Της Γωγώς Θεοδωρακοπούλου,
Κατά το έτος 2008, όταν ξεκίνησε δηλαδή η παγκόσμια οικονομική κρίση, όπως είναι προφανές, επηρεάστηκε σε μεγάλη κλίμακα κιόλας η ελληνική κοινωνία. Έτσι, μια πληθώρα επιχειρήσεων αναγκάστηκε να διακόψει τη λειτουργία της, αφού οι δυσκολίες που κλήθηκε να αντιμετωπίσει υπερτερούσαν των δυνάμεών της. Με την οικονομική ύφεση να γίνεται αισθητή στη χώρα μας το 2009, η παύση των εταιρικών δραστηριοτήτων ήταν αναπόφευκτη, έχοντας ως φυσικό επακόλουθο το ποσοστό ανεργίας να εκτιναχθεί στα ύψη.
Το επιχειρηματικό καθεστώς που επικρατούσε εκείνη την εποχή στην Ελλάδα, όπως το τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα, το δημόσιο χρέος και η συνεχής διάβρωση της ανταγωνιστικής θέσης της χώρας δεν αποτελούσαν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Παρ’ όλα αυτά, είναι ευρέως γνωστό ότι η επιχειρηματικότητα αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης της οικονομίας σε εθνικό, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Έτσι, οι επιχειρήσεις επέσπευσαν τις διαδικασίες εύρεσης λύσεων, ώστε να επιτευχθεί η μείωση του κόστους. Άλλωστε, για να έχει τη δυνατότητα να επιβιώσει μια χώρα χρειάζεται να επιτύχει υψηλούς ρυθμούς που οι παραδοσιακές οικονομικές δραστηριότητες δεν μπορούν να παρέχουν.
Προκειμένου να νικηθεί ο ανταγωνισμός και να εισέλθει κανείς σε πλεονεκτική θέση, πρέπει να παρατηρεί τις αλλαγές και να καινοτομεί. Καινοτόμα θεωρείται μια ιδέα η οποία θα είναι πρωτοποριακή και όμοιά της δεν υπάρχει κάπου. Οι Έλληνες, παρατηρόντας την συμπεριφορά του παγκόσμιου επιχειρηματικού ιστού ανάπτυξης των startup επιχειρήσεων, αποφάσισαν να υιοθετήσουν την «τάση» αυτή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι η καινοτομική προσέγγιση των startups φέρνει με τη σειρά της έναν μοναδικό αέρα ανανέωσης στο ελληνικό επιχειρηματικό τοπίο, καθώς γεννά νέα προϊόντα και υπηρεσίες και μεταλαμπαδεύει πολύτιμη τεχνογνωσία.
Ως επιχειρηματικότητα ορίζουμε το σύνολο των δραστηριοτήτων που απαιτούνται για τη δημιουργία μιας νέας (ή την επέκταση μιας ήδη υπάρχουσας επιχείρησης), η οποία μπορεί να επιφέρει κάποια προστιθέμενη αξία τόσο για τον επιχειρηματία όσο και για το κοινωνικό σύνολο. Η ετυμολογία της λέξης προέρχεται από το ρήμα επιχειρώ, που σημαίνει ότι κάνω κάτι καινούριο, δημιουργώ. Με άλλα λόγια, θα λέγαμε ότι η επιχειρηματικότητα είναι η μετατροπή της πρωτοβουλίας σε πράξη, επιφέροντας κάποιο ενδεχόμενο κέρδος. Η επιχειρηματικότητα όμως, είναι άμεσα συνυφασμένη και με την καινοτομία. Ο όρος καινοτομία είναι μια σύνθετη λέξη και αποτελείται από το επίθετο καινός και το ρήμα τέμνω. Συνεπώς το ρήμα καινοτομώ σημαίνει: «προτείνω κάτι καινούριο, εισάγω κάτι πρωτοποριακό». Ο συνδυασμός της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας συνιστά τη νεοφυή startup επιχειρηματικότητα. Όταν κάνουμε λόγο για μία startup εταιρεία, εννοούμε ένα μεγάλο επιχειρηματικό ρίσκο και επίμονη εργασία· είναι δηλαδή ο προσωρινός οργανισμός που σχηματίζεται με σκοπό την ταχεία ανάπτυξη χρησιμοποιώντας ένα επαναλαμβανόμενο και δυνάμενο να επεκταθεί επιχειρηματικό μοντέλο.
Βασικό χαρακτηριστικό μιας τέτοιου είδους επιχείρησης άγεται στην προώθηση μίας νέας υπηρεσίας, μίας ιδέας ή ακόμα και μιας εφεύρεσης σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη επιδίωξη ταχείας και ευρείας επίδρασης στην αγορά. Πρωταρχικός στόχος μιας τέτοιας επιχείρησης είναι η ανάπτυξη επιχειρηματικού μοντέλου με μεγάλη δυναμική ανάπτυξης. Παρατηρείται ότι το οικοσύστημα των νεοφυών startup επιχειρήσεων έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό. Αυτό συμβαίνει διότι στους ανθρώπους γεννιέται η ανάγκη να δημιουργήσουν κάτι νέο από την αρχή και να το αναπτύξουν σε διευρυμένη κλίμακα. Οι startup επιχειρήσεις έκαναν την παρθενική εμφάνισή τους στα τέλη της δεκαετίας του 1950, κυρίως στην Silicon Valley της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ, κοιτίδα εκατοντάδων πρωτοπόρων εταιριών, που ακόμη και σήμερα εξακολουθούν να αλλάζουν αλλά και να επηρεάζουν σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει μία επιχείρηση είναι σαφώς η επιχορήγηση της ιδέας και της προσπάθειάς της. Για να μπορέσουν να ευδοκιμήσουν οι νεοσύστατες επιχειρήσεις, θα χρειαστεί να βρουν χορηγούς, ώστε να στηρίξουν το επιχειρηματικό τους πλάνο. Επομένως, για την υλοποίηση μιας startup, δεν είναι αρκετό μόνο το «επίπεδο» της καινοτομίας μιας ιδέας, καθώς συντρέχει σοβαρότερος λόγος ο οποίος είναι η εύρεση χρηματοδότησης με την οποία θα έχει τη δυνατότητα ο επιχειρηματίας να αναπτυχθεί. Πέρα από τη χρηματοδότηση μέσα από τα ίδια κεφάλαια, άλλες πηγές χρηματοδότησης από όπου οι νεοφυείς επιχειρήσεις μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια είναι ο τραπεζικός δανεισμός, τα κρατικά προγράμματα, οι εταιρείες κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών, οι επιχειρηματικοί άγγελοι και το crowdfunding.
Στον Ελλαδικό χώρο, πολλές είναι οι τράπεζες οι οποίες προσφέρουν χρηματοδοτικές υπηρεσίες δανειοληπτικού χαρακτήρα, ώστε να εξασφαλίσουν στις startup επιχειρήσεις τη δυνατότητα ανάπτυξης και εξέλιξης της δραστηριότητάς τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα Grouped Loan for SMEs της Εθνικής Τράπεζας σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Κύρια ιδιαιτερότητα του προγράμματος αυτού είναι το γεγονός ότι αντιμετωπίζει με πιο ευνοϊκή μεταχείριση τις επιχειρήσεις που δημιουργούν θέσεις εργασίας, οι οποίες καλύπτονται από νέους 15 έως 25 ετών. Μία εξίσου σημαντική μορφή χρηματοδότησης αποτελούν και τα προγράμματα ΕΣΠΑ, και συγκεκριμένα η χορήγηση δάνειων με χαλαρούς όρους (γνωστά και ως δάνεια Jeremie τα οποία προσφέρουν μεγάλες περιόδους αποπληρωμής που παρέχουν η τιμολόγηση, η εξασφάλιση και η περίοδος χάριτος).
Εν κατακλείδι, τα θεσμικά εμπόδια και οι δυσκολίες του οικονομικού περιβάλλοντος της Ελλάδας δεν ήταν αρκετά, ώστε να αποθαρρύνουν τους επιχειρηματίες. Η αρετή της τόλμης, η σκληρή δουλειά και το όραμα είναι τα κυριότερα συστατικά της επιτυχίας. Στον αναπτυσσόμενο κλάδο της νεοφυούς επιχειρηματικότητας έχουμε ήδη αρχίσει να παρατηρούμε μερικές επιχειρήσεις οι οποίες έχουν καταφέρει να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του χώρου αυτού. Άλλωστε, έχει παρατηρηθεί ότι οι startups, οι οποίες παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στη χώρα μας προέρχονται από τον τεχνολογικό κλάδο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι περιορίζονται εκεί. Ελπιδοφόρες προοπτικές φαίνεται να δημιουργούνται στα αγροτικά προϊόντα αλλά και στον τουρισμό, τομείς οι οποίοι είναι ορόσημα της χώρας μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
ΑΤΕΙ Πειραιά (2017): «Νέα επιχειρηματικότητα», Ντόκας Ευάγγελος, Πτυχιακή Εργασία.
- ΤΕΙ Κρήτης (2015): «Ανάπτυξη νεανικής επιχειρηματικότητας και η περίπτωση των startups στην Ελλάδα: Αποτύπωση τρέχουσας κατάστασης και προοπτικές», Κλαριδόπουλος Ανδρέας & Περιφανάκη Σοφία, Πτυχιακή Εργασία.
- ΤΕΙ Κρήτης (2019): « Η νεοφυής επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα», Λιγομιάδης Άγγελος, Πτυχιακή Εργασία.
-
Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (2019): « Ο ρόλος των νεοφυών (Startups) και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, πηγές χρηματοδότησής τους και Χρηματοοικονομική τεχνολογία (FinTech), Νικόλαος Λαδάς, Διπλωματική Εργασία.
