Tης Μαρίας Κελεπούρη,
Δεδομένου ότι η λογοτεχνία απευθύνεται και ανήκει σε όλους, τα παιδικά βιβλία θεωρούνται ως μέσο που μπορεί να ταξιδέψει τα παιδιά στον μαγικό της κόσμο. Αυτή η επαφή με τη φαντασία άνοιξε έναν νέο δρόμο για την Κυριακή Μαλλιαρίδου, η οποία, συνδυάζοντας τις γνώσεις της Φιλολογίας και τα εφόδια από τη Σχολή Ψυχολογίας, προσφέρει μια αγκαλιά που περικλείει αισθήματα και συναισθήματα στο παιδικό της βιβλίο Ανακαλύπτω και Δημιουργώ τη Χώρα των Συναισθημάτων.
Πρόκειται για μια συλλογή μικρών αφηγήσεων που διανύουν την απόσταση μεταξύ των συναισθηματικών καταστάσεων, με αποτέλεσμα κάθε μία από αυτές να φέρει και ένα διδακτικό μήνυμα. Κάθε διήγηση βασίζεται σε ένα συναίσθημα, το οποίο γίνεται η αφορμή για την κατασκευή μιας προσφιλούς στα παιδιά ιστορίας. Από τους διαφορετικούς τρόπους αντίληψης της αγάπης, την αξία της συγχώρεσης μέχρι την αποδοχή, αλλά και την αλληλεπίδραση με αυτό που τους φαίνεται ανοίκειο, οι μικροί αναγνώστες μαθαίνουν να αντιλαμβάνονται αυτό που νιώθουν, διευρύνοντας έτσι τους συναισθηματικούς τους ορίζοντες. Άλλωστε, ο σκοπός του βιβλίου έγκειται στην αναγνώριση πρωτόγνωρων συναισθημάτων για τις παιδικές ψυχές, μέσα από έξυπνες αφηγήσεις που δεν αποβλέπουν μόνο στην κατανόηση του εαυτού αλλά και στην υιοθέτηση ορθής συμπεριφοράς.
Τις σύντομες ιστορίες ακολουθούν διάφορες δραστηριότητες, που καθιστούν αυτό το εγχείρημα πρωτότυπο. Η προσοχή στρέφεται στις ικανότητες των αναγνωστών, οι οποίοι καλούνται να αποτυπώσουν τη φαντασία τους στο χαρτί καθώς και να συμπληρώσουν ορισμένες ασκήσεις, εφόσον έχουν όλα τα διαθέσιμα μέσα, ώστε να γίνουν οι ίδιοι δημιουργοί του λόγου. Το βιβλίο περιμένει τη συμμετοχή των παιδιών -άλλωστε, αυτό είναι ήδη φανερό από τον τίτλο-, ενώ μέσω αυτής της διαδραστικότητας οι μικροί συγγραφείς εξοικειώνονται με τον χειρισμό της γλώσσας, προσεγγίζοντας ακόμα και τον αυτοσχεδιασμό ως μια εκδοχή δημιουργικότητας. Εξάλλου, όταν η ανάγνωση ακολουθείται από μία διαδικασία δημιουργικής γραφής, που παρουσιάζεται ως παιχνίδι ευρηματικότητας, η λογοτεχνία αντιμετωπίζεται ως πράξη επικοινωνίας. Θα έλεγε κανείς πως πρόκειται για μία συνεργασία της αρχικής δημιουργού με τα παιδιά, σε μια προσπάθεια έκφρασης της σκέψης τους. Όπως αναφέρει και η ίδια: «μέλημά μου ήταν να συνδυάσω την ανάγνωση ιστοριών με δραστηριότητες ζωγραφικής, σκέψης και φαντασίας έτσι ώστε να μένει αμείωτο το ενδιαφέρον των μικρών μας φίλων. Έτσι, δημιουργήθηκε το Ανακαλύπτω και Δημιουργώ τη Χώρα των Συναισθημάτων». Επιπλέον, η πλούσια εικονογράφηση δεν προσελκύει μόνο τα βλέμματα των παιδιών, αλλά επιτρέπει επίσης τη δημιουργία συνειρμών, ενώ φέρει και εκπαιδευτική αξία, οξύνοντας την παρατηρητικότητά τους.
Η αλληλουχία αυτών των μικρών παραμυθιών οδηγεί μέσα από έννοιες όπως η αξία της φιλίας, η σημασία της συγγνώμης, η απαλλαγή από προκαταλήψεις ή ο αυτοσεβασμός σε μια συλλογική δραστηριότητα, στην οποία οι αναγνώστες καλούνται να εφαρμόσουν όλα αυτά που «διδάχθηκαν» στην πορεία των αφηγήσεων. Σταδιακά μαθαίνουν να διαχειρίζονται και να εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους, αποκτώντας έτσι συναισθηματική νοημοσύνη. Ο προβληματισμός ή η συμφιλίωση με τις αδυναμίες τους πηγάζουν μέσα από τις ιστορίες, με αποτέλεσμα να κάνουν ευκόλως κατανοητό πως η δύναμη του καθενός είναι η μοναδικότητά του, ενώ μέσω της συνύπαρξης με το διαφορετικό γινόμαστε όλοι πλουσιότεροι σε γνώσεις και εμπειρίες.
Ζώντας σε μία εποχή κατά την οποία η συναισθηματική ισορροπία κλονίζεται συχνά, η Κυριακή Μαλλιαρίδου έκανε πράξη την ιδέα της, εστιάζοντας το ενδιαφέρον της στον κόσμο των παιδιών. Εύλογα, βέβαια, διότι στις μικρές ηλικίες συντελείται η διαμόρφωση της προσωπικότητας και αυτό το εγχειρίδιο προσφέρει εφόδια παιδαγωγικού χαρακτήρα μέσα από την κατανόηση των συναισθημάτων και κατ’ επέκταση την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των παιδιών στον εαυτό τους.
Αυτό το παιδικό βιβλίο θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή προκειμένου να ακολουθήσει μια συζήτηση μεταξύ γονέων και παιδιών, κατά την οποία τα τελευταία θα ξεδιπλώσουν τις σκέψεις και τις επιθυμίες τους. Εξίσου μπορεί να αξιοποιηθεί ακόμα και στο πλαίσιο μιας εκπαιδευτικής δραστηριότητας, εφόσον το σχολείο ανήκει στα πρώτα στάδια κοινωνικοποίησης του ανθρώπου, όπου εκεί μαθαίνει να μοιράζεται και να αλληλεπιδρά. Η διαδικασία είναι αμφίδρομη. Για αυτό και εμπεριέχονται στο τέλος κάποιες συμβουλές για τους γονείς, οι οποίες υπενθυμίζουν πως για την ανάπτυξη του συναισθηματικού κόσμου των παιδιών δεν αρκεί μόνο η καθοδήγηση, αλλά η πίστη στις ικανότητές τους και τα κατάλληλα πρότυπα.
Σε μια εύλογη ερώτηση για το ποιος ήταν ο σκοπός δημιουργίας αυτού του εγχειριδίου, η Κική Μαλλιαρίδου απαντά: «Θεωρώ πως κάθε παιδί πρέπει να ανακαλύψει και να δημιουργήσει τον συναισθηματικό του κόσμο ώστε, μεγαλώνοντας, να είναι σε θέση να κρίνει, να απορρίπτει, να δέχεται και να προστατεύει. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να μεγαλώσουμε ενεργούς και σκεπτόμενους ανθρώπους. Στόχος μου είναι τα παιδιά μέσα από ένα βιβλίο που φαντάζει ως «εχθρός» που επιδιώκει να τα απομακρύνει από τα τεχνολογικά μέσα να έρθουν κοντά στην ανάγνωση και να κατανοήσουν πως η μαγεία δεν κρύβεται μόνο στα εφέ των video games, αλλά και στις έγχρωμες σελίδες ενός βιβλίου». Εκεί όπου ο κόσμος των συναισθημάτων ανοίγει τις πόρτες του στις καρδιές των παιδιών.
Το Ανακαλύπτω και Δημιουργώ τη Χώρα των Συναισθημάτων μπορεί να φτάσει στα χέρια σας μέσα από τον λογαρισμό: @gingers_books στο Instagram ή μέσω του Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου: [email protected].
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Γιορτή μαθητικής δημιουργίας, Συνέδριο παρουσίασης και προβολής καινοτόμων προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων Α΄/θμιας εκπαίδευσης Ηρακλείου για το σχολικό έτος 2014-2015, Συλλογικός Τόμος Πρακτικών Συνεδρίου, Ηράκλειο Κρήτης, Ιούλιος 2015
- Κωτόπουλος Τ., Παπαντώνης Γ., Ελληνικής Λογοτεχνίας: Τα Ετεροθαλή, Μελέτες για την Παιδική, τη Νεανική και τη Λογοτεχνία για Ενήλικες, Αθήνα, Ίων, 2011
- Μπίκος Κ., Κοινωνικές σχέσεις και αλληλεπίδραση στη σχολική τάξη, Θεσσαλονίκη 2011
