Της Μαρίας Ζωγοπούλου,
Ένας ακόμη κλάδος ο οποίος έχει προσβληθεί από το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης είναι η ακαδημαϊκή κοινότητα. Αν και το συγκεκριμένο θέμα έχει λάβει μεγάλη διάσταση στις μέρες μας, καλό θα ήταν να τονίσουμε ότι η σεξουαλική παρενόχληση είναι αδιάκριτη και πιεστική συμπεριφορά που εντοπίζεται κυρίως στον χώρο της εργασίας και της εκπαίδευσης. Γενικότερα, το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης, και ιδίως σε βάρος των γυναικών, δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο, αλλά λόγω Φεμινιστικών Κινημάτων βοηθάει στην ενημέρωση του κόσμου και στην ποινικοποίηση των σχετικών δράσεων. Με λίγα λόγια, η διερεύνηση του θέματος αποκαλύπτει ότι η σεξουαλική παρενόχληση εμφανίζεται υπό συνθήκες «κατάχρησης» εξουσίας του θύτη προς το θύμα.
Συγκεκριμένα, θα εστιάσω στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στις παραβατικές συμπεριφορές που καλούνται οι φοιτητές και φοιτήτριες να αντιμετωπίσουν από τους ανώτερους. Αποτελεί συχνό φαινόμενο καθηγητές πανεπιστημίων να προσεγγίζουν φοιτητές τους χωρίς κανέναν ηθικό φραγμό. Μελέτες της σεξουαλικής παρενόχλησης βασίζονται στην παραδοχή ότι η ηθική διάσταση της ζωής χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: σε ιδιωτικό και σε δημόσιο επίπεδο. Αυτές οι διαστάσεις στην ηθική προκύπτουν από την ανάμιξη των προσωπικών αρχών με τα καθήκοντα που επιβάλλουν συγκεκριμένοι ρόλοι. Στην προκειμένη περίπτωση, ο ρόλος του καθηγητή δεν επιτρέπει κανένα είδος λεκτικής ή σωματικής σεξουαλικής προσέγγισης προς τους φοιτητές. Ειδικότερα, στις περιπτώσεις που ο φοιτητής ή η φοιτήτρια αρνείται να ενδώσει και το λεγόμενο φλερτ είναι μονόπλευρο από τους ανώτερους, τότε πρέπει να σταματήσει εκεί. Η σεξουαλική παρενόχληση αφορά σε πιεστική και ενοχλητική συμπεριφορά που αποσκοπεί στη δημιουργία εκφοβιστικού, εξευτελιστικού, επιθετικού ή ταπεινωτικού περιβάλλοντος, το οποίο επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία του φοιτητή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τέτοιες συμπεριφορές δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμες από το θύμα, καθώς αποκτά ελλιπή αυτοπεποίθηση, απομονώνεται, αποκτά άγχος και δεν μπορεί εν γένει να αποδώσει στις εργασίες του. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης σε πανεπιστημιακούς χώρους, όπως και καταγγελίες από φοιτητές προς τους διδάσκοντες, που έχουν παραμείνει στην αφάνεια επί χρόνια. Για τον λόγο αυτό, οι υποθέσεις δεν καταφέρνουν να φτάσουν στη δικαιοσύνη, καθώς δύσκολα γίνονται επώνυμα καταγγελίες. Μάλιστα, ο κ. Παπαϊωάννου, Πρύτανης του ΑΠΘ, συμπλήρωσε πως στο πανεπιστήμιο υπάρχει Επιτροπή Ισότητας των Φύλων, με αποτέλεσμα την ουσιαστική υποστήριξη των φοιτητών που θα ζητήσουν τη συνδρομή της.
Ένα παράδειγμα που αξίζει να σημειωθεί αφορά πρώην φοιτήτρια του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία κατήγγειλε καθηγητή της για σεξουαλική παρενόχληση και αποτέλεσε έναυσμα για να επισκιάσει την πανεπιστημιακή κοινότητα. Ο Πρύτανης του πανεπιστημίου έδρασε αμέσως και ενθάρρυνε όλους τους φοιτητές που έχουν υποστεί κάτι ανάλογο να «σπάσουν τη σιωπή τους». Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στην ενημέρωση που πρέπει να λάβει χώρα στην πανεπιστημιακή κοινότητα όσον αφορά θέματα έμφυλης βίας και παρενόχλησης ώστε τα μέλη του πανεπιστημίου να γνωρίζουν πώς να πράξουν για την αντιμετώπιση τέτοιων απερίφραστων συμπεριφορών.
Ως επακόλουθο, είναι σημαντικό βήμα όλα τα πανεπιστήμια να μεριμνήσουν με τους αρμόδιους για την καλύτερη προστασία των φοιτητών και των εργαζομένων τους. Η εγκαθίδρυση νέων φορέων και επιτροπών θα έχει σκοπό την εξάλειψη φαινομένων που πλήττουν το λειτούργημα της ακαδημαϊκής κοινότητας ώστε να αντιμετωπίσουν τους παραβάτες που υπάρχουν τόσο στα πανεπιστήμια όσο και στην κοινωνία. Σαφέστερα, τέτοιου είδους πρωτοπόρα βήματα θα αναπτερώσουν το ηθικό των φοιτητών και θα λειτουργήσουν ενθαρρυντικά για να μην υπάρχει ο ανασταλτικός παράγοντας του φόβου. Άλλωστε, το πιο σημαντικό είναι η εξέλιξή μας στην κοινωνία και πάνω από όλα να λειτουργούμε αξιοκρατικά και με σεβασμό στον συνάνθρωπό μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση: Έρευνες σε πανεπιστήμια, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ν. Παπαϊωάννου, πρύτανης ΑΠΘ: «Η ακαδημαϊκή κοινότητα να δείξει το δρόμο προς την κάθαρση», freesunday.gr, διαθέσιμο εδώ
- Το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο της εκπαίδευσης, amitos.library.uop.gr, διαθέσιμο εδώ
- Εφαρμοσμένη Ηθική απέναντι στη σεξουαλική παρενόχληση, Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία της Ευαγγελίας Κιόση, διαθέσιμο εδώ
- Delinquent behavior, hephaestus.nup.ac.cy, διαθέσιμο εδώ
