Του Δημήτρη Τριανταφύλλου,
Είναι δύσκολο να αποδοθεί με μια συγκεκριμένη έννοια ο όρος της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, καθώς απαρτίζεται από μια πληθώρα συγγενικών παραγόντων, δηλαδή, είναι ένας ευρύς και ασαφής όρος. Παρ’ όλα αυτα, μπορούμε να σκιαγραφήσουμε την έννοια διακρίνοντας τα χαρακτηριστικά της.
Συγκεκριμένα, οι νεοφυείς επιχειρήσεις αποτελούν νέες επιχειρηματικές συλλήψεις, οι οποίες δεν είναι απαραίτητα νεανικές, δηλαδή είναι μια πρωτότυπη ιδέα η οποία επιδιώκει να μεταμορφωθεί σε μια μεγάλη επιχείρηση (scale up). Εστιάζουν στην ανάπτυξη, δεν έχουν στόχο να παραμείνουν μικρές. Αντίθετα, έχουν ως στόχο να αναπτύξουν ένα νέο, κλιμακούμενο και φιλόδοξο μοντέλο. Με προσδοκία γρήγορης ανάπτυξης λαμβάνουν συνήθως χρηματοδότηση υψηλού ρίσκου από κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών. Στην περίπτωση της Ελλάδας, τα επενδυτικά κεφάλαια που δέχτηκαν οι ελληνικές start-up προέρχονται από την συγχρηματοδότηση ελληνικών ιδιωτικών κεφαλαίων και ευρωπαϊκών κονδυλίων, ιδιώτες και επιχειρηματικούς αγγέλους.
Με άλλα λόγια, θα λέγαμε ότι start-up είναι μία οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά: έχει προοπτικές ταχείας ανάπτυξης, είναι νέα και καινοτόμος. Ενώ, έχει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα περίπου 2 χρόνια και μετά από ένα χρονικό διάστημα, παύει να ανήκει στους αρχικούς ιδιοκτήτες της, δηλαδή γίνεται πολυμετοχική. Παγκοσμίως έχουν καταγραφεί 25 διαφορετικοί ορισμοί του όρου start-up.
Από τις έρευνες που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια για την χώρα μας το ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικότητας (Global Entrepreneurship Monitor, GEM), αποκαλύπτονται κάποια σταθερά χαρακτηριστικά της επιχειρηματικότητας των Ελλήνων.
Η ελληνική επιχειρηματικότητα χαρακτηρίζεται ως μια δραστηριότητα εξαιρετικά ρηχή, καθώς πάνω από τις μισές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που εκδηλώνονται σε ετήσια βάση κατευθύνονται στον τελικό καταναλωτή. Αυτό σημαίνει, ότι οι περισσότερες δραστηριότητες δεν εντάσσονται σε μία αλυσίδα αξίας αλλά καταλαμβάνουν τον τελευταίο κρίκο της. Έτσι, όμως, η επιχειρηματική δραστηριότητα έχει μικρότερες επιπτώσεις στη διάρθρωση της οικονομίας και κατ’ επέκταση στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας, από τις πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει, αν σημαντικά ποσοστά της κατευθύνονταν σε όλα τα στάδια της παραγωγής και όχι μόνο στο τελευταίο με μοναδικό σκοπό την άμεση προσφορά του προϊόντος στον τελικό καταναλωτή.
Η χρηματοδότηση των νέων επιχειρημάτων αποτελεί ακόμη μία διαχρονική ιδιαιτερότητα της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η νεοφυής επιχειρηματικότητα στη χώρα μας αποτελεί παράρτημα των οικογενειακών επιχειρήσεων, συσσωρεύοντας πολλά από τα πλεονεκτήματα τους, καθώς πάνω από το 50% των κεφαλαίων που απαιτούνται για την έναρξη μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα αντλούνται από τις οικογένειες. Με άλλα λόγια, αποδεικνύεται ο ρόλος της Ελληνικής οικογένειας ως άτυπος επενδυτής. Στη χώρα μας, τα ποσοστά χρηματοδότησης των μελών της στενής οικογένειας του άτυπου επενδυτή είναι 10 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τον μέσο όρο των χωρών, κάτι που χαρακτηρίζει την ελληνική κοινωνία.
Μία από τις βασικές προϋποθέσεις της λήψης μιας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας είναι η εμπιστοσύνη του ατόμου στις ικανότητές του. Συγκεκριμένα, η επιτυχία ενος επιχειρηματικού εγχειρήματος δεν εξαρτάται μόνο από το οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο αλλά και από τις προσωπικές προϋποθέσεις εκείνων που λαμβάνουν την απόφαση. Η έρευνα του GEM αποδεικνύει ότι οι Ελληνες κατατάσσονται στις πρώτες θέσεις ως προς την αυτοπεποίθησή τους. Οι Ελληνες εκτιμούν ότι έχουν την εμπειρία, τις γνώσεις και τις ικανότητες για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας. Παρ’ όλα αυτά, κατέχουν σταθερά την πρώτη θέση στην παγκόσμια κατάταξη ως προς τον φόβο της αποτυχίας.
Συνεπώς, η δημιουργία ενός πρακτικού οδηγού κατευθύνσεων για τα επιχειρηματικά εμπόδια σε συγκεκριμένες αγορες θα είχε διττή χρησιμότητα καθώς οι ιδρυτές των νεοφυών επιχειρήσεων θα ένιωθαν μια σιγουριά και θα εξομαλύνοταν η αβεβαιότητα τόσο για τους ιδρυτές όσο και για τους χρηματοδότες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Γκαγκάτσιος, Ι. (2011), Καινοτομία-Επιχειρηματικότητα-Επιχειρήσεις.
-
ΙΟΒΕ, Αθήνα, 2016, Η Επιχειρηματικότητα στην 2015 – 2016: Κρίσιμη καμπή για την αναπτυξιακή δυναμική του επιχειρηματικού συστήματος, Επεξεργασία στοιχείων GEM.
