Της Αγγελικής Μανωλάκη,
Τι είναι η κατάθλιψη;
Ως κατάθλιψη ορίζουμε την διαταραχή της διάθεσης και της σκέψης συχνά συνοδευόμενη και από σωματικά συμπτώματα. Αλλάζει τα πάντα στη ζωή ενός ανθρώπου από την αντίληψή του για τον εαυτό του, τις σχέσεις του και τη ζωή του εν γένει μέχρι και τις διατροφικές του συνήθειες και δεν μοιάζει σε τίποτα με τη μελαγχολία που λίγο πολύ όλοι μας μπορεί να βιώνουμε ανά περιόδους στη ζωή μας, καθώς η ένταση και η διάρκειά του, αλλά και των άλλων συμπτωμάτων που προκαλεί και θα δούμε παρακάτω, διαρκεί πολύ παραπάνω και με σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής του πάσχοντος.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης;
Ως συχνά καταθλιπτικά συμπτώματα θεωρούνται η καταθλιπτική διάθεση, η ύπαρξη διαταραχών στον ύπνο και στην όρεξη, άγχος μαζί με φόβο, απαισιοδοξία για το μέλλον, αδυναμία μνήμης, λήψης αποφάσεων, σκέψης και συγκέντρωσης, γενικευμένη αίσθηση κόπωσης και εξάντλησης, απώλεια πρότερων ενδιαφερόντων και ευχαρίστησης, μείωση της σεξουαλικής διάθεσης και τέλος εμφάνιση έμμονων σκέψεων αυτοκτονίας και του θανάτου γενικότερα.
Ποια είναι τα αίτια της κατάθλιψης;
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές έρευνες ως προς τα αίτια της νόσου χωρίς όμως να έχουν καταλήξει σε κάποιο τελικό συμπέρασμα ως προς την ύπαρξη ενός και μοναδικού αιτίου. Φαίνεται λοιπόν πως η εκδήλωση κατάθλιψης αποτελεί ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα και οφείλεται και σε γενετικούς αλλά και σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ιδιαίτερη προσωπικότητα του εκάστοτε ατόμου.
Πρέπει να πάρω φάρμακα για την κατάθλιψη;
Πλέον υπάρχει πληθώρα διαθέσιμων φαρμάκων κατά της κατάθλιψης στην αγορά με διαφορετικό τρόπο λειτουργίας έχοντας, όμως, ως κοινό στόχο την επαναφορά της ισορροπίας του συστήματος των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί πως τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα που έχουμε στη διάθεση μας τώρα δεν είναι εξαρτησιογόνα και σε συνδυασμό με την κατάλληλη μορφή ψυχοθεραπείας παρουσιάζουν εξαιρετικά αποτελέσματα στην ύφεση των συμπτωμάτων. Ο μόνος αρμόδιος για την χορήγηση ή και την αλλαγή της αγωγής είναι ο θεράπων ιατρός, συνήθως ψυχίατρος καθώς ο ψυχολόγος δεν έχει το δικαίωμα συνταγογράφησης.
Βοηθούν οι ψυχοθεραπείες στην κατάθλιψη;
Σκοπός της ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης είναι η μείωση των ψυχολογικών συμπτωμάτων που δυσχεραίνουν την καθημερινή ζωή του ασθενή, όπως για παράδειγμα η απουσία ελπίδας και αισιοδοξίας για το μέλλον, οι αυτοκτονικές σκέψεις και η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η οποία εξάλειψη ή μείωση αυτών των συμπτωμάτων οδηγεί σε ανακούφιση από τα σωματικά συμπτώματα.
Δύο από τις πιο γνωστές και αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την θεραπεία της κατάθλιψης θεωρούνται η γνωσιακή-συμπεριφοριστική και η συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία με τεκμηρίωση των αποτελεσμάτων τους μετά από χρόνιες έρευνες.
Με τη γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία ο πελάτης μαθαίνει στην ουσία καινούριους τρόπους συμπεριφοράς και νέα μοντέλα σκέψης ώστε να τροποποιήσει το λανθασμένο αρνητικό μοντέλο σκέψης που κυριαρχεί στην κατάθλιψη και να μάθει να αξιολογεί την ζωή του με πιο αντικειμενικά κριτήρια.
Με τη συμπεριφοριστική θεραπεία ο πελάτης εξασκείται στην εκμάθηση νέων δραστηριοτήτων ώστε να αντλεί ικανοποίηση και ευχαρίστηση μέσα από αυτές αλλά στην βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων του ώστε να αρχίσει να χτίζει ξανά τις κοινωνικές συναναστροφές του.
Πώς μπορούν η οικογένεια και οι φίλοι να βοηθήσουν τον δικό τους άνθρωπο που πάσχει από κατάθλιψη;
Το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον οφείλει να βοηθήσει τον πάσχοντα να βρει τον κατάλληλο ειδικό ώστε να έχει μια σωστή διάγνωση και την κατάλληλη φροντίδα. Η ενθάρρυνση και υποστήριξη τους είναι άκρως σημαντική μέχρι να αρχίσει η ύφεση των συμπτωμάτων και να αρχίσει ξανά ο καταθλιπτικός ασθενής να νιώθει μέρα με τη μέρα πιο κοντά στον πρότερο εαυτό του. Ίσως χρειαστεί ακόμα και η συνοδεία του ασθενή στον ειδικό αν παρουσιάζει σημάδια άρνησης. Το πιο σημαντικό από όλα ωστόσο θεωρείται η συναισθηματική στήριξη που μπορεί να προσφέρει η οικογένεια και οι φίλοι και σε καμία περίπτωση να μην αγνοήσουν τυχόν αναφορές σε αυτοκτονία.
Η κατάθλιψη είναι σπάνια;
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά πως περίπου 322 εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο πάσχουν από κατάθλιψη. Θεωρείται ως η δεύτερη συχνότερη αιτία μείωσης ετών ζωής εξαιτίας θανάτου ή δυσλειτουργίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο περίπου το ¼ του πληθυσμού υποφέρει από άγχος ή κατάθλιψη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Μύθοι και αλήθειες για την κατάθλιψη, Farmasyn, Διαθέσιμο εδώ
- Τι είναι η κατάθλιψη, LillyΦΑΡΜΑΣΕΡΒ, Διαθέσιμο εδώ
- Ευθυμίου, Κ., Μαυροειδή, Αθ., Παυλάτου, Ε. & Καλαντζή -Αζίζι, Α. (2006). Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας. Ένας οδηγός για τις ψυχικές διαταραχές και την αντιμετώπιση τους. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
