την κατάσταση, αυξάνεις τη διάρκεια της διαδικασίας του πένθους.
Κατάθλιψη
Λίγο πριν φτάσεις να ξεπεράσεις τον χωρισμό και τον πόνο, που σου προκάλεσε, ξαφνικά βυθίζεσαι στην θλίψη. Νιώθεις πως λιγοστεύουν οι δυνάμεις σου, δεν έχεις διάθεση να βγεις, να μιλήσεις με κάποιον, ούτε καν να σηκωθείς από το κρεβάτι. Έχεις ένα τεράστιο συναισθηματικό κενό μέσα σου, που νιώθεις ότι δεν μπορεί να καλυφθεί από την καθημερινότητά σου, που τρέχει συνεχώς. Σε κατακλύζει η θλίψη και οι ενοχές. Σκέφτεσαι μήπως εσύ έκανες κάτι λάθος ή μήπως εσύ φταις. Όμως, πάντοτε σε κάθε χωρισμό φταίνε και οι δύο και αυτό δεν γίνεται αναιρεθεί. Εκείνη τη στιγμή, όμως, πρέπει να σκεφτείς λογικά και όχι να προσπαθήσεις να ενοχοποιήσεις τον εαυτό σου, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού σου πως, εάν πάρεις πάνω σου όλες τις ευθύνες και αλλάξεις την στάση σου, ίσως να μεταπείσεις το άλλο μέλος της σχέσης να τα ξαναβρείτε.
Αποδοχή
Τέλος, φτάνει η πολυπόθητη φάση της αποδοχής. Έρχεται η συνειδητοποίηση και είναι πλέον σε θέση το άτομο «να προχωρήσει τη ζωή του». Με την αποδοχή σημαίνει και τέλος της «διαδικασίας πένθους». Το άτομο κάνει τον απολογισμό της σχέσης. Σκέφτεται τα αρνητικά που οδήγησαν τη σχέση τους στο τέλος, αλλά και τα θετικά και βρίσκεται στην κατάλληλη κατάσταση να κατανοήσει πως είναι το καλύτερο και για τους δύο να πάνε παρακάτω.
Κάθε τέλος είναι μία νέα αρχή. Όσο πιο γρήγορα συνειδητοποιήσεις ότι μία «πόρτα» έχει κλείσει, τόσο καλύτερο για εσένα, για τον εαυτό σου. Αν αναλογιστείς το πόσα έχεις περάσει, δει, κάνει και βιώσει στη ζωή σου, θα αντιληφθείς πως ένας χωρισμός είναι το λιγότερο. Σε έχεις δει να κλαις, να γελάς, να πονάς, να πέφτεις και όμως πάλι να σηκώνεσαι. Πολύ πιο δυνατός, πολύ πιο σίγουρος. Να θυμάσαι, πως τη δική σου προσωπική ευτυχία πρέπει να τη διεκδικείς καθημερινά. Βρες ό,τι σε κάνει ευτυχισμένο και μοιράσου τα με ανθρώπους, που σε κάνουν να είσαι εσύ. Κάνε τα πάντα, για να είσαι ευτυχισμένος στο σήμερα, στο τώρα. Πάνω από όλα, είσαι εσύ για εσένα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑΣ ΣΧΕΣΗΣ: ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΣΜΟΥ, Άννα Παπαδοπούλου (papadopoulou-psy.gr), διαθέσιμο εδώ
- Η ψυχολογία και τα στάδια του χωρισμού, psychology.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τι συμβαίνει στο μυαλό μας όταν χωρίζουμε;, psychografimata.com, διαθέσιμο εδώ
