Του Θάνου Παγκούτσου,
Η μάχη για την καταπολέμηση της νόσου COVID-19 και οι προσπάθειες άμβλυνσης των μεγάλων επιπτώσεων (οικονομικών, ψυχολογικών, κοινωνικών) που έχει προκαλέσει η πανδημία σε όλο τον κόσμο, είναι ακόμη σε εξέλιξη σε όλα τα κράτη παγκοσμίως. Το κρίσιμο σημείο για την αρχή της άρσης των περιορισμών σε παγκόσμιο επίπεδο είναι τα ποσοστά των εμβολιασμών που συντελούνται. Ήδη στο Ισραήλ, μια χώρα που αποτελεί κράτος-πρότυπο τα τελευταία χρόνια σε πολλούς τομείς της δημόσιας πολιτικής και καινοτομίας, το ποσοστό του εμβολιαστικού προγράμματος έχει φτάσει σε επίπεδο που επιτρέπει το άνοιγμα των οικονομικών δραστηριοτήτων και την επανεκκίνηση της κοινωνικής ζωής των πολιτών. Το μυστικό της επιτυχίας του Ισραήλ έγκειται στο γεγονός της έγκαιρης προμήθειας εμβολίων από πολλές διαφορετικές εταιρείες.
Εν αντιθέσει με το Ισραήλ, η διαδικασία εντός της Ε.Ε προχωρά με αργούς ρυθμούς, γεγονός που επιβαρύνει δραματικά τα εθνικά συστήματα υγείας των Ευρωπαϊκών κρατών λόγω του τρίτου κύματος της πανδημίας που έχει καθηλώσει τα νοσοκομεία και τους υγειονομικούς. Ήδη έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (European Medicines Agency-EMA) 4 εμβόλια (Pfizer-BioNTech, Moderna, AstraZeneca, Johnson&Johnson). Το μεγάλο ερώτημα, κατά κύριο λόγο πολιτικής φύσεως αλλά και υγειονομικής στο δεύτερο, είναι το πότε θα δοθεί η επίσημη έγκριση για το ρώσικο εμβόλιο Sputnik V. Μετά τις προσωρινές διακοπές για το εμβόλιο της AstraZeneca από πολλά Ευρωπαϊκά κράτη, λόγω περιστατικών θρομβώσεων, και την θετική εισήγηση από τον EMA στις 18 Μαρτίου σχετική με την χρήση του, έχουν αυξηθεί οι φωνές στα κράτη-μέλη για επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης του ρωσικού εμβολίου.
H Ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι έχει συμφωνήσει με Ευρωπαϊκές εταιρείες για παραγωγή του Sputnik V στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Συγκεκριμένα έχουν υπογραφεί συμφωνίες με εταιρείες από Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία και Γαλλία εν αναμονή της έγκρισης του εμβολίου από τον EMA. Οι Ρωσικές αρχές υποστηρίζουν ότι είναι ικανές να παραδώσουν 50 εκατομμύρια δόσεις στους ευρωπαίους πολίτες από τον Ιούνιο. Η αρχική σκεπτικότητα των κρατών-μελών για την πρόωρη κυκλοφορία του ρωσικού εμβολίου, μετά από περιορισμένες κλινικές δοκιμές το περασμένο καλοκαίρι, κάμφθηκε μετά την δημοσίευση επιστημονικών ερευνών που αποδεικνύουν ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι στο 91.6% για συμπτωματικούς φορείς.
Στην κατεύθυνση υπέρ της ταχείας έγκρισης του ρωσικού εμβολίου τάχθηκαν την περασμένη εβδομάδα επιφανείς πολιτικές προσωπικότητες της γερμανικής πολιτικής σκηνής. Συγκεκριμένα υπέρ της ταχείας έγκρισης τάχθηκαν τόσο ο Χριστιανοκοινωνιστής πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Μάρκους Ζέντερ, και ο Σοσιαλδημοκράτης δήμαρχος και κυβερνήτης του κρατιδίου του Βερολίνου, Μίχαελ Μιούλερ. Αντίστοιχη στήριξη έχουν δείξει με δηλώσεις τους οι πρωθυπουργοί τριών Ανατολικογερμανικών κρατιδίων (Σαξονίας, Σαξονίας-Άνχαλτ και Θουριγγίας) δύο από τους οποίους προέρχονται από τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και ένας από την Αριστερά (Die Linke).
Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθούμε σε μια ανάλυση των New York Times, η οποία δημοσιεύθηκε το περασμένο Σάββατο στις 20 Μαρτίου του 2021. Σύμφωνα λοιπόν με την έγκριτη εφημερίδα, το πρόβλημα με τις καθυστερήσεις στο εμβολιαστικό πρόγραμμα της Ένωσης, που εμμέσως έχει συμβάλει στην εξέλιξη του τρίτου κύματος της πανδημίας, οφείλεται στο γεγονός ότι η Ε.Ε συμπεριφέρθηκε σαν πελάτης αγοράζοντας τα εμβόλια, ενώ, για παράδειγμα, οι Η.Π.Α. συνεργάστηκαν με τις φαρμακευτικές εταιρείες επενδύοντας τεράστιο κεφάλαιο στην έρευνα και την εξέλιξη των εμβολίων. Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας είναι και ο περιορισμένος προϋπολογισμός που διαθέτει η Ένωση σε σχέση με τις Η.Π.Α. Για παράδειγμα, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι «κυνηγούσαν» πιο οικονομικά συμβόλαια και τιμές για τα εμβόλια, καθώς οι πολιτικές ηγεσίες των κρατών-μελών είχαν ήδη δαπανήσει μεγάλα κονδύλια για το Ταμείο Ανάκαμψης, επομένως δημιουργήθηκε μια δυσκολία στο να πεισθούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες να ξοδέψουν ακόμη πιο πολλά κονδύλια.
Επιπρόσθετα, σημαντικό ζήτημα που συνέβαλε στην καθυστέρηση του εμβολιαστικού προγράμματος και της διαδικασίας των εγκρίσεων, είναι η εναρμόνιση των διαφορετικών νομικών πλαισίων που υπάρχουν στα κράτη-μέλη σχετικά με την ευθύνη και την προστασία του σκευάσματος. Σε γενικές γραμμές, δόθηκε μεγάλη έμφαση στην διαδικασία ελέγχου της αποτελεσματικότητας και ασφάλειας των εμβολίων, γεγονός που οδήγησε σε αυτές τις καθυστερήσεις. Συνολικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι βγαίνει στην επιφάνεια για ακόμα μια φορά, το βασικό υπαρξιακό ερώτημα της Ένωσης, καθώς αποδεικνύεται ότι σε περιόδους έντονων κρίσεων η Ε.Ε δεν υφίσταται ως κράτος. Συνοψίζοντας, οι επόμενοι μήνες κρίνονται κρίσιμοι για την αντιμετώπιση της πανδημίας από πλευράς της Ε.Ε. Παρά τις καθυστερήσεις και το πολιτικό παιγνίδι που εξελίσσεται γύρω από τα εμβόλια, η Ένωση βρίσκεται σε πολύ καλή θέση και θεωρείται εφικτός ο εμβολιασμός του 70% των ενηλίκων πολιτών μέχρι τα μέσα του ερχόμενου καλοκαιριού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ρωσία: Συμφωνία για παραγωγή του Sputnik-V στην Ευρώπη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, διαθέσιμο εδώ
- Covid-19: EU states to resume ΕΟΦ vaccine rollout, BBC News, διαθέσιμο εδώ
- Sputnik V: Has Russia won the battle in global vaccine diplomacy?, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Sputnik V: Russia announces more deals to produce its vaccine in the European Union, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Γερμανία: Υπέρ του Sputnik V ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Capital, διαθέσιμο εδώ
