Της Παναγιώτας Χριστοδουλοπούλου,
Ένα από τα ζητήματα που μονοπωλούν το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας τα τελευταία χρόνια είναι η απαγωγή εκατοντάδων μαθητών στη Νιγηρία από τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο πυρήνας των οργανώσεων αυτών, διαπράττοντας μαζικές απαγωγές, αποσκοπεί στην αποκόμιση κερδών, υποχρεώνοντας έτσι την κυβέρνηση να αποπληρώνει λύτρα, προκειμένου να αφεθούν ελεύθερα τα αθώα παιδιά. Ήδη από τον Δεκέμβριο του 2020, περισσότεροι από 600 μαθητές στη βορειοδυτική Νιγηρία έχουν πέσει θύματα στοχοποίησης από παρακρατικές οργανώσεις. Η απαγωγή 317 μαθητριών του Government Girls Science Secondary School στην Jangebe την Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου αποτέλεσε το δεύτερο περιστατικό μαζικής απαγωγής παιδιών σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 10 ημερών. Η πρώτη φορά που συνέβη κάτι αντίστοιχο ήταν στις 17 Φεβρουαρίου σε ένα σχολείο στην Kagara, με την απαγωγή να έχει αίσιο τέλος, καθώς πραγματοποιήθηκε η απελευθέρωση των μαθητών δέκα ημέρες αργότερα, το Σάββατο στις 27 Φεβρουαρίου.
Η Νιγηρία εντάσσεται στην ομάδα των κρατών που έρχονται συχνά αντιμέτωπα με τέτοιου είδους προκλήσεις ασφαλείας. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη δράση των τρομοκρατικών οργανώσεων, οι οποίες προβαίνοντας αρχικά σε λεηλασίες, κλοπές, αρπαγές παιδιών κι έπειτα ζητώντας λύτρα από τις αρχές υποσχόμενες να επαναφέρουν την «τάξη» και τη «σταθερότητα», διαταράσσουν συνεχώς το κλίμα της τοπικής περιοχής. Μία από τις πιο γνωστές οργανώσεις που δρουν στις περιοχές αυτές είναι η “Boko Haram”, η οποία εμπλέκεται σε δραστηριότητες που ανησυχούν τη διεθνή κοινότητα ήδη από το 2014. Εκείνη τη χρονιά, είχε προβεί σε απαγωγή 300 περίπου κοριτσιών από ένα σχολείο στην Chibok, εκ των οποίων τα 200 αφέθηκαν, ενώ τα υπόλοιπα 100 εξακολουθούν να αγνοούνται.
Οι τοπικές αρχές της Νιγηρίας υποστηρίζουν ότι οι επιθέσεις πραγματοποιούνται από άτομα υποκινούμενα από υψηλές χρηματικές ανταμοιβές. Πολλοί βέβαια θεωρούν ότι οι οργανώσεις δρουν εξαιτίας του κενού που παρατηρείται στο κυβερνητικό σύστημα, το οποίο κλονίζει τις υποδομές διατήρησης της ασφάλειας, με αποτέλεσμα να μην επιτρέπει στους αρμόδιους να ασκούν αποτελεσματικό έλεγχο στις περιοχές που τους αναλογούν. Έτσι, οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να πληρώνουν τα λύτρα που ζητούν οι απαγωγείς, ώστε να σωθούν τα αθώα και ανυπεράσπιστα θύματα. Το γεγονός αυτό φαντάζει «παράδεισος» στα μάτια των τρομοκρατικών οργανώσεων, οι οποίες βλέπουν τις μαζικές απαγωγές ως το πιο προσοδοφόρο μέσο εκβιασμού και άσκησης πίεσης, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο αναγκάζουν την κυβέρνηση να έρθει σε διαπραγμάτευση μαζί τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλάστιγγα στη διαπραγμάτευση τείνει προς τη μεριά των τρομοκρατών, εισπράττοντας εκατομμύρια δολάρια στις περισσότερες περιπτώσεις.
Με σκοπό την εξάλειψη των περιστατικών αυτών, η Νιγηρία ενέκρινε μία διεθνή Διακήρυξη για την ασφάλεια στα σχολεία τον Μάρτιο του 2015. Αυτή αποτελεί μία δέσμευση της χώρας για την προστασία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων κατά τη διάρκεια ενόπλων συρράξεων. Το 2019, ο Πρόεδρος Mohammadu Buhari επικύρωσε την εφαρμογή της διακήρυξης αυτής, η οποία μεταξύ άλλων προβλέπει την υιοθέτηση πολιτικών αποτροπής και ανταπάντησης σε τρομοκρατικές επιθέσεις στα σχολεία αλλά και πολιτικές για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας όταν πρόκειται για τέτοιου είδους αδικήματα.
Το περίεργο της υπόθεσης είναι πως η αντίδραση των Νιγηριανών απέναντι στις απαγωγές των μαθητών υπήρξε σχεδόν μηδαμινή, προκαλώντας την έκπληξη του διεθνούς στερεώματος. Δεν σημειώθηκαν καθόλου αντιδράσεις, ούτε hashtags όπως #BringBackOurGirls στα μέσα μαζικής δικτύωσης, ούτε πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στους δρόμους της Νιγηρίας. Η «απάθεια» αυτή ή αλλιώς η «σιωπηρή αντιμετώπιση» είναι πολύ πιθανό να οφείλεται στην εξάντληση των ανθρώπων από τη συχνότητα που λαμβάνει το φαινόμενο των μαζικών απαγωγών.
Όλα αυτά έχουν αναπόφευκτα σοβαρό αντίκτυπο και στην εκπαίδευση των παιδιών των περιοχών αυτών. Πολλά σχολεία έχουν αναγκαστεί να κλείσουν, διακόπτοντας έτσι τη μόρφωση των νέων, αλλά και σε αυτά που παραμένουν ανοιχτά η παρουσία των μαθητών έχει μειωθεί σημαντικά, λόγω του φόβου που καταλαμβάνει και τους ίδιους αλλά και τις οικογένειές τους.
Οι πρόσφατες απαγωγές αποτελούν αδιάψευστο τεκμήριο της αδυναμίας ανάληψης ουσιαστικών δράσεων που διασφαλίζουν την εδραίωση της ασφάλειας στα σχολεία παρά τις κινητοποιήσεις που έχουν διεξαχθεί. Παράλληλα, καθιστούν φανερή τη στοχοποίηση των μαθητών και των καθηγητών, οι οποίοι τίθενται διαρκώς σε κίνδυνο χωρίς να φταίνε. Αναμφισβήτητα, λοιπόν, κρίνεται απαραίτητο οι τοπικές αρχές να αυξήσουν τις προσπάθειές τους, ούτως ώστε να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες που θα επιτρέπουν στα παιδιά να απολαμβάνουν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους στη μόρφωση, στη ζωή και στην ασφάλεια, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να συμβάλουν τα μέγιστα για να επέλθει δικαιοσύνη στα αδικοχαμένα θύματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
More Schoolchildren Abducted in Nigeria, Human Rights Watch, διαθέσιμο εδώ
-
Nigeria’s school abductions: Why children are being targeted, BBC, διαθέσιμο εδώ
-
Hundreds of Nigerian schoolgirls released days after kidnapping, CNN, διαθέσιμο εδώ
