Του Ιωάννη Γκατζούνα,
Στις 4 Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανέβαλε τον καθορισμό ημερομηνίας που αφορούσε την επικύρωση της συμφωνίας εμπορίου και ασφάλειας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Βρετανίας, αφού ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Boris Johnson, κατηγορήθηκε για παράβαση του διεθνούς δικαίου για δεύτερη φορά, συγκεκριμένα στη Βόρεια Ιρλανδία. Πολιτικές ομάδες από το επιμελητήριο συμφώνησαν στις 4 Μαρτίου να αναμένουν, εν όψει της τελευταίας διαμάχης με την βρετανική κυβέρνηση (Downing Street). Μάλιστα, ορισμένοι ανώτατοι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προειδοποίησαν ότι η συμφωνία του εμπορίου που βρίσκεται από τον Δεκέμβριο του 2020 σε αναμονή, δεν θα επιτευχθεί εάν η Βρετανία δεν συνεργαστεί και προχωρήσει σε εφαρμογή δικών της πρωτοβουλιών.
Αναφορικά με τα τελευταία γεγονότα, η Βρετανία κατηγορήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για παραβίαση του διεθνούς δικαίου για δεύτερη φορά, αφού δήλωσαν ότι θα παρατείνουν μονομερώς μια περίοδο χάριτος στο εμπόριο μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Βρετανίας. Η Επιτροπή από την πλευρά της υποστήριξε σθεναρά ότι βάσει της συμφωνίας αποχώρησης της Βρετανίας, η απόφαση έπρεπε να είχε συμφωνηθεί με την Ε.Ε κι όχι μονομερώς από την Βρετανία. Η κίνηση της κυβέρνησης της Βρετανίας να επεκτείνει μονομερώς τις περιόδους χάριτος για τους ελέγχους στα σύνορα της Ιρλανδίας, θέτει την Ιρλανδία σε μια δυσάρεστη θέση.
Μεταξύ αξιωματούχων της Επιτροπής πραγματοποιήθηκαν συζητήσεις όπου βασικό θέμα ήταν ο ισχυρισμός ότι παραβιάστηκε το διεθνές δίκαιο, κάτι που απορρίφθηκε από τον υπεύθυνο για τις σχέσεις της Ε.Ε, David Frost. Η απόφαση για την αναβολή καθορισμού ημερομηνίας για την επικύρωση της συμφωνίας εμπορίου και ασφάλειας έχει φέρει ένταση και έχει εξοργίσει την κυβέρνηση της Ιρλανδίας, καθώς και τις Βρυξέλλες. Από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπήρχε η εικόνα ότι πιθανή ψηφοφορία θα διεξαγόταν στις 25 Μαρτίου αλλά μετά από την συνεδρίαση της 4ης Μαρτίου, έγινε αντιληπτό ότι το θέμα αυτό δεν υπήρξε καν στην ημερήσια διάταξη.
Η συμφωνία εμπορίου και ασφάλειας με την Βρετανία ισχύει προσωρινά, αλλά δεν έχει επικυρωθεί επίσημα από το Κοινοβούλιο. Η Ε.Ε έχει προσφερθεί να προχωρήσει στο τέρμα του ζητήματος αυτού, αλλά η Βρετανία, δρώντας εκτός του πλαισίου του πρωτοκόλλου, οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα. Άλλωστε είναι γνωστό ότι η Ε.Ε διαπραγματεύεται με έναν εταίρο που δεν εμπιστεύεται και για αυτόν τον λόγο εξετάζει με την βοήθεια του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το ζήτημα.
Μέχρι στιγμής, η βρετανική κυβέρνηση συνεχίζει να απαλλάσσει επιχειρήσεις και ιδιώτες από τη συμπλήρωση εντύπων τελωνειακής διασάφησης για εισαγόμενα είδη αξίας κάτω των 135 λιρών. Παράλληλα, εκκρεμεί το τι θα συμβεί με την πρόσβαση του Λονδίνου στην ευρωπαϊκή αγορά. Ωστόσο, η κυβέρνηση της Βρετανίας με την μονομερή κίνησή τους για ανακούφιση των συνεπειών του Brexit στην Βόρεια Ιρλανδία έχει επιφέρει τριγμούς στις Βρυξέλλες και την εμπιστοσύνη τους προς την Βρετανία. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο να επιτραπεί στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες της Βρετανίας να λειτουργούν και στην αγορά της Ε.Ε, με το Λονδίνο να έχει μόνο περιορισμένη πρόσβαση, καθώς η βρετανική κυβέρνηση επιδιώκει να διατηρήσει το Λονδίνο ανταγωνιστικό μετά το Brexit.
Η Βόρεια Ιρλανδία δηλώνει ότι η ειρηνευτική διαδικασία που λαμβάνει χώρα στα σύνορά της την ωφελεί αλλά δεν πρέπει να είναι αποτέλεσμα και θύμα της νέας προσέγγισης που κάνει η Βρετανία προς την Ε.Ε. Ωστόσο, η Βόρεια Ιρλανδία εξέφρασε τον φόβο της ότι τα συνοριακά αυτά ζητήματα θα αποτελέσουν εμπόδιο μεταξύ των σχέσεων Λονδίνου-Βρυξελλών, καθώς η ειρηνευτική διαδικασία είναι εύθραυστη και ενδεχομένως παράνομη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Brexit: Stormont leaders at odds over UK-EU protocol row, BBC News, διαθέσιμο εδώ
- EU postpones setting date for ratifying Brexit trade deal, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Extension of NI protocol period not breach of law, London claims, irishtimes.com, διαθέσιμο εδώ
- UK, EU at odds over Northern Ireland Protocol, aa.com.tr, διαθέσιμο εδώ
