Της Κωνσταντίνας Καλλέργη,
Μια από τις βασικότερες και πιο αγαπητές δραστηριότητες στην περίοδο της καραντίνας -ή και γενικότερα, αν είστε λίγο σαν εμένα- είναι οι ταινίες κι οι σειρές, τις οποίες βλέπουμε πλέον τη μια μετά την άλλη. Μια από τις streaming πλατφόρμες που έχουν την τιμητική τους είναι το Netflix κι ένα από τα πράγματα που ξέρει να κάνει καλά είναι να μας κρατά μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, της τηλεόρασης, του tablet για ώρες, ώσπου να δούμε και το τελευταίο επεισόδιο της αγαπημένης μας σειράς.
Μια τέτοια σειρά είναι και το “Self made”, μια mini σειρά διάρκειας μιας σεζόν που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2020 και παρουσιάζει την αληθινή ιστορία της ζωής και της καριέρας της Madam CJ Walker, μιας Αφροαμερικανής η οποία έγινε εκατομμυριούχος, δημιουργώντας τη δική της επιχείρηση από το μηδέν και αναδεικνύοντάς τη σε αυτοκρατορία.
Μέσα σε τέσσερα μόλις επεισόδια γνωρίζουμε τη Madam Walker και βλέπουμε πώς, μην αφήνοντας να την επηρεάσουν και να την κρατήσουν πίσω όσοι πίστευαν πως δεν είναι ικανή ή άξια να ξεκινήσει και να στήσει μια επιχείρηση, βασιζόμενη μόνο στις δικές της δυνατότητες, αγωνίστηκε και δούλεψε σκληρά για το όραμά της, καταφέρνοντας στο τέλος περισσότερα απ’ όσα μπορούσε αρχικά να φανταστεί.
Η σειρά βασίζεται στο βιβλίο “On her own ground”, το οποίο έγραψε η A’ Lelia Bundles, δημοσιογράφος και συγγραφέας, η οποία είναι και δισέγγονη της Walker, ενώ τη σκηνοθεσία του έργου ανέλαβαν οι Kasi Lemmons και DeMane Davis. Στον ρόλο της Sarah Walker βλέπουμε την Octavia Spencer, ενώ στους βασικότερους ρόλους τη συνοδεύουν οι Tiffany Haddish, Carmen Ejogo και Blair Underwood.
Η γυναίκα πίσω από την ιστορία που αφηγείται τόσο το βιβλίο όσο και η σειρά γεννήθηκε στη Λουιζιάνα με το όνομα Sarah Breedlove από γονείς πρώην σκλάβους, ενώ ήταν το πρώτο από τα παιδιά τους (το πέμπτο κατά σειρά) που γεννήθηκε ελεύθερο. Έμεινε ορφανή σε ηλικία επτά ετών, παντρεύτηκε στα δεκατέσσερα και στα δεκαοχτώ της γέννησε την κόρη της, A’ Lelia. Όταν μετά τον θάνατο του συζύγου της μετακόμισε στο Σεντ Λούις, έπιασε δουλειά ως πλύστρα κι αργότερα γνώρισε τον δεύτερο σύζυγό της, Charles J. Walker, ο οποίος ήταν διαφημιστής.
Έχοντας αντιμετωπίσει προβλήματα με τα μαλλιά της, ήρθε σε επαφή με την επιτυχημένη επιχειρηματία προϊόντων φροντίδας μαλλιών, Addie Malone, για την οποία -αφού υπήρξε πελάτισσα- δούλεψε για ένα διάστημα, προτού, βασιζόμενη κυρίως στο προϊόν της Malone και βελτιώνοντας τη συνταγή του, ξεκινήσει τη δική της επιχείρηση, με την επωνυμία “Madam CJ Walker”. Παρέα με τον σύζυγό της, ο οποίος είχε αναλάβει την προώθηση των προϊόντων της από διαφημιστική μεριά, ταξίδεψαν στον αμερικανικό Νότο, προσπαθώντας να κάνουν τα προϊόντα γνωστά και να καθιερωθούν στο μυαλό των Αφροαμερικανών καταναλωτριών, μιας κι οι πομάδες που έφτιαχνε η Walker ήταν προσανατολισμένες κυρίως γύρω από τις ανάγκες και την περιποίηση του afro μαλλιού.
Το 1908 άνοιξε το πρώτο της εργοστάσιο στο Πίτσμπουργκ και το 1910 μετέφερε την επικερδή επιχείρησή της στην Ινδιανάπολη, ξεκινώντας παράλληλα την εκπαίδευση γυναικών ως αισθητικών και ειδικών στη φροντίδα μαλλιών, οι οποίες λειτουργούσαν ταυτόχρονα κι ως εμπορικοί αντιπρόσωποι για τα προϊόντα της, με την εταιρεία της να κερδίζει σταδιακά όλο και μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς, απευθυνόμενη ως επί το πλείστον σε Αφροαμερικανές γυναίκες. Επιπλέον, πέτυχε να γίνει ιδιαίτερα ανταγωνιστική και για επιχειρήσεις που διευθύνονταν από «λευκούς» άντρες επιχειρηματίες.
Παρά τον ανταγωνισμό και τις πολλές δυσκολίες που αντιμετώπισε από επενδυτές, μεγαλύτερες επιχειρήσεις αλλά κι από άλλους επιχειρηματίες στον χώρο της ομορφιάς, όπως η Addie Malone, καθώς και τα προβλήματα που ανέκυψαν μετά το διαζύγιό της με τον Charles J. Walker, η Sarah Walker κατάφερε να κρατήσει αλώβητο το δυνατό όνομα της επιχείρησής της, να την οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ακμή και η ίδια να πλουτίσει.
Η Walker κατάφερε με σκληρή δουλειά, με την προσωπικότητα και τον επιχειρηματικό της νου όχι απλά να γίνει η πρώτη «μαύρη» γυναίκα εκατομμυριούχος, αλλά και να «ανοίξει» τον δρόμο για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και τις δραστηριότητες των Αφροαμερικανών γυναικών σε αυτόν τον τομέα. Με το ανήσυχο πνεύμα της, που δε συμβιβαζόταν ποτέ, και με την ανεξαρτησία της αποτέλεσε έμπνευση για χιλιάδες γυναίκες, ενώ προσέφερε δουλειά σε άλλες τόσες, βοηθώντας τις να είναι αυτόνομες και υπεύθυνες για τον εαυτό τους. Έμεινε γνωστή για τις ευκαιρίες που έδινε σε υπαλλήλους και υφιστάμενές της, καθώς και για το πλήθος φιλανθρωπιών που έκανε. Η Walker πέθανε το 1919, οπότε τη διεύθυνση της επιχείρησης και τη διαχείριση της περιουσίας ανέλαβε η κόρη της, A’ Lelia.
Στη σειρά του Netflix, με την Tiffany Haddish να την υποδύεται, ο χαρακτήρας της A’ Lelia τραβά την προσοχή, με την ανέμελη προσωπικότητά της και τον queer τρόπο ζωής της, ωστόσο κάποια γεγονότα για την προσωπική της ζωή που παρουσιάζονται στη σειρά δεν έχουν επιβεβαιωθεί ιστορικά. Αυτό, όμως, για το οποίο ήταν ιδιαίτερα γνωστή ήταν οι καλές σχέσεις που είχε με διανοούμενους κι ανθρώπους της τέχνης, οι οποίοι αποτελούσαν τον ευρύ κοινωνικό της κύκλο, ενώ τα πάρτυ και οι εκδηλώσεις που οργάνωνε στο σπίτι της στο Χάρλεμ ή στη βίλα της μητέρας της ήταν πάντα από τα μεγαλύτερα γεγονότα της εποχής. Μετά τον θάνατό της, το 1931, η θετή της κόρη ανέλαβε τη διοίκηση της επιχείρησης ως το 1981, που τελικά έκλεισε.
Το κτήριο όπου στεγαζόταν άλλοτε η επιχείρηση έχει μετατραπεί σε καλλιτεχνικό και πολιτιστικό κέντρο, γνωστό ως Madam Walker Legacy Center, ενώ η εταιρεία “Sundial Brands” αγόρασε το 2013 τη “Madam CJ Walker Enterprises” και επαναλάνσαρε το brand “Madam CJ Walker” με προϊόντα μαλλιών που πωλούνται ως και σήμερα στην αλυσίδα καταστημάτων Sephora.
Η σειρά του Netflix “Self made” έχει ίσως δεχθεί κριτική για κάποιες ιστορικές ανακρίβειες, ωστόσο, και μόνο η επαναφορά μιας τόσο σημαντικής μορφής στην ιστορία της επιχειρηματικότητας και της γυναικείας ανεξαρτησίας εν γένει -σε μια εποχή που το ζήτημα των φυλετικών διακρίσεων και του ρατσισμού κάθε είδους εναντίον Αφροαμερικανών στην Αμερική εξακολουθεί να είναι παραπάνω από επίκαιρο– αποτελεί σημαντικό γεγονός. Αν και θα μπορούσαν να υπάρξουν μερικά επεισόδια ακόμα ώστε να μη γίνεται τόσο γρήγορη κι επιφανειακή παρουσίαση κάποιων γεγονότων, καθώς ειδικά τα τελευταία χρόνια ζωής της Walker περνούν ιδιαίτερα γρήγορα στη σειρά, το “Self made” είναι μια σειρά ευχάριστη, με ωραία σκηνοθεσία, καλό cast κι όμορφη απόδοση της εποχής κατά την οποία διαδραματίζεται η ιστορία.
Για τους binge watchers (συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου), είναι υπόθεση μιας νύχτας!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Madam C. J Walker – Products, Daughter and Hair Products – Biography. Διαθέσιμο εδώ
- Madam C. J – History. Διαθέσιμο εδώ
- Self Made: What happened to Madam C. J Walker’s Hair – Care Empire?. Διαθέσιμο εδώ
- How Madam C. J Walker invented Her Hair Care Products – Biography. Διαθέσιμο εδώ
- Self-Made: Was Madam C. J Walker’s Daughter Really a Queer Party Girl?. Διαθέσιμο εδώ
- Αυτοδημιούργητη: Μαντάμ Σι Τζέι Γουόκερ. Διαθέσιμο εδώ
