Του Στάθη Μπαμπουκλή,
Πριν τρία χρόνια σε ένα ταξίδι μου στο Βερολίνο και καθώς περιπλανιόμουν στην πόλη μέσα σε ένα κόκκινο τουριστικό λεωφορείο, τράβηξε την προσοχή μου ένα τεράστιο τετραγωνικό κτίριο, σαν φρούριο, θα έλεγε κανείς, ίσως και σαν παλάτι. Δεν δίστασα, όμως, να κατεβάσω όλη την παρέα από το λεωφορείο, προκειμένου να το αντικρίσω από κοντά. Μια τεράστια σκάλα, αμέτρητα παράθυρα και ένας κυκλικός γυάλινος θόλος μου όξυναν ακόμη πιο πολύ την περιέργεια.
Περιμένοντας στην ουρά σχεδόν μιάμιση ώρα, έρχεται τελικά η σειρά μας για να βγάλουμε τα εισιτήρια. Αν και χαθήκαμε στη μετάφραση, μισά αγγλικά μισά γερμανικά, συνειδητοποιούμε προς έκπληξή μας ότι χρειαζόταν να είχαμε κλείσει αρκετές μέρες πριν τα εισιτήριά μας. Ωστόσο, εξαιτίας μιας ξαφνικής ακύρωσης, μας επέτρεψαν την είσοδο. Κι εκεί που κοιτούσαμε τριγύρω λίγο τις ταμπέλες, λίγο τη γωνιά με τα σουβενίρ, ανακαλύπτουμε ότι είμαστε στο Reichstag, το Γερμανικό Κοινοβούλιο.
Εισερχόμενοι μέσα από μια τεράστια πύλη, μαγευτήκαμε από την αίσθηση ενός χώρου που δεν τελειώνει ποτέ, ενός μουσείου, θα έλεγε κανείς, με μεγάλη ιστορία. Ατελείωτοι διάδρομοι, άπλετο φυσικό φως και ανοιχτά σημεία που έδιναν την αίσθηση ότι ήσουν μέσα σε ένα παλιό παλάτι. Και προχωρώντας όλο και πιο μέσα, συναντήσαμε μια τεράστια αίθουσα, που έμοιαζε σαν συνεδριακός χώρος, και στην οροφή αυτής δέσποζε μια γυάλινη κατασκευή από την οποία μπορούσες να απολαύσεις μια συγκλονιστική θέα. Εκεί βρήκαμε τυχαία και κάτι ακουστικά, όπου και εννοείται τα τοποθετήσαμε στα αυτιά μας.
Για περίπου είκοσι λεπτά ήταν σαν να είχαμε έναν προσωπικό ξεναγό με μία ιδιαίτερα τραβηχτική φωνή. Έτσι, λοιπόν, η εικονική αυτή ξενάγηση ξεκινάει από το 1881, όπου ο Paul Wallott κερδίζει τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για τον σχεδιασμό αυτού του κτιρίου. Το σχέδιο αυτό περιλάμβανε ένα μεγαλοπρεπές αναγεννησιακό κτίριο με διαστάσεις 137 μέτρα και 97 μέτρα. Οι εργασίες διήρκεσαν σχεδόν 10 χρόνια, από το 1884 έως και το 1894. Η ιστορία του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την εγκαθίδρυση της πρώτης γερμανικής δημοκρατίας και την κατάργηση της μοναρχίας.
Το 1933 το Reichstag καταρρέει έπειτα από πυρπολισμό, ένα γεγονός με τεράστιο πολιτικό αντίκτυπο. Αν και χρόνια μετά η δικαιοσύνη συγκλίνει στο γεγονός ότι προήλθε από εθνικοσοσιαλιστές (ναζί), εντούτοις η ευθύνη τότε καταλογίστηκε σε οπαδούς του κομμουνισμού, με απώτερο σκοπό να δοθεί η αφορμή για τον διωγμό των πολιτικών αντιπάλων και να επέλθει η δικτατορία στη Γερμανία. Τη στιγμή που το κτίριο φλεγόταν, η αστυνομία εντοπίζει στο εσωτερικό του τον Marinus van der Lubbe (Μαρίνους Βαν Ντερ Λούμπε) σε άθλια κατάσταση. Κάτω από φριχτά βασανιστήρια, ο van der Lubbe ομολογεί πως η πυρκαγιά ξεκίνησε από τον ίδιο, σε μια προσπάθεια να ξεσηκώσει ένα κίνημα ενάντια στο φασιστικό καθεστώς. Μόλις το ίδιο βράδυ, ο Hitler, σε μια προσπάθεια να εκμεταλλευτεί πολιτικά το γεγονός, δίνει εντολή να συλληφθούν 1.500 κομμουνιστές και εκτοπίζει το γερμανικό κομμουνιστικό κόμμα από τη Βουλή.
Την επόμενη μέρα, προωθεί το «Διάταγμα πυρκαγιάς Reichstag», με το οποίο καταργήθηκαν οι περισσότερες πολιτικές ελευθερίες και απαγορεύτηκε κάθε προπαγάνδα ενάντια στο ναζιστικό κόμμα. Διάταγμα, το οποίο εντέλει ψηφίζεται, οδηγώντας το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα να καταλάβει την πλειοψηφία των εδρών του Reichstag (52%). Αυτό το γεγονός σηματοδοτεί και την αρχή του απολυταρχικού καθεστώτος του Hitler. Τον Δεκέμβριο του 1933, Ο Marinus van der Lubbe κατηγορήθηκε για εμπρησμό και συνομωσία κατά του κράτους. Καταδικάστηκε σε θάνατο και αποκεφαλίστηκε από την γκιλοτίνα στις 10 Ιανουαρίου 1934.
Τις μεγαλύτερες ζημιές το Reichstag υπέστη, όταν οι Σοβιετικοί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εισβάλουν στο Βερολίνο. Στις 30 Απριλίου 1945, τραβήχτηκε εκεί μια ιστορική φωτογραφία που αποτέλεσε και προοικονομία για το τέλος του πολέμου. Η φωτογραφία αυτή απεικονίζει έναν Ρώσο στρατιώτη να υψώνει τη σοβιετική σημαία με το σφυροδρέπανο στη στέγη του Reichstag. Μετά το τέλος του πολέμου το κτίριο αυτό εντάχθηκε στο Δυτικό Βερολίνο πολύ κοντά στο σημείο όπου περνούσε το Τείχος. Από το 1958 μέχρι και το 1972 επιδιορθώθηκε πολλές φορές και χρησιμοποιούταν ενίοτε ως μουσείο. Κάποιες φορές δε το Δυτικό Γερμανικό Κοινοβούλιο συνεδρίαζε εδώ μια φορά τον χρόνο για να υπενθυμίζει πως η Βόννη προσωρινά έχει πάρει τον ρόλο της πρωτεύουσας.
Μετά το γκρέμισμα του τείχους, το 1990, αποφασίστηκε στις 20 Ιουνίου 1991 να επιστρέψει το νομοθετικό κέντρο από τη Βόννη στο Βερολίνο. Το κοινοβούλιο στεγαζόταν και πάλι στο κτίριο του Reichstag, το οποίο ανακαινίστηκε, έπειτα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, από τον Sir Norman Foster (Σερ Νόρμαν Φόστερ). Χαρακτηριστικό γνώρισμα του ανακαινισμένου κτιρίου ήταν ο διαφανής θόλος, ο οποίος ακόμα και σήμερα συμβολίζει την πολιτική διαφάνεια και μπορεί κανείς να τον επισκεφτεί δωρεάν. Περπατώντας μέσα από έναν ελικοειδή διάδρομο, η εμπειρία μας στην κορυφή του θόλου απέκτησε μια πολυδιάστατη χροιά, όπου είχαμε την τύχη να θαυμάσουμε τον απέραντο γαλάζιο ουρανό του Βερολίνου.
Σε αυτό το σημείο τελείωσε και η δική μας επίσκεψη σε αυτό το κτίριο μετά από δύο ώρες. Τελικά, η στιγμιαία σκέψη μου να γνωρίσω αυτό το κτίριο από κοντά αποδείχτηκε εύστοχη. Αν και μόνο ένα τμήμα του Reichstag είναι προσβάσιμο για το κοινό, στο εσωτερικό του θα σε εντυπωσιάσει ένα ιστορικό μικρό μουσείο, αλλά ενδέχεται να έχεις και την ευκαιρία να γίνεις θεατής σε μια συνεδρίαση της Γερμανικής Ολομέλειας για περίπου μία ώρα. Αν σε κέρδισε κι εσένα αυτό το κτίριο, όπως κι εμάς, φρόντισε να κλείσεις διαδικτυακά τα εισιτήριά σου, προτού φτάσεις εκεί, και, αν κάνεις λιγάκι υπομονή στην ουρά, σίγουρα θα έχεις μια αξέχαστη εμπειρία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Το Ράιχσταγκ στις φλόγες, εξαπλώνεται ο ναζισμός (tvxs.gr), διαθέσιμο εδώ
- Γερμανικό Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο – Η ταράτσα και ο θόλος του κτιρίου του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, bundestag.de, διαθέσιμο εδώ
- Ράιχσταγκ (Reichstag) – Βερολίνο – Πάμε Βερολίνο – PameVerolino.gr, διαθέσιμο εδώ
- Deutscher Bundestag – Architektur des Reichstagsgebäudes Γερμανικό Κοινοβούλιο – Willkommen in Berlin!, weebly.com, διαθέσιμο εδώ
- Γερμανικό Κοινοβούλιο «Ράιχσταγκ» (Reichstag), taxidologio.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γερμανικό Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο – Παρακολούθηση μιας συνεδρίασης της Ολομέλειας, bundestag.de, διαθέσιμο εδώ
