Της Μαριάννας Ηλιοπούλου,
Ένα ιστορικό γεγονός έλαβε χώρα στο Ιράκ την Παρασκευή. Ο Πάπας Φραγκίσκος επισκέφθηκε το Ιράκ σε μία προσπάθεια να δείξει την αλληλεγγύη του στην χριστιανική μειονότητα της χώρας, που έχει υποφέρει όλα αυτά τα χρόνια, και να αποδείξει πως υπάρχει η δυνατότητα συνύπαρξης και κατανόησης μεταξύ διαφορετικών θρησκειών. Εν μέσω της πανδημίας και παρά τις ανησυχίες για την ασφάλεια του ταξιδιού, η πρώτη παπική επίσκεψη έγινε πραγματικότητα, δίνοντας ελπίδα για το μέλλον αλλά και αποτελώντας τροφή για σκέψη.
Το ταξίδι διήρκησε τέσσερις ημέρες και λήφθηκαν δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, με τον Πάπα να μετακινείται με αλεξίσφαιρο αυτοκίνητο στους δρόμους της Βαγδάτης, ενώ χρησιμοποιήθηκαν στρατιωτικά ελικόπτερα και χιλιάδες στρατιώτες. Γενικά υπήρχε ο φόβος πως το ταξίδι δεν θα είναι ασφαλές, αφενός λόγω της γεωπολιτικής αστάθειας της περιοχής και αφετέρου λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης ανθρώπων στους δρόμους που θέλησαν να δουν από κοντά τον Πάπα. Υπάρχει ακόμη η πιθανότητα να αυξηθούν κατά πολύ τα κρούσματα κορωνοϊού στο ιρακινό κράτος εξαιτίας του συνωστισμού, όμως μπορεί να λεχθεί με βεβαιότητα πως η ιστορική αυτή επίσκεψη κύλησε πολύ ομαλά και είχε ευεργετικά αποτελέσματα, κυρίως στην ψυχολογία του κόσμου.
Την πρώτη ημέρα της επίσκεψής του, ο Πάπας Φραγκίσκος προσευχήθηκε και μίλησε στους πιστούς στην εκκλησία «Παναγία της Σωτηρίας» (Our Lady Of Salvation). H καθολική αυτή εκκλησία είναι σύμβολο για τους χριστιανούς του Ιράκ, καθώς εκεί έχασαν τη ζωή τους 58 άνθρωποι, μετά από τρομοκρατική επίθεση από ισλαμιστές μαχητές το 2010. Το γεγονός πως ο εκπρόσωπος της καθολικής εκκλησίας επισκέφθηκε το μέρος όπου έγιναν τόσες βιαιότητες εναντίων των χριστιανών, λειτούργησε λυτρωτικά για τους πιστούς.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ενισχύθηκε επίσης ο διαθρησκευτικός διάλογος. Μία ημέρα μετά την άφιξή του, ο Πάπας συναντήθηκε με τον Ayatollah Ali al-Sistani, ο οποίος αποτελεί αδιαμφισβήτητα έναν τους πιο σημαντικούς αρχηγούς του Σιιτικού Ισλάμ. Μετά την καλά προγραμματισμένη συνάντησή τους, ο al-Sistani δήλωσε πως οι χριστιανοί του Ιράκ θα πρέπει να προστατεύονται από εδώ και πέρα από τις θρησκευτικές αρχές και πως θα πρέπει να μη στερούνται κανένα συνταγματικό και ατομικό δικαίωμα σε σχέση με τους υπόλοιπους πολίτες της χώρας. Ο Πάπας με τη σειρά του επιβεβαίωσε την ανάγκη ενότητας όλου του λαού του Ιράκ. Αυτές οι δηλώσεις, ενώ μπορεί να μοιάζουν κοινότυπες και προφανείς, έχουν μεγάλη σημασία, καθώς οι απόψεις του Ayatollah γίνονται σεβαστές στους Σιίτες όλου του κόσμου. Επίσης, η όλο και μικρότερη χριστιανική μειονότητα του Ιράκ μπορεί να εκλάβει αυτά τα δείγματα αλληλεγγύης ως ένα αναγκαίο πρώτο βήμα, ώστε να επανακτήσουν τη θέση τους στην χώρα και να απειλούνται λιγότερο από τον εκφοβισμό και τις προκαταλήψεις εναντίον τους.
H χριστιανική μειονότητα του Ιράκ, που αποτελεί σήμερα περίπου το ένα τοις εκατό του πληθυσμού της χώρας και υπολογίζεται στους 250.000, έχει συρρικνωθεί δραματικά με την πάροδο του χρόνου. Αποτελεί μία από τις αρχαιότερες χριστιανικές κοινότητες του κόσμου, όμως η δυναμική της έχει μειωθεί κατά πολύ. Μετά την αμερικανική εισβολή το 2003 που ανέτρεψε τον Saddam Hussein, πολλοί ήταν εκείνοι που μετανάστευσαν αναζητώντας μία νέα ζωή μακριά από βίαιες συγκρούσεις. Έντεκα χρόνια αργότερα, όταν πήραν την εξουσία στο Βόρειο Ιράκ οι μαχητές του Ισλαμικού κράτους (ISIS), δεκάδες χιλιάδες χριστιανοί εκτοπίστηκαν, είδαν τη θρησκευτική τους κληρονομιά να καταστρέφεται και ήρθαν αντιμέτωποι με απειλές και φτώχεια. Σήμερα, οι περισσότεροι χριστιανοί ζουν στην περιοχή του Κουρδιστάν και στα Υψίπεδα της Νινευή και ελπίζουν πως η επίσκεψη του Πάπα θα βοηθήσει ώστε να καμφθούν οι διακρίσεις εις βάρος τους.
Η παπική επίσκεψη στο Ιράκ είναι σίγουρα μία συμβολική κίνηση που από μόνη της δε μπορεί να διαμορφώσει πολιτική, όμως έγινε σε μία πολύ σωστή περίοδο. Το Ιράκ προσπαθεί ακόμα να ανακάμψει από την αμερικανική εισβολή που οδήγησε στην άνοδο της Al-Qaeda και σε έναν εμφύλιο πόλεμο, καθώς και στην κατάληψη του ενός τρίτου της χώρας από το Ισλαμικό κράτος. Η κοινή γνώμη στο Ιράκ θέλει να αποφύγει οποιαδήποτε νέα σύγκρουση μετά από όλα αυτά τα χρόνια ταραχών, γι’ αυτό και οι πολίτες έδειξαν δεκτικοί και χαρούμενοι με την επίσκεψη του Ποντίφικα. Μένει μόνο να δούμε αν αυτή θα είναι η αρχή μιας πιο ουσιαστικής αλλαγής στον τρόπο σκέψης των θρησκευτικών αρχηγών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Pope urges Iraq to embrace its Christians on historic visit, ABC News, διαθέσιμο εδώ
-
Pope Francis on Iraq visit calls for end to violence and extremism, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Pope Francis visits Iraq’s war-ravaged north on last day of tour, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
