Της Μαρίας – Ελένης Καποτά,
Μέσα στις (ασχολίαστες) συνθήκες μιας καραντίνας που δεν έχει τελειωμό, ένα βιβλίο, και ειδικά ένα μυθιστόρημα το οποίο αναφέρεται στη συμβολή των γυναικών σε σημαντικά ιστορικά γεγονότα, είναι από τις καλύτερες συντροφιές. Σε αυτές τις γυναικείες μορφές, οι οποίες με δύναμη και σθένος εργάστηκαν κρυφά κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στα κατεχόμενα από τους ναζί ευρωπαϊκά εδάφη, αναφέρεται και το βιβλίο της Pam Jenoff “The lost girls of Paris” ή, στα ελληνικά, «Τα εξαφανισμένα κορίτσια του Παρισιού».
Μετά το τέλος του πολέμου, το 1946, η Γκρέις Χίλι προσπαθεί να βάλει τη ζωή της σε τάξη. Ένα πρωινό, καθώς κατευθύνεται στο γραφείο όπου δουλεύει, βρίσκει μια παρατημένη βαλίτσα στον σταθμό Γκράντ Σέντραλ. Ανοίγοντας τη βαλίτσα, έρχεται αντιμέτωπη με τις φωτογραφίες δώδεκα γυναικών. Περίεργη να μάθει την ιστορία τους, η Γκρέις αποφασίζει να ερευνήσει το τι απέγιναν οι γυναίκες αυτές μετά τη λήξη του πολέμου, μαθαίνοντας στην πορεία πως η βαλίτσα που βρήκε άνηκε στην Έλανορ Τριγκ, την υπεύθυνη ενός δικτύου πρακτόρων οι οποίοι, κατά τη διάρκεια του πολέμου, δρούσαν μυστικά στην κατεχόμενη Ευρώπη. Εκτός από την ιστορία της Γκρέις, η οποία σταδιακά οδηγείται όλο και πιο κοντά στην αλήθεια, ο αναγνώστης μαθαίνει για την ιστορία των κοριτσιών που στρατολογήθηκαν από την Έλανορ για να αντικαταστήσουν τους άντρες πράκτορες στη Γαλλία, οι οποίοι ήταν πλέον εντοπίσιμοι από τους ναζί κατά τη διάρκεια του πολέμου. Μετά την εκπαίδευσή τους, οι γυναίκες αυτές οδηγήθηκαν στο κατεχόμενο έδαφος ως ασυρματίστριες, αλλά η δουλειά τους περιλάμβανε και διάφορα άλλα σημαντικά καθήκοντα.
Η Τζένοφ καταφέρνει να δημιουργήσει ένα μοναδικό μυθιστόρημα γεμάτο αγωνία, μυστήριο και δράμα. Το «Τα εξαφανισμένα κορίτσια του Παρισιού» αποτελεί ένα βιβλίο που δεν μπορεί να τοποθετηθεί σε μια μόνο κατηγορία, καθώς εξυπηρετεί αναγνώστες που αγαπούν όχι μόνο την αστυνομική λογοτεχνία, αλλά και την ιστορική λογοτεχνία και το θρίλερ. Πρόκειται για ένα άκρως ενδιαφέρον και ιδιαίτερα σημαντικό μυθιστόρημα από μια γυναίκα συγγραφέα με γυναίκες πρωταγωνίστριες, οι οποίες, δρώντας σε έναν κόσμο που φαίνεται να διοικείται κατά κύριο λόγο από άντρες, καταφέρνουν να αλλάξουν την κατεύθυνση της ιστορίας. Η Μαρί, η Τζόσι, η Έλανορ και η Γκρέις αποτελούν γυναίκες οι οποίες διακρίνονται από τη δύναμη, την ευαισθησία τους και την αντίστασή τους όχι μόνο απέναντι στον εχθρό, αλλά και σε μια εποχή η οποία προσπαθεί να τις θέσει εντός κοινώς αποδεκτών κοινωνικών ορίων.
Η Τζένοφ όχι μόνο μετατρέπει τους γυναικείους χαρακτήρες ενός όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος σε ηρωίδες με τις οποίες οι σημερινοί αναγνώστες μπορούν να ταυτιστούν και να έχουν ως πρότυπα δύναμης και σθένους, αλλά καταφέρνει να παρουσιάσει αυτό το παρελθόν και την πορεία τους μέσα στην ιστορία με τρόπο που δεν κουράζει τον αναγνώστη αλλά λειτουργεί θετικά και στην εμφάνιση των ηρωίδων ως άτομα ανεπτυγμένα, επηρεασμένα από τις καταστάσεις γύρω τους και από τις σχέσεις τους με τους υπόλοιπους χαρακτήρες του βιβλίου. Χαρακτηριστική είναι η συμβολή της Μαρί, η οποία αποτελεί για εμένα μια από τις σημαντικότερες μορφές της ιστορίας, μια νεαρή γυναίκα η οποία διαθέτει ευαισθησία, αλλά και δύναμη.
Ως προς την πλοκή, η Τζένοφ καταφέρνει να θέσει τον αναγνώστη σε εγρήγορση και να τον «τοποθετήσει» και εκείνον στα κατεχόμενα εδάφη, αυξάνοντας σταδιακά το σασπένς και το δράμα. Ο αναγνώστης αποκτά ιστορικές γνώσεις μέσω του μυθιστορήματος και των εναλλαγών στο λογοτεχνικό παρελθόν (1944) και παρόν (1946). Οι εναλλαγές αυτές διαθέτουν μια ιδιαίτερη ροή και οδηγούν τον αναγνώστη στο να συνεχίζει το ταξίδι του στον κόσμο των πρωταγωνιστριών και της ζωής τους. Οι σκηνές που παρουσιάζει η Τζένοφ και ιδιαίτερα αυτές κατά τη διάρκεια του πολέμου στις οποίες πρωταγωνιστεί η Μαρί κάνουν τον αναγνώστη να κατακλύζεται από έντονα συναισθήματα.
Τέλος, η Τζένοφ γράφει κατανοητά και η κάθε λέξη, η κάθε φράση είναι φορτισμένη με τις ανησυχίες και τις σκέψεις των χαρακτήρων. Ακόμη, δεν θα μπορούσα να παραλείψω το γεγονός ότι και η μετάφραση της Αναστασίας Δεληγιάννη είναι εξαιρετική. Πιστεύω πως αναγνώστες όλων των ηλικιών και λογοτεχνικών προτιμήσεων πρέπει να διαβάσουν οπωσδήποτε αυτό το μυθιστόρημα, το οποίο ελπίζω σύντομα να μεταφερθεί και στη μεγάλη οθόνη.
Το βιβλίο «Τα εξαφανισμένα κορίτσια του Παρισιού» της Παμ Τζένοφ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας.
