Του Νάσου Μπίρου,
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται να παρακολουθήσουμε, κατά τη διάρκεια της επόμενης τετραετίας, τις εσωκομματικές σχέσεις στους κόλπους του Δημοκρατικού Κόμματος. Αν και οι προκριματικές εκλογές του 2020 διεξήχθησαν σε ενωτικό κλίμα και χωρίς τοξικότητα ελέω του συνασπισμού εναντίον του Trump, δεν αποκλείεται σύντομα να υπάρξουν εσωτερικοί τριγμοί γύρω από αμφιλεγόμενα θέματα, που η μία πτέρυγα των δημοκρατικών προτιμά παραδοσιακά πιο μετριοπαθείς λύσεις και η άλλη πιο ριζοσπαστικές.
Ο Joe Biden προεκλογικά εστίασε στην αποδόμηση του προφίλ του πρώην Προέδρου Donald Trump και πώς αυτό έβλαψε τις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν είχε πλέον επιρροή στον αμερικανικό λαό. Αυτή τη στιγμή, όμως, που καλείται να χαράξει τη δική του πολιτική, δεν θα βρει αντιπάλους μονάχα στο αντίπαλο κόμμα των Ρεπουμπλικανών, αλλά και σε προοδευτικές φωνές της αριστερής πτέρυγας των Δημοκρατικών, που θα απαιτήσουν να εφαρμοστεί σε συγκεκριμένα ζητήματα η πολιτική τους ατζέντα. Βασικοί συντελεστές της προοδευτικής πτέρυγας των Δημοκρατικών αποτελούν οι πρώην συνυποψήφιοι του Joe Biden για το χρίσμα των προηγούμενων προκριματικών εκλογών του κόμματος: Bernie Sanders και Elizabeth Warren. Παρ’ όλο που στο κοντινό παρελθόν και οι τρεις διακρίθηκαν για τον πολιτικό τους πολιτισμό και τη συσπείρωση, που έδειξαν κατά των πολιτικών Trump, φαίνεται πως μελλοντικά οι μεταξύ τους σχέσεις θα δοκιμαστούν εν μέσω και της διάσπασης του σώματος του Κογκρέσο.
Από την πλευρά του, ο Joe Biden αποφάσισε να δημιουργήσει ένα ετερόκλητο κυβερνητικό σχήμα, με το οικονομικό και περιβαλλοντικό του επιτελείο να τείνει προς τα αριστερά, την ομάδα που επέλεξε για τη διαχείριση των εξωτερικών υποθέσεων να έχει την αποδοχή των δημοφιλών προσωπικοτήτων του κόμματος και τους βασικούς του συνεργάτες να είναι βετεράνοι της Ουάσιγκτον. Συνολικά, η εικόνα που προκύπτει από το νέο κυβερνητικό σχήμα είναι πως πρόκειται για ένα κεντρώο, ρεαλιστικό και οικείο μείγμα προσώπων, που στηρίζεται στην υπόσχεση του Joe Biden, πως θα κινηθεί σε γνώριμα νερά και δεν θα είναι ούτε τόσο προοδευτικό όσο o Bernie Sanders και η Elizabeth Warren, αλλά ούτε και προϊόν της Wall Street, όπως ο Michael Bloomberg. Αντίθετα, το υπουργικό συμβούλιο έχει σχεδιαστεί για να αποτελεί επέκταση της δικής του ιδεολογίας βασισμένης στις μακροχρόνιες αρχές του Δημοκρατικού Κόμματος, αλλά με μεγαλύτερη έμφαση στην κατάσταση των Αμερικανών της εργατικής τάξης, που πλήττονται από την πανδημική κρίση, την ανάγκη για κλιματική δικαιοσύνη και τη βαθύτερη ενσυναίσθηση για την επίλυση του ζητήματος των φυλετικών διακρίσεων, που βρίσκεται σε έξαρση κατά τους τελευταίους μήνες. Τα πρόσωπα του υπουργικού συμβουλίου αντικατοπτρίζουν την εικόνα της εκστρατείας Biden, που τροφοδότησε τελικά την ήττα Trump. Είναι διαφορετικά και απευθύνονται σε έγχρωμους ανθρώπους, φιλελεύθερους και νέους ψηφοφόρους. Και είναι μετριοπαθή, όπως και οι ψηφοφόροι που οδήγησαν σε σημαντικές νίκες, σε κρίσιμες πολιτείες, όπως αυτές του Wisconsin, της Pennsylvania και του Michigan.
Σκοπός του Biden δεν ήταν με τις επιλογές του να τραβήξει την προσοχή, όπως έκανε ο Πρόεδρος Obama παλαιότερα, όταν συγκέντρωσε μεγαλοπρεπείς προσωπικότητες, όπως την τέως Υπουργό Εξωτερικών Hillary Clinton και τον τέως υπουργό Άμυνας Robert Gates. Οι επιλογές του κατέχουν δεκαετίες αθόρυβης εμπειρίας στη χάραξη πολιτικής που ταιριάζουν με την ιδιοσυγκρασία του νέου Προέδρου και βασίζονται στην αποκατάσταση της κανονικότητας μετά από τέσσερα χρόνια χαοτικής διοίκησης. Το γεγονός αυτό έχει αφήσει πολλούς από τους φιλελεύθερους του κόμματος απογοητευμένους, καθώς πιστεύουν πως η συντήρηση παλαιών ιδεών και πολιτικών θα βρει απροετοίμαστο το Δημοκρατικό Κόμμα σε έναν μετα-τραμπικό κόσμο βαθύτερων φυλετικών και οικονομικών ανισοτήτων. Ελάχιστοι άνθρωποι βρίσκονται σε υψηλές θέσεις στη νέα διακυβέρνηση Biden που θα υπερασπίζονται σθεναρά προοδευτικές απόψεις, όπως, για παράδειγμα, τη δωρεάν φοίτηση σε κολλέγιο σε όλους, τη Νέα Πράσινη Συμφωνία, μία ολοκληρωμένη ατζέντα κατά της Wall Street, μια καθολική υγειονομική περίθαλψη, καθώς και γενναίες αυξήσεις του κατώτατου μισθού.
Η αριστερή πτέρυγα του κόμματος, επίσης, θέλει να δει τον Biden να επαναφέρει το «προσωρινό προστατευόμενο καθεστώς» για τους μετανάστες, που είχε ανακληθεί από τον Πρόεδρο Donald Trump. Επιζητούν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να ενισχύσει την αντιμονοπωλιακή πολιτική και να χρησιμοποιήσει την υποχρεωτική αρχή αδειοδότησης για τη μείωση των τιμών των φαρμάκων. Μάλιστα, καλούν τον Biden να εφαρμόσει αυστηρότερες πολιτικές προστασίας κατά του κορωνοϊού στους χώρους εργασίας και να κηρύξει την κλιματική αλλαγή ως ζήτημα έκτακτης ανάγκης, που απαιτεί ένα οργανωμένο συντονισμό και μια κυβερνητική κινητοποίηση. Από την πλευρά του, ο νέος Πρόεδρος έχει δηλώσει τη στήριξή του για πολλές από τις παραπάνω πολιτικές, όπως αυτής της αύξησης του κατώτατου μισθού στα $15 ή της διαγραφής σημαντικού μέρους των φοιτητικών δανείων, αλλά όχι απαραίτητα μέσω εκτελεστικών διαταγμάτων. Για το τελευταίο, μάλιστα, υπάρχει μία διαρκής συναίνεση στο Δημοκρατικό Κόμμα, πως πολλές από τις πολιτικές που προγραμματίζουν να εφαρμόσουν είναι ανάγκη να νομοθετηθούν με τη μορφή εκτελεστικών διαταγμάτων, ώστε να μην χαθεί πολύτιμος χρόνος, όπως και έγινε με την αναίρεση πολλών διαταγμάτων της κυβερνήσεως Trump, κάτι που, βέβαια, ενδέχεται να ξεσηκώσει ένα κύμα αγωγών αναφορικά με το δημοκρατικό της διαδικασίας. Τα παραπάνω, ασφαλώς, δεν σημαίνουν πως το Κογκρέσο θα απορρίπτει κάθε νέο νομοσχέδιο που θα έρχεται. Για παράδειγμα, οι υψηλότεροι φόροι επί των εταιρειών και των κεφαλαιακών κερδών είναι πιθανόν να ψηφιστούν διακομματικά.
Κατανοούμε, λοιπόν, πως το σχέδιο Biden για τις πρώτες 100 ημέρες περιλαμβάνει κυρίως την ανάσχεση του τελευταίου «κύματος» του κορωνοϊού, την ανάκαμψη της οικονομίας και την αναίρεση πολλών εκτελεστικών διαταγμάτων της προηγούμενης προεδρίας. Εάν στα παραπάνω αξιολογηθεί θετικά και δεν φθαρεί, τότε πιθανόν να ξεκινήσει τη κούρσα των ενδιάμεσων εκλογών του 2022 με μία διαφορετική δυναμική. Αυτές οι εκλογές, μάλιστα, θα έχουν ξεχωριστή σημασία, καθώς ενδέχεται να αλλάξουν τις ισορροπίες σε ένα ήδη διχασμένο Κογκρέσο, όπου η νομοθέτηση σημαντικών διαταγμάτων περνάει από χίλια κύματα. Από την άλλη πλευρά, η αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος ίσως πιέσει για γενναίες μεταρρυθμίσεις και ριζοσπαστικές πολιτικές σε ευαίσθητα ζητήματα σχετικά γρήγορα, καθώς γνωρίζει παραδοσιακά πως στις ενδιάμεσες εκλογές το εκάστοτε κυβερνόν κόμμα απολύει ισχύ. Βέβαια, κάτι τέτοιο ισχύει, όταν διαθέτει και ενισχυμένη πλειοψηφία, που ενδεχομένως να δημιουργήσει και υπερβολικές φιλοδοξίες, που με τη σειρά του ο λαός πιθανόν να τις αποδοκιμάσει και να μειώσει τη κοινοβουλευτική δύναμη του κόμματος. Το παραπάνω, όμως, στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, δεν ισχύει, καθώς η σύνθεση του 117ου Κογκρέσου είναι τέτοια που δεν επιτρέπει την εφαρμογή του συνόλου της πολιτικής ατζέντας των δημοκρατικών.
Και ενώ φαινομενικά αυτό θα μπορούσε να ληφθεί ως μειονέκτημα, ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος θα μπορούσε να το αξιοποιήσει προς όφελός του, με το να επενδύσει στην ανάκαμψη, τον ταχύ εμβολιασμό των Αμερικανών και την ευημερία μετά από μια περίοδο ταραχών, που με βεβαιότητα θα του πιστωθεί και θα εκτιμηθεί από την πλειονότητα του αμερικανικού λαού. Έτσι, θα είναι δύσκολο, τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από τους προοδευτικούς του κόμματός του, να αμφισβητηθούν τα επιτεύγματα του και να χάσει σε δημοτικότητα. Ίσως να είναι και αυτό που χρειάζονται οι Η.Π.Α τη δεδομένη στιγμή. Ενότητα και όχι πολωτικό λόγο. Μετριοπαθή πολιτική και διόρθωση της προηγούμενης τετραετίας και όχι υιοθέτηση μιας αμφιλεγόμενης ατζέντας. Αυτή μπορεί να μην ικανοποιήσει τις πιο ριζοσπαστικές φωνές, αλλά σίγουρα θα βρει αποδοχή στο μεγάλο μέρος της κοινωνίας, που ζητά επιτακτικά την αποκατάσταση της ομαλότητας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What if Biden Can’t Deliver for his Party’s Left Wing?, Bloomberg, διαθέσιμο εδώ
- Why Biden Will Lose the Left – And How that Could Help Him, Foreign Policy, διαθέσιμο εδώ
