Της Παναγιώτας Μιχαήλ,
Αναντίρρητα, η αξία της γιαγιάς και του παππού, των δεύτερων γονιών, που μας προσφέρονται στη ζωή, είναι ανεκτίμητη. Γνωρίζω -και προσπαθώ να το υπενθυμίζω διαρκώς στον εαυτό μου- ότι οι στιγμές με τα αγαπημένα μας πρόσωπα δεν ξεχνιούνται εύκολα. Με τη γιαγιά και τον παππού, βέβαια, σημειώνεται μία μικρή διαφορά. Οι στιγμές και τα συναισθήματα που έχουμε βιώσει χάρη σε αυτούς δεν ξεχνιούνται ποτέ! Ωστόσο, η απαιτητική καθημερινότητα και το συνεχές άγχος μάς κάνει να ξεχνάμε ή να αγνοούμε μερικές φορές το πόσο αξιομνημόνευτες είναι οι στιγμές με τους δικούς μας ανθρώπους. Γι’ αυτό, πήρα την πρωτοβουλία να υπενθυμίσω με λίγα λόγια και με άκρως απλοϊκό τρόπο την ομορφιά που κρύβεται -ή μάλλον που ξεχειλίζει- πίσω από αυτούς τους δύο ξεχωριστούς ανθρώπους.
Είναι γεγονός ότι η σύγχρονη πραγματικότητα, οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής και ό,τι αυτά συνεπάγονται έχουν ως άμεση απόρροια την αύξηση του φόρτου εργασίας των γονιών και των κηδεμόνων. Η ανατροφή των παιδιών σε συνδυασμό με την υψηλών απαιτήσεων εργασία και τις καθημερινές υποχρεώσεις φαντάζουν δύσκολο έργο για τους ανθρώπους που μεγαλώνουν ένα ή περισσότερα παιδιά. Ένα έργο που μόνο με τη στήριξη ανθρώπων που εμπνέουν εμπιστοσύνη και αγάπη θα γίνει πραγματικότητα. Πρώτη στη λίστα και απολύτως ικανή ομάδα ανθρώπων για το έργο αυτό, φυσικά, αποτελεί το αχτύπητο δίδυμο της γιαγιάς και του παππού. Η χαρά και η ευγνωμοσύνη των γονιών που φέρνουν στον κόσμο ένα παιδί δεν περιγράφεται με λέξεις. Αναλογίσου, λοιπόν, την εις διπλούν ευτυχία που κυριαρχεί στην καρδιά των γιαγιάδων και των παππούδων, όταν αντικρίζουν το εγγονάκι τους, όταν στην ουσία γίνονται γονείς για δεύτερη φορά.
Έχε υπόψιν σου ότι οφείλουμε πολλά στα εν λόγω πρόσωπα. Όχι επειδή μεγαλώνουμε από μικροί μαζί τους και δεχόμαστε υπέρμετρη προσοχή και αγάπη, αλλά επειδή, μέσα από τις συμβουλές και τις στιγμές μαζί τους, μαθαίνουμε να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Επιπλέον, δεν πρέπει να λησμονεί κανείς ότι εδώ δεν γίνεται λόγος για ανθρώπους που έζησαν με τις ανέσεις και την πολυτέλεια του σήμερα. Μιλάμε για ανθρώπους που έμαθαν πώς είναι να πεινάς, να πονάς και να παλεύεις για να επιβιώσεις. Ανθρώπους που πήραν τα ηνία από πολύ νεαρή ηλικία και βγήκαν στον δρόμο να δουλέψουν, για να ενισχύσουν οικονομικά την οικογένειά τους. Στοιχείο που μας αποδεικνύει τον λόγο για τον οποίο πρέπει η εκτίμηση και η ευγνωμοσύνη μας προς αυτούς να είναι ακόμη μεγαλύτερες. Φυσικά, τα δύσκολα νεανικά χρόνια δεν είναι κάτι απόλυτο για όλες τις οικογένειες και βέβαια είναι κάτι που αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, αφού όσο εξελίσσεται η κοινωνία ευτυχώς αίρονται και κάποιες -δεδομένες για τότε- δυσκολίες. Το συμπέρασμα είναι προφανές. Θα ήταν μεγάλο σφάλμα τα σημερινά παιδιά να αγνοούν τα λεγόμενα των παππούδων τους και να μην δίνουν την απαραίτητη προσοχή και σημασία στις συμβουλές τους, μιας και στο μεγαλύτερο μέρος τους οι ηλικιωμένοι είναι άτομα με συνείδηση, πείρα και ουσιαστικές γνώσεις για τη ζωή.
Ποιο είναι, λοιπόν, το έργο των δεύτερων γονιών μας;
Για να δοθεί πλήρης απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, το μόνο που μένει είναι να κάνει ο καθένας από εμάς μία αναδρομή στο παρελθόν. Σκέψου πόσα πολλά έχεις αποκομίσει από αυτούς τους ανθρώπους και πόσα έχεις τη δυνατότητα και την τύχη να μεταλαμπαδεύσεις στα παιδιά σου χάρη σε αυτούς. Η παρουσία τους ήταν και είναι αισθητή σε όλες τις φάσεις της ζωής σου. Χαρακτηριστικά παραδείγματα; Όταν είχες γιορτή, χαρές ή επιτυχίες ήταν εκεί και σου έδειχναν πόσο περήφανοι είναι για εσένα. Όταν έκανες σκανταλιά και ήθελες υποστήριξη, για να μην τιμωρηθείς από τους τάχα «αυστηρούς» γονείς σου, ήταν εκεί, έτοιμοι να αναλάβουν τον ρόλο του δικηγόρου υπεράσπισης. Και φυσικά, όταν τα έβρισκες σκούρα και ήθελες βοήθεια και καθοδήγηση, ήταν πάλι εκεί, να σου υπενθυμίζουν ότι μόνο με δύναμη, επιμονή, υπομονή και θέληση θα τα καταφέρεις. Πάντα ήταν εκεί. Μέχρι το τέλος. Μέχρι να ανοίξεις τα φτερά σου και να λειτουργήσεις ως αυτόνομος ενήλικας που έχει αρχές και αξίες και μπορεί να σταθεί μόνος του στα πόδια του. Πώς; Χάρη στην ανατροφή που σου δόθηκε ολόψυχα και χωρίς κανένα αντάλλαγμα.
Και μιας και αναφέρθηκα σε ανταλλάγματα, ίσως υπάρχει κάτι που μπορείς να κάνεις, για να τους ανταποδώσεις κι εσύ όλα αυτά που σου προσφέρουν καθημερινά. Κάτι εύκολο, γρήγορο και φυσικό, που σίγουρα έχεις μέσα σου, αλλά ίσως ξεχνάς να το βγάζεις προς τα έξω πού και πού, όταν χρειάζεται. Προφανώς, μιλάω για την αγάπη. Μόνον αυτή είναι το κατάλληλο δώρο που χρειάζονται για τη συνέχιση της ζωής τους. Και πότε χρειάζεται; Όποτε. Στις χαρές, στις λύπες, στις δυσκολίες, στις στιγμές που εσύ ο ίδιος κρίνεις ότι αυτοί θα πάρουν ζωντάνια και δύναμη από την αγκαλιά σου, για να γεμίσουν ενέργεια.
Το έργο τους είναι σπουδαίο και κανένας δεν είναι σε θέση να το «ζυγίσει», αν δεν περάσει πρώτα από τη θέση τους. Αιτίες που το καθιστούν τόσο σημαντικό είναι δικαιολογημένα ότι αυτό διαρκεί για πάντα και συνεχίζεται, όσες δυσκολίες, προβλήματα υγείας ή άλλα εμπόδια προκύψουν στην πορεία. Ο βασικός λόγος, όμως, που τοποθετεί τις δράσεις της γιαγιάς και του παππού σε υψηλότατη θέση σε κλίμακα βαρύτητας είναι διότι αυτές πραγματοποιούνται με όπλο την ψυχή τους. Όλες οι πράξεις και οι λέξεις τους προσφέρονται, δηλαδή, αβίαστα, εγκάρδια και γνήσια από αυτούς προς εμάς.
Αναμνήσεις
Λένε ότι για να φέρεις στη μνήμη σου μία ανάμνηση, πρέπει «να την κάνεις να ζωντανέψει μπροστά σου». Βάσει αυτού, προσπάθησε να φέρεις μπροστά σου ορισμένες από τις στιγμές που περάσατε ή περνάτε ακόμη μαζί. Είμαι βέβαιη ότι θα βοηθήσει στο «πείραμα μνήμης-υπενθύμισης». Εγώ φέρνω στον νου μου απλά, καθημερινά πράγματα που όλοι προσπερνάμε με άνεση και που δυστυχώς τα θεωρούμε πολύ δεδομένα. Από ένα απλό πρωινό στη βεράντα, απολαμβάνοντας καφέ με κουλουράκια της γιαγιάς, μέχρι τις πιο ενδιαφέρουσες νύχτες, με συντροφιά το τζάκι και τις ιστορίες του παππού από τα παλιά. Όλοι ανεξαιρέτως θεωρώ πως μπορούν να καταλάβουν τη σπουδαιότητα της επαφής των παιδιών με τους ασπρομάλληδες εμπειρότερους γονείς τους. Ναι, ξέρω, τα προαναφερθέντα σημεία δεν είναι άγνωστες πληροφορίες. Δεν πρόκειται περί ενημέρωσης για την επικαιρότητα και τις τρέχουσες εξελίξεις. Είναι υπενθύμιση, «προειδοποίηση» ή φιλική συμβουλή, που αφορά το πιο σημαντικό στοιχείο της ζωής· τους αγαπημένους μας ανθρώπους.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω, ότι η γιαγιά και ο παππούς είναι μόνο δύο από τα πρόσωπα που αμελούμε και άθελά μας ίσως απομακρύνουμε καθημερινά. Προσπάθησε, λοιπόν, να καλύψεις το «κενό της απόστασης» γιατί, σίγουρα, με συντροφιά αυτούς τους ανθρώπους μόνο κενά δεν θα έχεις. Δίπλα τους θα είσαι πάντοτε ένας άνθρωπος μεστός από συναισθήματα, εμπειρίες και μαθήματα ζωής. Κι αν δεν είναι σωματικά δίπλα σου, μην ανησυχείς. Θα είναι πάντα μέσα στην καρδιά σου. Τέλος, θα ήθελα να πω ότι στη ζωή μου είμαι και θα συνεχίσω να είμαι ένθερμη υποστηρίκτρια της φράσης που είπε κάποτε η σπουδαία Μεξικάνα ζωγράφος Φρίντα Κάλο, ότι: «Τίποτα δεν είναι απόλυτο. Όλα αλλάζουν, κινούνται, τα πάντα περιστρέφονται, τα πάντα πετούν και φεύγουν μακριά». Η αγάπη της γιαγιάς και του παππού, ωστόσο, διαψεύδει τον παραπάνω «κανόνα». Η συγκεκριμένη αγάπη είναι απόλυτη. Είναι απαράμιλλη. Και καθ’ όλα παντοτινή!
ΥΓ: 19 Απριλίου 2021: 2 χρόνια από την απουσία του συνονόματου, καθοδηγητή και ασύγκριτα πολυαγαπημένου μου παππού. Κείμενο αφιερωμένο σε αυτόν και τη μοναδική λατρεμένη μου γιαγιά, που είμαι βέβαιη ότι του κρατάει την καλύτερη συντροφιά.
