Της Ανθής Ρούσσου,
Η πρώτη επίσημη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων πραγματοποιήθηκε το 776 π.Χ. στην Ολυμπία. Μοναδικό αγώνισμα αποτελούσε η κούρσα του σταδίου, αλλά στη συνέχεια προστέθηκαν είκοσι αγωνίσματα, δίνοντας μεγαλύτερη αξία στους Αγώνες σε ολόκληρη την αρχαία Ελλάδα. Οι Αγώνες γίνονταν προς τιμήν του θεού Δία, δίνοντας με αυτό τον τρόπο θρησκευτική σημασία στη διαδικασία. Ωστόσο, οι Αγώνες διακόπηκαν απότομα, όταν το 393 μ.Χ. ο βυζαντινός αυτοκράτορας Θεοδόσιος απαγόρευσε τη διεξαγωγή τους, θεωρώντας τους μία παγανιστική εορτή. Έτσι, δόθηκε προσωρινά τέλος σε μία παράδοση χιλίων ετών.
Σταδιακά άρχισε να επανέρχεται η παράδοση των αγώνων στην Αγγλία και στη Γαλλία το 17ο αιώνα, με παρόμοιες γιορτές με τις ελληνικές, αλλά το ενδιαφέρον για τους Ολυμπιακούς Αγώνες κορυφώθηκε το 19ο αιώνα, μετά την ανακάλυψη ερειπίων στην Aρχαία Ολυμπία από Γερμανούς αρχαιολόγους. Την ίδια περίοδο, άρχισαν διάφορες συζητήσεις περί αναβίωσης των Αγώνων. Ο Γενικός Γραμματέας των γαλλικών αθλητικών σωματείων, Pierre de Coubertin, θεώρησε πως η αιτία της ήττας των Γάλλων στον Γαλλοπρωσικό πόλεμο ήταν η έλλειψη φυσικής διαπαιδαγώγησης. Ταυτόχρονα, επιθυμούσε να γίνει ένωση των εθνοτήτων, με σκοπό τον τερματισμό των πολέμων και την επαναφορά της ειρήνης μέσω του αθλητισμού και του υγιούς ανταγωνισμού, σκοπό που θεωρούσε πως θα πετύχαινε με την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων.
Σε ένα συνέδριο του πανεπιστημίου της Σορβόννης, ο Pierre παρουσίασε τις συγκεκριμένες ιδέες στο ακροατήριο και την τελευταία μέρα αποφασίστηκε να πραγματοποιηθούν οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες το 1896 στην Αθήνα, με τη δημιουργία της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ) για την επιτυχή διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο διάδοχος Κωνσταντίνος αποφάσισε να ηγηθεί της οργανωτικής επιτροπής και έπειτα από μία σειρά ενεργειών (έκδοση γραμματοσήμων, συλλογή δωρεών κ.ά.) κατάφερε να συγκεντρώσει ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για την υποστήριξη του σκοπού αυτού. Παράλληλα, κατάφερε να πείσει τον επιχειρηματία και ευεργέτη Γεώργιο Αβέρωφ να αναλάβει την ανακατασκευή του Παναθηναϊκού σταδίου. Προς τιμήν της δωρεάς του Αβέρωφ, τοποθετήθηκε άγαλμά του στην είσοδο του σταδίου. Η έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων πραγματοποιήθηκε στις 6 Απριλίου 1896.
Μετά την ερμηνεία του Ολυμπιακού Ύμνου, σε σύνθεση του Σπύρου Σαμάρα και σε ποίηση του Κωστή Παλαμά, από εννέα μπάντες και χορωδία 150 ατόμων, η εορταστική ατμόσφαιρα συνεχίστηκε με έπαρση της ελληνικής σημαίας, ανάκρουση του Εθνικού ύμνου και παρέλαση των αθλητών. Συνολικά συμμετείχαν 280 αθλητές από 14 έθνη (Ελλάδα, Βρετανία, Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Αυστρία, Ελβετία, Σουηδία, Δανία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Αυστραλία, ΗΠΑ και Χιλή) καλύπτοντας αγωνίσματα, όπως κολύμπι, γυμναστικές επιδείξεις, ποδηλασία, πάλη, άρση βαρών, σκοποβολή, τέννις και πολλά ακόμη. Σημαντικό να αναφερθεί είναι ότι στη συγκεκριμένη Ολυμπιάδα οι χώρες δεν εκπροσωπούνταν με επίσημες ομάδες. Η συμμετοχή ήταν ελεύθερη, ενώ μερικοί από τους συμμετέχοντες ήταν τουρίστες που έμαθαν για τη διοργάνωση των αγώνων και θέλησαν να εγγραφούν. Ωστόσο, όλοι οι διαγωνιζόμενοι έπρεπε να ήταν άντρες.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896 παρουσίασαν τον πρώτο αγώνα μαραθωνίου, ο οποίος ακολούθησε τη διαδρομή των 42 χιλιομέτρων του Έλληνα στρατιώτη Φειδιππίδη, που έφερε τα νέα για τη νίκη κατά των Περσών από το Μαραθώνιο στην Αθήνα το 490 π.Χ. Ο πρώτος που έφτασε τη γραμμή τερματισμού και κέρδισε το μαραθώνιο ήταν ο Σπυρίδων Λούης, ένας νερουλάς από το Μαρούσι. Στις 6 Απριλίου 1896 γίνεται η στέψη του πρώτου Ολυμπιονίκη των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Πρόκειται για τον 27χρονο Αμερικανό James B. Connolly, που είχε νικήσει στο τριπλούν με 13,71 μέτρα. Για την ανάδειξη νικητή στην ελληνορωμαϊκή πάλη, ο Carl Schumann και ο Γιώργος Τσίτας χρειάστηκε να παλεύουν δύο μέρες, καθώς ο αγώνας διακόπηκε, λόγω σκότους και επαναλήφθηκε την άλλη μέρα. Οι Αμερικανοί κέρδισαν συνολικά 11 χρυσά μετάλλια (τα περισσότερα στο στίβο), ενώ η Ελλάδα πήρε τα περισσότερα σε σύνολο (46 μετάλλια), από τα οποία τα 10 ήταν χρυσά.
Η αυλαία των Α’ Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας έπεσε στις 3 Απριλίου (15 Απριλίου με το νέο ημερολόγιο) στο Παναθηναϊκό Στάδιο, με τη στέψη των νικητών και την απονομή των μεταλλίων και των διπλωμάτων από το βασιλιά Γεώργιο Α’.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- First modern Olympic Games, History, διαθέσιμο εδώ
- Αthens 1896 Olympic Games, Britannica, διαθέσιμο εδώ
- Πρώτοι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, Panathenaic Stadium, διαθέσιμο εδώ
- Αθήνα 1896-Οι Πρώτοι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, Σαν Σήμερα, διαθέσιμο εδώ
- Στα άδυτα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896: Σπάνιες φωτογραφίες- Η αναβίωση, η ψηφιακή αναπαράσταση, Iefimerida, διαθέσιμο εδώ
- Ολυμπιακοί Αγώνες 1896, Ένωση Γραφιστών Ελλάδας, διαθέσιμο εδώ
- Ολυμπιακοί Αγώνες: 123 χρόνια από την αναβίωσή τους, Maxmag, διαθέσιμο εδώ