Της Μαρίας-Χρυσοβαλάντου Ψαρρού,
Κάνοντας κανείς μια περιήγηση στο διαδίκτυο τις τελευταίες ημέρες, θα δει την εφαρμογή Wombo.Ai να προσφέρει αρκετό γέλιο σε συνδρομητές του Tik Tok, του Facebook, αλλά κι άλλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η εφαρμογή αυτή παρέχει τη δυνατότητα, μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, να μετατρέψει κανείς οποιαδήποτε εικόνα σε ένα εν κινήσει βίντεο, που τραγουδάει. Το Wombo.Ai καταγράφει σε ένα μήνα πάνω από 2,2 εκατομμύρια λήψεις και περίπου 15 εκατομμύρια βίντεο.
Η διαδικασία είναι τρομακτικά απλή, αφού ο συνδρομητής μπορεί, αρχικά, να ανεβάσει οποιαδήποτε (κι οποιουδήποτε) φωτογραφία επιθυμεί. Έπειτα και μέσω συγκεκριμένων μοντέλων, που χρησιμοποιούν οι προγραμματιστές της εφαρμογής, η εικόνα μετατρέπεται σε βίντεο, που το πρόσωπό της τραγουδάει. Για αυτό, αν δείτε βίντεο με τη Μόνα Λίζα ή άλλα διάσημα πρόσωπα του καλλιτεχνικού ή του πολιτικού χώρου, μη νομίσετε πως έκαναν στροφή στην καριέρα τους, απλά κάποιος χρησιμοποίησε τη φωτογραφία τους για αυτό το «χιουμοριστικό» βιντεάκι.
Ερωτήματα εγείρονται για το πόσο ασφαλής είναι μια τέτοια εφαρμογή, ωστόσο, σύμφωνα με τη πολιτική απορρήτου της, τα προσωπικά δεδομένα αποθηκεύονται στην εφαρμογή μόνο για τη δημιουργία του βίντεο και στη συνέχεια «διαγράφονται αμέσως».
Πίσω από αυτό το app, κρύβεται η τεχνολογία του “deepfake”, που επιτρέπει στον καθένα να δημιουργήσει ένα βίντεο, στο οποίο, μέσω ειδικών αλγορίθμων, θα αντικαταστήσει το άτομο στο αρχικό βίντεο με κάποιον άλλο (συνήθως με μια δημόσια φιγούρα), με τρόπο που το βίντεο φαίνεται αυθεντικό. Αν και το Wombo.Ai φτιάχτηκε εξ ολοκλήρου με άξονα τα βίντεο να φαίνονται χιουμοριστικά και ψεύτικα, η πληθώρα εφαρμογών, με βάση την τεχνολογία του deepfake, προκαλεί ανησυχία για πιθανές αληθοφανείς μελλοντικές εφαρμογές, που δε θα παρέχουν την ίδια ασφάλεια.
Η τεχνολογία αυτή, βέβαια, έχει ήδη προκαλέσει προβλήματα. Επιτήδειοι γνώστες της στην Αμερική τη χρησιμοποιούν εδώ και χρόνια, για να εξαπατήσουν γυναίκες, με πολλά φαινόμενα να καταγγέλλονται ετησίως. Συγκεκριμένα, πολλές γυναίκες, έντρομες ανακάλυψαν πως το πρόσωπό τους είχε τοποθετηθεί σε πορνογραφικά βίντεο, χωρίς τη συναίνεσή τους.
Σε μια έρευνα, το 2019, από το Deep Trace Lab, μιας εταιρείας με στόχο την ανίχνευση βίντεο, που έχουν δημιουργηθεί μέσω της τεχνητής νοημοσύνης -και ειδικότερα του deepfake- ανιχνευτήκαν 15.000 βίντεο, εκ των οποίων το 96% ήταν πορνογραφικού περιεχομένου, ενώ το 99% περιείχε γυναίκες. Όπως θέτει η Danielle Citron, καθηγήτρια νομικής στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης: «Η τεχνολογία deepfake οπλίζεται απέναντι στις γυναίκες».
Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, που ακολουθεί φρενήρεις ρυθμούς, αδιαμφισβήτητα είναι κάτι ελπιδοφόρο για τις νέες δυνατότητες, που μας παρέχονται σε όλα τα επίπεδα (επαγγελματικά, προσωπικά, εκπαιδευτικά κλπ.). Ωστόσο, ελλοχεύει ακόμη ο κίνδυνος, η τεχνολογία αυτή να πέσει σε λανθασμένα χέρια. Πολλοί καλούν για νομοθετικές παρεμβάσεις για τον έλεγχο του deepfake, προκειμένου να προληφθούν τέτοιου είδους περιστατικά, μέσω της βαριάς ποινικής μεταχείρισης των «ηλεκτρονικών» δραστών. Σημαντική κρίνεται, επίσης, και η εκπαίδευση-ευαισθητοποίηση όλων ως προς τους κινδύνους των social media, ειδικά στις ευαίσθητες εφηβικές ηλικίες, που κατά κόρον χρησιμοποιούν το Wombo.Ai ή παρόμοιες εφαρμογές, που έκαναν πάταγο, όπως το Reface.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Wombo.ai lets users make silly deepfake videos of their friends or celebrities singing songs, Insider, διαθέσιμο εδώ
- What are deepfakes–and how can you spot them?, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Deepfake porn is ruining women’s lives. Now the law may finally ban it., Technology Review, διαθέσιμο εδώ
- Words we ‘re watching: Deepfake, Merriam Webster, διαθέσιμο εδώ
