Της Ελπίδας Καλαμαράκη,
Τα πλήγματα που έχει προκαλέσει το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού σε όλη την υφήλιο, είναι ευρέως γνωστά. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες χώρες που, παρά τις αμέτρητες καταστροφές, δεν έχουν χάσει την ελπίδα τους και καθημερινά αγωνίζονται, προκειμένου να καταφέρουν να συμβάλλουν, με το δικό τους τρόπο, στην καταπολέμηση της νόσου. Μία από αυτές είναι και η Κούβα, η οποία σήμερα αντιμετωπίζει μία απίστευτη «διχοτομία». Από τη μία πλευρά οι Κουβανοί είναι αναγκασμένοι να περιμένουν με τις ώρες σε ουρές, διότι υπάρχει τεράστια έλλειψη σε βασικά αγαθά, από την άλλη, ο τομέας βιοτεχνολογίας της χώρας βρίσκεται στο χείλος ενός εξαιρετικού επιστημονικού επιτεύγματος, καθώς αναμένει την τελική έγκριση του εμβολίου του, κατά του κορωνοϊού.
Στην αρχή, η Κούβα, χάρη στον αυστηρό έλεγχο του πληθυσμού και στο λειτουργικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης που διέθετε, είχε καταφέρει να περιορίσει σημαντικά τον αριθμό των κρουσμάτων της και, ως εκ τούτου, αποτελούσε πρότυπο για πολλές χώρες. Συγκεκριμένα, όποιος είχε διαγνωστεί θετικός στον ιό, νοσηλευόταν άμεσα και του χορηγούσαν ισχυρή φαρμακευτική αγωγή. Επιπλέον, όλες οι στενές επαφές του νοσηλευμένου ήταν υποχρεωμένες να περάσουν καραντίνα και να υποβάλλονται σε συχνή παρακολούθηση για τυχόν συμπτώματα. Το αποτέλεσμα αυτών των ενεργειών ήταν η Κούβα να αναφέρει μόλις 12.225 επιβεβαιωμένα κρούσματα και μόλις 146 θανάτους το 2020, δηλαδή, ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά του δυτικού ημισφαιρίου. Ωστόσο, μετά το άνοιγμα των συνόρων για διεθνείς αεροπορικές πτήσεις τον Νοέμβριο του 2020, τα κρούσματα αυξήθηκαν κατακόρυφα οδηγώντας τη χώρα σε κρίσιμη κατάσταση. Αναλυτικότερα, τον Φεβρουάριο του 2021 καταγράφηκαν 7.642 νέα κρούσματα και 108 θάνατοι. Αυτό μας δείχνει ότι σε ένα μήνα τα ποσοστά ήταν σχεδόν ίσα με τα ποσοστά όλου του προηγούμενου έτους.
Επομένως, η ανακάλυψη του εμβολίου Soberana 02 (η συγκεκριμένη λέξη σημαίνει «κυριαρχία» στα ισπανικά) αποτελεί ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για το ταλαιπωρημένο νησί. Το συγκεκριμένο εμβόλιο έχει ως βάση τις πρωτεΐνες και περιέχει και μία μικρή δόση του ιού. Απαιτεί τρεις δόσεις, που χορηγούνται εντός δύο εβδομάδων και δεν είναι απαραίτητη η αποθήκευσή του σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, εν αντιθέσει με το εμβόλιο της Novavax, γεγονός που το καθιστά ελκυστικότερο για τις φτωχότερες χώρες, διότι ενδεχομένως θα αδυνατούν να διαθέσουν χρήματα και για αγορά εξοπλισμού ειδικής φύλαξης. Ακόμη, το προαναφερθέν εμβόλιο έχει ήδη περάσει από τις δύο πρώτες φάσεις δοκιμών και από την 1η Μαρτίου εισήλθε στην τρίτη και τελευταία, όπου θα δοκιμαστεί σε περίπου 150.000 εθελοντές, όχι μόνο από την Κούβα, αλλά και από το Ιράν, το οποίο έχει δείξει ενδιαφέρον να το αγοράσει. Παρόλο που τα αποτελέσματα από τις πρώτες κλινικές δοκιμές ήταν ενθαρρυντικά, οι επιστήμονες δηλώνουν πως δεν πρόκειται να δημοσιεύσουν το ποσοστό αποτελεσματικότητάς του, έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία, διότι δεν είναι ακόμη σαφές εάν το εμβόλιο θα μπορεί να προστατεύσει από τις νέες παραλλαγές του ιού, μία εκ των οποίων έχει ήδη εντοπιστεί στο νησί.
Εφόσον το εμβόλιο κριθεί αποτελεσματικό, η κουβανική κυβέρνηση θα έχει επιτύχει μία τεράστια πολιτική νίκη. Καταρχάς, οι εξαγωγές του εμβολίου σε διάφορα μέρη του κόσμου, θα αποτελέσουν μία μοναδική ευκαιρία ενίσχυσης των δημοσίων σχέσεων της χώρας. Υπάρχουν ήδη συζητήσεις για παροχή βοήθειας και συνεργασίας με την Ευρώπη και τον Καναδά. Ωστόσο, ένα μεγάλο στοίχημα της χώρας είναι η άρση του εμπορικού εμπάργκο των Ηνωμένων Πολιτειών, που είχε αποφασιστεί επί της θητείας του Προέδρου Donald Trump, καθώς, υπό αυτές τις συνθήκες, θα καταστεί ευκολότερη η αγορά του αναγκαίου εξοπλισμού και των απαραίτητων πρώτων υλών. Επιπλέον, η επιτυχία του κουβανικού φαρμακευτικού κλάδου βιοτεχνολογίας θα διαδοθεί ευρέως, γεγονός που θα του επιτρέψει να εμπορευτεί και άλλα ιατρικά προϊόντα παγκοσμίως. Τέλος, η αναζωογόνηση της εμπορικής δύναμης του νησιού θα βοηθήσει και στην ενδυνάμωση της οικονομίας του, η οποία επλήγη σφοδρά εξαιτίας της πανδημίας.
Πρωταρχικός στόχος του νησιού είναι να εμβολιαστούν όλοι οι κάτοικοι της χώρας. «Χρειαζόμαστε πολλά εμβόλια για τον εμβολιασμό 11 εκατομμυρίων Κουβανών. Εάν υπολογίζουμε ότι ο κάθε Κουβανός θα χρειαστεί τρεις δόσεις, εκτιμούμε ότι πρέπει να παραχθούν περίπου 30 εκατομμύρια δόσεις», δήλωσε η Δόκτωρ Tania Crombet Ramos, διευθύντρια του Κέντρου Μοριακής Ανοσολογίας στην Αβάνα. Ο αριθμός αυτός δεν ανησυχεί ιδιαίτερα τα μέλη της Κυβέρνησης, τα οποία δηλώνουν πως η Κούβα, ασφαλώς και με τη βοήθεια των συμμάχων της, θα αποκτήσει παραγωγική ικανότητα για εκατομμύρια δόσεων του εμβολίου, δηλαδή πολλές περισσότερες από όσες θα χρειαστεί η χώρα. Επομένως, κάποια στιγμή, θα υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια και για άλλα μέρη του κόσμου, τα οποία η κυβέρνηση επιθυμεί είτε να τα εξάγει, είτε ακόμη να τα δωρίσει σε ορισμένα κράτη. «Η Κούβα ανέκαθεν δώριζε εμβόλια. Θέλουμε να βοηθάμε τις υπόλοιπες χώρες» δήλωσε ο Gerardo Guillén, επιστήμονας που έχει αναπτύξει δύο από τα τέσσερα εμβόλια στο κρατικό Κέντρο Γενετικής Μηχανικής και Βιοτεχνολογίας. Ακόμη, εκτός από το Soberana 2, δοκιμάζονται τρία ακόμη εμβόλια, ένα εκ των οποίων ονομάζεται Abdala. Σκοπός της Κούβας, λοιπόν, είναι να δοθεί έγκριση σε περισσότερα από ένα εμβόλια, ώστε να μπορέσει να καταφύγει και σε συνδυασμούς τους, σε περίπτωση έλλειψης του ενός. Τέλος, για να τονωθεί ακόμη περισσότερο η οικονομία της χώρας, η κουβανική κυβέρνηση συζητά το ενδεχόμενο χορήγησης της πρώτης δόσης του εμβολίου στους τουρίστες, όταν φτάνουν στο νησί. Με αυτό το τέχνασμα, η Κούβα δύναται να καταστεί ένας από τους δημοφιλέστερους προορισμούς για το καλοκαίρι του 2021.
Καταλήγοντας, το τεράστιο αυτό επιστημονικό επίτευγμα του νησιού αποτελεί ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για όλον τον κόσμο και δη, για τις φτωχότερες χώρες. Η ανακάλυψη του εμβολίου, δεν πρόκειται μόνο να τονώσει την οικονομία της Κούβας, αλλά οδηγεί όλη την ανθρωπότητα πιο κοντά στην επίτευξη του συλλογικού της στόχου, δηλαδή την καταπολέμηση της πανδημίας. Αδιαμφισβήτητα, η περίπτωση της Κούβας αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα φτωχότερης χώρας που συνέβαλε στην αντιμετώπιση ενός παγκοσμίου προβλήματος, καθιστώντας την πρότυπο και δίνοντας κίνητρο σε άλλες, λιγότερο ισχυρές χώρες, να αγωνιστούν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Optimism as Cuba set to test its own Covid vaccine, BBC, διαθέσιμο εδώ
-
As the world vies for vaccines, Cuba’s making its own, CNN, διαθέσιμο εδώ
-
‘Sun, sea, sand and Soberana 02’: Cuba open to inoculating tourists with homegrown Covid vaccine, CNBC, διαθέσιμο εδώ
