Του Τιμολέοντος Παλαιολόγου,
Προσεγγίζοντας το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η συλλογική συνείδηση ακαριαία κατευθύνεται στο Ευρωπαϊκό Θέατρο των επιχειρήσεων, λησμονώντας συχνά το ρόλο του Ασιατικού Θεάτρου στην εξέλιξη του Πολέμου. Κάποιοι ιστορικοί μάλιστα, θεωρούν ότι ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν «άρχισε» με την εισβολή του Γ΄ Ράιχ στην Πολωνία το Σεπτέμβριο του 1939, αλλά με την Ιαπωνική εισβολή στη Μαντζουρία το 1931. Μεταξύ άλλων, ο ρόλος της Ιαπωνίας στον Πόλεμο είναι βαρυσήμαντος, αφού η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου είναι αυτή που επιτέθηκε στις ΗΠΑ, αναγκάζοντας τις τελευταίες, ουσιαστικά, να εμπλακούν στον πόλεμο.
Και ενόσω η κατάσταση στην Ευρώπη τον Μάρτιο του 1945 εξελισσόταν ιδανικά για τους συμμάχους, οι οποίοι επιτίθεντο από ανατολή και δύση και προήλαυναν πλέον εντός του γερμανικού εδάφους, η κατάσταση στον Ατλαντικό ήταν διαφορετική. Για αρχή, οι Ιάπωνες είχαν επεκτείνει την επικράτειά τους καταλαμβάνοντας μέχρι τότε το σύνολο της παράκτιας Κίνας, των νησιών της Ινδονησίας και των Φιλιππίνων και εξ ολοκλήρου την Ταϊλάνδη, τη Μαλαισία και την Ινδοκίνα. Επιπλέον, μολονότι οι μεγάλες επιτυχίες των προηγούμενων ετών είχαν εκλείψει, οι Ιάπωνες έλεγχαν πλήρως το νησιωτικό σύμπλεγμα της Ιαπωνίας και δε διέθεταν κάποια άμεση απειλή, αντίστοιχη με την απόβαση στη Νορμανδία.
Αεροπορικές Επιδρομές
Η χρήση της αεροπορίας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έπαιξε εξαρχής εξέχοντα ρόλο στην πορεία των επιχειρήσεων. Η γερμανική μέθοδος του Blitzkrieg (κεραυνοβόλος πόλεμος) ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με το σωστό συγχρονισμό της αεροπορικής υποστήριξης με την προώθηση του πεζικού, ενώ, παράλληλα, οι αεροπορικές επιδρομές εναντίον πόλεων με σημαντικό βιομηχανικό υπόβαθρο με τη στοχοποίηση τόσο των μονάδων παραγωγής όσο και των αμάχων αποτελούσε σύνηθες φαινόμενο. Και ενώ όλες οι αντιμαχόμενες πλευρές με ικανή ισχύ στην αεροπορία, επιχειρούσαν να καταστρέψουν σημαντικά βιομηχανικά-οικονομικά κέντρα, προκειμένου να περιορίσουν τον αντίπαλο, ο ρόλος των ΗΠΑ είναι αδιαμφισβήτητα ο πιο πολυσυζητημένος. Η χρήση της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι έχει περάσει στη συλλογική μνήμη ως η μελανότερη στιγμή του πολέμου και ως εκ τούτου μνημονεύεται ως η πιο φονική. Ωστόσο, στην πραγματικότητα οι επιχειρήσεις αυτές δεν ήταν οι πιο φονικές αεροπορικές επιδρομές κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Βράδυ 9ης Μαρτίου 1945
Το βράδυ της 9ης Μαρτίου 1945 είχε προγραμματιστεί από τους συμμάχους μία μεγάλη αεροπορική επιχείρηση που είχε ως στόχο να πλήξει την ευρύτερη περιοχή του Τόκυο. Οι Αμερικάνοι σκόπευαν να χρησιμοποιήσουν τα τελευταίας τεχνολογίας βομβαρδιστικά αεροπλάνα Β-29 «Superfortress», τα οποία είχαν σχεδιαστεί με την προοπτική ότι θα τελούσαν υπερατλαντικά ταξίδια σε περίπτωση που η Μεγάλη Βρετανία καταλαμβανόταν από τις δυνάμεις των Ναζί. Για αυτόν το λόγο, τα συγκεκριμένα αεροπλάνα είχαν αυτονομία 3.200 μίλια και δυνατότητα πτήσης στα 32.000 πόδια, στατιστικά που τα καθιστούσαν πρακτικά άτρωτα, αφού εχθρικά μαχητικά δεν είχαν τη δυνατότητα να ανέλθουν σε τέτοια ύψη.
Η Αμερικανική διοίκηση βρισκόταν στα νησιά Σαϊπάν και Τρινιάν του συμπλέγματος νησιών Μαριάνα, από όπου θα απογειώνονταν τα βομβαρδιστικά για να πλήξουν την Ιαπωνική πρωτεύουσα. Τα οπλικά συστήματα των βομβαρδιστικών, πλην του πολυβόλου στην ουρά, είχαν αφαιρεθεί, προκειμένου να αυξηθεί η χωρητικότητα των βομβαρδιστικών σε ωφέλιμο φορτίο.
Περίπου στις 10:30 μ.μ. οι σειρήνες του Τόκυο άρχισαν να ηχούν για να προειδοποιήσουν τους κατοίκους για την επερχόμενη επίθεση. Λίγο μετά τις 12, περίπου 300 βομβαρδιστικά κλάσεως B-29 προσέγγισαν την πόλη με στόχο να εξαπολύσουν τόνους εκρηκτικών και να ισοπεδώσουν τη βόρεια μηχανική περιοχή της. Ο πρώτος σχηματισμός αεροπλάνων σημάδεψε την περιοχή που έπρεπε να εστιάσουν τα ακόλουθα βομβαρδιστικά δημιουργώντας ένα φλεγόμενο στόχο εύκολα αντιληπτό μέσα στο σκοτάδι. Αμέσως, η φωτιά εξαπλώθηκε στις συνοικίες της πόλης. Μολονότι οι πολίτες αρχικά αδιαφόρησαν για την επιδρομή, θεωρώντας πως θα ήταν μικρής εμβέλειας, όπως και οι προηγούμενες, είχαν πλέον αντιληφθεί πως διέτρεχαν σοβαρό κίνδυνο και επιδίωξαν να βρουν καταφύγιο.
Παράλληλα, τα υπόλοιπα βομβαρδιστικά είχαν ξεκινήσει το μπαράζ βομβαρδισμών τυλίγοντας την πόλη στις φλόγες. Η πυρκαγιά που ξέσπασε, υποβοηθήθηκε και από το δυνατό άνεμο που επικρατούσε εκείνη την ημέρα, καθώς και από την ίδια την κατασκευή των κτηρίων, τα οποία ως επί το πλείστον ήταν κατασκευασμένα από ξύλο. Η πυροσβεστική υπηρεσία της πόλης δε διέθετε ούτε κατ’ ελάχιστον τις προαπαιτούμενες δυνάμεις και τα μέσα για να αποσοβήσει την τραγωδία που έμελλε να εξελιχθεί στο Τόκυο. Συνολικά, ως αποτέλεσμα της επίθεση, πέθαναν 100.000 άμαχοι, ενώ 1.000.000 άνθρωποι έμειναν άστεγοι. Οι αριθμοί αυτοί μαρτυρούν τη φονικότερη αεροπορική επιδρομή όχι μόνο στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά σε ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία.
Αυτές οι δυο μέρες (9η και 10η Μαρτίου 1945) συχνά λησμονούνται, λόγω των επιθέσεων στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι 5 μήνες αργότερα και συνήθως στο άκουσμα δεν προκαλεί την ίδια αντίδραση. Πράγματι, στο Τόκυο δεν έγινε δοκιμή κάποιου νέου καταστροφικού υπερόπλου, όμως εκεί απελευθερώθηκε το συσσωρευμένο μένος των ΗΠΑ, οι οποίες επεδίωκαν αυτά ακριβώς τα καταστροφικά αποτελέσματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Από την ιστοσελίδα Deutsche Welle, στο «Tokyo firebombing – survivors recall most destructive air raid in history», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα History, στο «Firebombing of Tokyo», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα The National WWII Museum, στο «Hellfire on Earth: Operation Meetinghouse» Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα CNN, στο «History’s deadliest air raid happened in Tokyo during World War II and you’ve probably never heard of it» των Brad Lendon και Emiko Jozuka εδώ
- Από την ιστοσελίδα New York Times, στο «The Man Who Won’t Let the World Forget the Firebombing of Tokyo», Διαθέσιμο εδώ
