Του Νάσου Μπίρου,

Σάλος έχει ξεσπάσει τις τελευταίες ημέρες στις Η.Π.Α, μετά και από την ψήφιση του νέου εκλογικού νόμου στην Τζόρτζια, που άρει μερικές από τις ελευθερίες των ψηφοφόρων της νότιας Πολιτείας, ενώ, παράλληλα, προσθέτει νέους όρους και προϋποθέσεις για την τελική καταμέτρηση των ψήφων. Συγκεκριμένα, την περασμένη Πέμπτη, υπογράφηκε μία νομοθεσία 98 σελίδων από τον Ρεπουμπλικάνο κυβερνήτη της Τζόρτζια, Brian Κemp, που, μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνεται κι η νέα απαίτηση προσκόμισης της φωτογραφίας ταυτότητας για αυτούς που προτιμούν να ψηφίζουν με την επιστολική ψήφο.

Χωρίς να πηγαίνουμε αρκετά πίσω στον χρόνο, όλοι θυμόμαστε πως, εν μέσω της πανδημίας, στις τελευταίες εκλογές, προτιμήθηκε από μία μεγάλη πλειονότητα των ψηφοφόρων να ψηφίσουν άμεσα μέσω του ταχυδρομείου, παρά να μεταβούν σε κάποιο εκλογικό κέντρο. Ενώ κάτι τέτοιο στην αρχή φάνταζε μία μοναδική διευκόλυνση για τους ψηφοφόρους, και ιδιαίτερα γι’ αυτούς των μεγαλύτερων ηλικιών, κανείς δεν περίμενε πως θα στεκόταν η αφορμή για μία μεγάλη μετεκλογική διαμάχη ως και την ημέρα της ορκωμοσίας, που ο απερχόμενος πρόεδρος δεν θα δίσταζε να συσχετίσει την ήττα του με τα ενδεχομένως τεχνικά και νομικά προβλήματα της επιστολικής ψηφοφορίας. Το πλαίσιο των κανόνων για τη διαδικασία της επιστολικής ψηφοφορίας καθορίζεται αποκλειστικά από την εκάστοτε πολιτεία. Τη σκυτάλη, μετά τη μετεκλογική διαμάχη, πήρε και η Πολιτεία της Τζόρτζια, που οι Ρεπουμπλικάνοι ισχυρίζονται, ότι απαιτείται μία νομοθεσία για τη διασφάλιση της ακεραιότητας των εκλογών, ενώ, από την άλλη, οι Δημοκρατικοί υποστηρίζουν, ότι με το νέο ψήφισμα περιορίζεται η πρόσβαση στην ψηφοφορία, ιδιαίτερα για τους έγχρωμους ψηφοφόρους. Τι συγκεκριμένα προβλέπει, όμως, η νέα νομοθεσία, που βάζει στο πεδίο αντιπαράθεσης τα δύο μεγάλα κόμματα (και όχι μόνο);

Μεγάλο μέρος της διαχείρισης των εκλογών στην Τζόρτζια αναλάμβαναν μέχρι πρότινος οι 159 κομητείες της. Ο νέος, όμως, νόμος δίνει στο εκλογικό συμβούλιο νέες εξουσίες και την ελευθερία παρέμβασης σε τοπικά εκλογικά τμήματα, ώστε να προσθέσει ή να αφαιρέσει εκλογικούς αξιωματούχους. Αυτό έχει δημιουργήσει ανησυχίες, πως το ελεγχόμενο από Ρεπουμπλικάνους εκλογικό συμβούλιο θα μπορούσε να ασκήσει μεγαλύτερη επιρροή κατά τη διάρκεια των εκλογών και αυθαίρετα να ορίζει πρόσωπα αναλόγως και με την πορεία της εκλογικής διαδικασίας και αν αυτή ευνοεί ή όχι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.

Παράλληλα, με τον νέο νόμο απαγορεύεται ρητά η διανομή χρημάτων ή δώρων, συμπεριλαμβανομένων του νερού ή του φαγητού, σε πολίτες που βρίσκονται στην ουρά, για να ψηφίσουν. Η απαγόρευση εκτείνεται στα 25 πόδια για οποιονδήποτε βρίσκεται στην ουρά και στα 150 πόδια για οποιονδήποτε βρίσκεται μακριά από το εκλογικό κέντρο. Βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών της νέας νομοθεσίας είναι, πως με αυτόν τον τρόπο θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν πολιτικές οργανώσεις ή ομάδες υποστήριξης, που επηρεάζουν πολίτες, λίγο πριν ψηφίσουν. Οι επικριτές, αντιθέτως, εξηγούν, πως ένα τέτοιο μέτρο είναι σκληρό και θα εμποδίσει ακόμη και απλούς πολίτες, που δεν ανήκουν σε κομματικές ομάδες, να προσφέρουν κάτι τόσο απλό όσο το νερό σε ανθρώπους που στέκονται στην ουρά για αρκετή ώρα και κατηγορούν τους Ρεπουμπλικάνους, πως με αυτήν τη λογική θα ποινικοποιήσουν μία απλή προσφορά βοήθειας. Οι δεύτεροι ανταπαντούν, πως μία λύση στο πρόβλημα θα ήταν η τοποθέτηση αυτόματων μηχανημάτων νερού ή τροφής.

Επίσης, ο νέος νόμος απαιτεί από τους εκλογικούς λειτουργούς να στεγάζουν τα ειδικά κουτιά της επιστολικής ψήφου στους χώρους της πρώιμης ψηφοφορίας, γεγονός που θα περιορίσει αισθητά τη χρησιμότητά τους. Ορίζεται, μάλιστα, πως οι νέες ώρες για την πρόωρη ψηφοφορία θα είναι πλέον από τις 9 π.μ. ως και τις 5 μ.μ., μειωμένες κατά 4 ώρες από το προηγούμενο ωράριο (7 π.μ.-7 μ.μ.). Οι υποστηρικτές των εκλογικών δικαιωμάτων των μειονοτήτων ισχυρίζονται, πως κάτι τέτοιο θα μειώσει τη δυνατότητα πρόσβασης της έγχρωμης κοινότητας στην κάλπη, καθώς οι συγκεκριμένες ομάδες εργάζονται σε περισσότερες από μία δουλειές και είναι δυσκολότερο να προσέλθουν στον χώρο της διαδικασίας.

Μία ακόμη διάταξη της νέας νομοθεσίας προβλέπει πως κάθε κάτοικος της Τζόρτζια θα δύναται να αμφισβητήσει το δικαίωμα συμμετοχής στην ψηφοφορία απεριόριστου αριθμού ψηφοφόρων της Πολιτείας. Οι ακτιβιστές ισχυρίζονται, πως κάτι τέτοιο θα διευκολύνει τις συντηρητικές ομάδες να παρεμποδίσουν την εκλογική διαδικασία, απομακρύνοντας έτσι μεγάλες ομάδες έγχρωμων ψηφοφόρων ή άλλων μειονοτήτων, που τάσσονται υπέρ του Δημοκρατικού Κόμματος. Η Εθνική Ένωση για την Πρόοδο των Έγχρωμων Ατόμων (NAACP) σημειώνει, μάλιστα, πως κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε ένα ανεξέλεγκτο κύμα εκφοβισμού ψηφοφόρων, που ανήκουν σε διάφορες μειονότητες. Βέβαια, οι προσπάθειες αμφισβήτησης του εκλογικού αποτελέσματος δεν είναι κάτι καινούριο, καθώς και στις πρόσφατες εκλογές η συντηρητική οργάνωση True The Vote, που εδρεύει στο Τέξας, προσπάθησε να θέσει υπό αμφισβήτηση τη συμμετοχή τουλάχιστον 360 χιλιάδων ψηφοφόρων της Τζόρτζια, που, κατά ισχυρισμούς τους, άλλαξαν διεύθυνση λίγες ημέρες πριν τις εκλογές. Σε εκείνη την περίπτωση, οι κομητείες αρνήθηκαν να προχωρήσουν στη διερεύνηση των καταγγελιών, αλλά με τον νέο νόμο δίνεται το δικαίωμα στο εκλογικό συμβούλιο της Πολιτείας να επιβάλει κυρώσεις στις κομητείες που θα αρνούνται να συμμορφωθούν με την παραπάνω διάταξη.

Ωστόσο, η διάταξη που φαίνεται να έχει προκαλέσει τις μεγαλύτερες αντιδράσεις είναι αυτή με την οποία καταργείται η αντιστοίχιση υπογραφών για την ταυτοποίηση των ψηφοφόρων που προτιμούν να ψηφίζουν δι’ αλληλογραφίας. Στις τελευταίες εκλογές, ένας αριθμός ρεκόρ 1,3 εκατομμυρίων ψηφοφόρων της Τζόρτζια προτίμησε να ψηφίσει με την επιστολική ψήφο. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών ανήκει στην έγχρωμη κοινότητα. Με τη νέα νομοθεσία, οι ψηφοφόροι που δεν θα παρίστανται στο εκλογικό κέντρο και θα ψηφίζουν εναλλακτικά, θα πρέπει να παραδίδουν τον αριθμό άδειας οδήγησής τους ή την πολιτική τους ταυτότητα, καθώς και άλλες πληροφορίες, όπως η ημερομηνία γέννησής τους, για την εξακρίβωση των στοιχείων τους. Όσοι δεν διαθέτουν αυτές τις μορφές ταυτοποίησης, θα μπορούν να προσκομίσουν άλλα έγγραφα, όπως αντίγραφα του τραπεζικού τους λογαριασμού ή ενός τρέχοντος λογαριασμού κοινής ωφέλειας. Οι οργανώσεις για τα εκλογικά δικαιώματα βλέπουν πως και αυτή η διάταξη δημιουργεί νέες απαιτήσεις και συνεπώς περισσότερα εμπόδια. Συνολικά, περίπου 200 χιλιάδες κάτοικοι της Τζόρτζια δεν κατέχουν άδεια οδήγησης ή ταυτότητα, γεγονός που εξώθησαν, την προηγούμενη Πέμπτη, τρεις οργανώσεις, που τάσσονται υπέρ των εκλογικών δικαιωμάτων, να καταθέσουν αγωγή, υποστηρίζοντας πως οι έγχρωμοι ψηφοφόροι είναι λιγότερο πιθανό να διαθέτουν τα παραπάνω στοιχεία, που πλέον απαιτούνται.

Καταλήγοντας, όπως αποδείχτηκε και στις τελευταίες εκλογές, η Τζόρτζια αποτελεί μία Πολιτεία κλειδί, που σφράγισε και τη νίκη των Δημοκρατικών για τη διαχείριση της Γερουσίας. Τα δύο μεγάλα κόμματα καταστρώνουν ήδη τα σχέδιά τους για τις επόμενες εκλογές, με τους Ρεπουμπλικάνους να προσπαθούν να διασφαλίσουν την ακεραιότητα αυτών, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό ψηφοφόρων του κόμματος, σύμφωνα με δημοσκόπηση του πρακτορείου Reuters, εκφράζει την ανησυχία του για τη διαφάνεια της εκλογικής διαδικασίας, ενώ, από την άλλη πλευρά, οι Δημοκρατικοί συνειδητοποιούν πως μεγάλο μέρος της δεξαμενής των ψηφοφόρων του κόμματος προέρχεται από μειονοτικές ομάδες και γι’ αυτό και πρέπει να τις υποστηρίξουν. Παρ’ όλο που το μέρος της εκλογικής διαδικασίας θα έπρεπε να αποτελεί σημείο συναίνεσης για τα δύο μεγάλα κόμματα, παρατηρείται πως ο εσωτερικός διχασμός μεταφέρεται σε ζητήματα που θα έπρεπε να είχαν κριθεί οριστικά και αμετάκλητα, αντί να δυσχεραίνουν ολοένα και περισσότερο τις κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ:

• Biden attacks Georgia’s new voting limits as ‘an atrocity,’ civil rights groups sue state, Reuters, διαθέσιμο εδώ

• Georgia’s restrictive voting law puts the GOP at a crossroads, CNN, διαθέσιμο εδώ