Της Μαρίλιας Κατσιβελάκη,
Την γενικότερη «ηρεμία» που επικρατούσε τα τελευταία χρόνια μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας φαίνεται να διαταράσσει η κίνηση της πρώτης να συγκεντρώσει υπέρογκες στρατιωτικές δυνάμεις στα σύνορα αμφοτέρων. Πιο συγκεκριμένα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Dmytro Kuleba, σε δήλωσή του στο ειδησεογραφικό κανάλι BBC, μίλησε για τη συσσώρευση ρωσικού στρατού κατά μήκος των βορειοανατολικών συνόρων μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και «στην παράνομα κατεχόμενη Κριμαία», ενώ συνέχισε αναφέροντας πως «η Ουκρανία δεν ψάχνει για κλιμάκωση -δεν χρειαζόμαστε πόλεμο».
Μετά την έκδηλη ανησυχία που εξέφρασε το ΝΑΤΟ στο θέαμα της μεγάλης αυτής στρατιωτικής συγκέντρωσης των ρωσικών στρατευμάτων, ιδιαίτερα κοντά στα σύνορα της ανατολικής Ουκρανίας, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Dmitry Peskov, προειδοποίησε να μην σταλθούν περαιτέρω νατοϊκές δυνάμεις ως βοήθεια στην Ουκρανία. Υποστήριξε ότι μια τέτοια κίνηση θα κλιμακώσει περαιτέρω τις εντάσεις στα σύνορα, ιδιαίτερα εν μέσω της αναζωπύρωσης του ήδη υπάρχοντα φόβου πρόκλησης στρατιωτικού επεισοδίου λόγω της μακροχρόνιας σύγκρουσης ανάμεσα στις δύο χώρες.
Στο μεταξύ, στην ανατολική Ουκρανία, οι περιστασιακές συγκρούσεις μεταξύ των Ουκρανικών στρατευμάτων και των επαναστατών-αυτονομιστών, οι οποίοι έχουν τη στήριξη της Ρωσίας, συνεχίζονται, ενώ κατά τον Ουκρανό στρατηγό Khomchak η Ρωσία έχει περίπου 3.000 αξιωματικούς και στρατιωτικούς εκπαιδευτές στις επαναστατικές αυτές μονάδες. Ως αποτέλεσμα, η ολοένα και αυξανόμενη κλιμάκωση της ρωσικής επιθετικότητας στην περιοχή έχει δημιουργήσει μεγάλη ανησυχία και στις αμερικανικές δυνάμεις στην Ευρώπη, οι οποίες φαίνεται να βρίσκονται σε διαρκή επιφυλακή.
Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, αξιωματούχος του ΝΑΤΟ δήλωσε πως η Ρωσία υπονομεύει διαρκώς κάθε προσπάθεια για αποκλιμάκωση της έντασης που επικρατεί στην ανατολική Ουκρανία. Την 1η του Απρίλη, μάλιστα, πραγματοποιήθηκε συμβούλιο από τους πρεσβευτές του ΝΑΤΟ έτσι ώστε να συζητήσουν για την κατάσταση. Επιπλέον, ο αξιωματούχος πρόσθεσε πως οι σύμμαχοι μοιράζονται τις ανησυχίες τους για τις πρόσφατες και μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές δραστηριότητες της Ρωσίας, εντός αλλά και γύρω από την Ουκρανία, ενώ ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelensky, έκρινε πως η προκλητικότητα και η δημιουργία εντάσεων αποτελούν «παραδοσιακά ρωσικά παιχνίδια». Ο Λευκός Οίκος δήλωσε επίσημα σε τηλεφωνική κλήση με τον κ. Zelensky στις 2 Απριλίου πως ο Πρόεδρος των Η.Π.Α., Joe Biden, επιβεβαίωσε την «ακλόνητη» υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας ενόψει της συνεχιζόμενης επιθετικότητας της Ρωσίας στο Ντόνμπας και στην Κριμαία. Στήριξη στην κυβέρνηση της Ουκρανίας δεσμεύτηκαν να προσφέρουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Εντωμεταξύ, από την πλευρά της Ρωσίας, ο Peskov κατηγορεί τις Ουκρανικές δυνάμεις για «στημένη» προκλητικότητα στην ανατολική Ουκρανία, όπου η υπάρχουσα εκεχειρία είναι ιδιαίτερα εύθραυστη και παραβιάζεται σε καθημερινή βάση. Ωστόσο, τα γεγονότα δείχνουν το αντίθετο, αφού στις 26 Μαρτίου τέσσερις Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν από βομβαρδιστικά των αυτονομιστών κοντά στο Σούμι, ένα χωριό στην περιοχή του Ντόνετσκ.
Ενδιαφέρον φαίνεται να έχει τραβήξει και ένα μη επαληθευμένο βίντεο το οποίο κυκλοφορεί στο twitter τις τελευταίες ημέρες και μοιάζει να δείχνει ρωσικά τανκς, θωρακισμένα οχήματα και ένα πυροβολικό από τη Σιβηρία να κατευθύνονται προς τα ουκρανικά σύνορα. Επιπλέον, ο διοικητής του στρατού της Ουκρανίας, Ruslan Khomchak, αναφέρει ότι η Ρωσία έχει οργανώσει 28 τακτικές ομάδες τάγματος κοντά στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας με την Κριμαία, οι οποίες θα ανέρχονται σε 20.000-25.000 στρατεύματα. Ωστόσο, οι Ρώσοι αξιωματούχοι δεν το επιβεβαίωσαν, αλλά ούτε και έδωσαν ακριβή στοιχεία. Οι αριθμοί, όμως, δείχνουν πως η συγκέντρωση αυτή αποτελεί την μεγαλύτερη στα μεταξύ τους σύνορα εκ μέρους της Ρωσίας από το 2014.
Χαρακτηριστική είναι και η δήλωση του Peskov, ο οποίος ανέφερε ότι «η Ρωσική Ομοσπονδία μετακινεί τις ένοπλες δυνάμεις της στο έδαφός της σύμφωνα με την κρίση της» και πρόσθεσε ότι «δεν πρέπει να ανησυχεί κανέναν και δεν αποτελεί απειλή για κανέναν». Ωστόσο τα τελευταία του λόγια έρχονται σε αντιπαράθεση τόσο με τα όσα έχουν ειπωθεί ως τώρα όσο και με άλλη μια κίνηση της Ρωσίας όπου, σύμφωνα με επιβεβαίωση του ρωσικού στρατού, μια αεροπορική ταξιαρχία -περίπου 4.000 στρατευμάτων- πρόκειται να επανατοποθετηθεί στην Κριμαία από το Βόλγκογκραντ της νότιας Ρωσίας μέσα στη χρονιά.
Από το 2014, η Ρωσία έχει ενισχύσει σημαντικά τη στρατιωτική της παρουσία στην Κριμαία, συμπεριλαμβανομένης της βασικής ναυτικής της βάσης στην Σεβαστούπολη, πραγματοποιώντας παράλληλα και στρατιωτικές ασκήσεις εκεί αρκετά πρόσφατα.
Παρά το γεγονός ότι όλα φανερώνουν προθέσεις στρατιωτικής επίθεσης, η ρωσική κυβέρνηση το αρνήθηκε, χωρίς όμως να αρνηθεί και τις κινήσεις των στρατευμάτων. Ο υφυπουργός Εξωτερικών της χώρας, Sergei Ryabkov, δήλωσε στις 5 Απριλίου ότι η Ρωσία κάνει «αυτό που θεωρεί απαραίτητο» και ότι θα «αγνοήσει» τα διάφορα μηνύματα ανησυχίας από τις Η.Π.Α. και τις άλλες δυτικές χώρες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Russian ‘troop build-up’ near Ukraine alarms Nato, BBC News, διαθέσιμο εδώ
- Russia warns NATO against deploying troops to Ukraine, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Fighting Escalates in Eastern Ukraine, Signaling the End to Another Cease-Fire, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
